Khác biệt giữa bản sửa đổi của “A Lưới”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao |
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao |
||
Dòng 35:
'''A Lưới''' là một [[huyện]] miền núi biên giới của [[tỉnh]] [[Thừa Thiên - Huế|Thừa Thiên-Huế]], [[Việt Nam]].
==
=== Đặc điểm tự nhiên ===
==== Ví trị địa lý ====
Địa giới huyện A Lưới được giới hạn trong tọa độ địa lý từ 16<sup>0</sup> 00<nowiki>'57''</nowiki> đến 16<sup>0</sup>27’ 30<nowiki>''</nowiki> vĩ độ Bắc và từ 107<sup>0</sup> 0' 3’ đến 107<sup>0</sup> 30<nowiki>' 30''</nowiki> kinh độ Đông.
Ranh giới hành chính của huyện được xác định:
- Phía Bắc giáp [[huyện Phong Điền]] và [[huyện Đa Krông]] (tỉnh Quảng Trị);
- Phía Nam giáp [[huyện Tây Giang]], tỉnh Quảng Nam;
- Phía Đông giáp [[Hương Trà|huyện Hương Trà]], Nam Đông và thị xã Hương Thủy;
- Phía Tây giáp nước CHDCND Lào.
Huyện A Lưới nằm trên trục đường Hồ Chí Minh chạy qua địa phận 14 xã, thị trấn trong huyện đã phá thế ngõ cụt, nối liền A Lưới thông suốt với hai miền Bắc-Nam đất nước; cách không xa quốc lộ 9- trục đường xuyên Á, có thể thông thương thuận lợi với các nước trong khu vực qua cửa khẩu Lao Bảo-Quảng Trị; đồng thời, Quốc lộ 49 nối đường Hồ Chí Minh với quốc lộ 1A, đây là trục giao thông Đông-Tây quan trọng kết nối A Lưới với quốc lộ 1A, thành phố Huế và các huyện đồng bằng. Có 85 km đường biên giới giáp với nước CHDCND Lào và là huyện duy nhất trong tỉnh có 2 khẩu quốc tế A Đớt-Tà Vàng (tỉnh Sê Kông) và cửa khẩu Hồng Vân-Kutai (tỉnh SaLavan) liên thông với CHDCND Lào, đây là các cửa ngõ phía Tây quan trọng, là lợi thế để huyện mở rộng hợp tác kinh tế, văn hóa với nước bạn Lào và các nước trong Khu vực.
Hu1yện A Lưới tiếp giáp với [[Lào]] ở phía [[Tây]], cách thành phố Huế 70 km về phía tây.
Về mặt [[giao thông]], nó được nối với [[huế|thành phố Huế]] bằng [[quốc lộ 49]], là một [[quốc lộ]] rất hiểm trở có ba [[đèo]] cao và [[vực]] sâu, trong đó [[đèo A Co]] dài 16 [[kilômét|km]].
A Lưới là vùng đất có nhiều người [[dân tộc Việt Nam|dân tộc thiểu số]] sinh sống như: [[người Tà Ôi|Tà Ôi]], [[người Cơ Tu|Cơ Tu]], [[Người Bru - Vân Kiều|Vân Kiều]],...
Các địa danh được biết đến ở A Lưới trong [[Chiến tranh Việt Nam]] gồm: đèo Mẹ Ơi, suối Máu, đồi A Bia (người Mỹ gọi là Hamburger Hill - đồi Thịt Băm, nơi xảy ra [[trận Đồi Thịt Băm]]),...
==== Địa hình ====
A Lưới là huyện miền núi, nằm trong khu vực địa hình phía Tây của dãy Trường Sơn Bắc, có độ cao trung bình 600–800 m so với mặt nước biển, độ dốc trung bình 20-25<sup>0</sup>. Địa hình A Lưới gồm hai phần Đông Trường Sơn và Tây Trường Sơn.
- Phần phía Đông Trường Sơn, địa hình hiểm trở, độ dốc lớn, có các đỉnh cao là Động Ngai 1.774 m ở giáp giới huyện Phong Điền, đỉnh Cô Pung 1.615 m, Re Lao 1.487 m, Tam Voi 1.224 m v.v. Đây là vùng thượng nguồn của ba con sông lớn là sông Đa Krông, sông Bồ và sông Tả Trạch đổ về vùng đồng bằng của hai tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên Huế.
- Phần phía Tây Trường Sơn, địa hình có độ cao trung bình 600 m so mặt nước biển, bao gồm các đỉnh núi thấp hơn và một vùng thung lũng với diện tích khoảng 78.300 ha. Thung lũng A Lưới có địa hình tương đối bằng phẳng với chiều dài trên 30 km, đây là địa bàn tập trung đông dân cư của huyện.
==== Khí hậu ====
A Lưới nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, chịu ảnh hưởng của khí hậu chuyển tiếp giữa miền Bắc và miền Nam.
- Nhiệt độ trung bình trong năm khoảng 22 °C- 25 °C. Nhiệt độ cao nhất khoảng 34 °C- 36 °C, nhiệt độ thấp nhất trong khoảng 7 °C- 12 °C.
- Lượng mưa các tháng trong năm từ 2900– 5800 mm.
- Độ ẩm tương đối trung bình các tháng trong năm 86-88%.
- Khí hậu chia làm 2 mùa rõ rệt: Mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12, trong đó lượng mưa lớn tập trung vào 10 đến tháng 12, thường gây lũ lụt, ngập úng; mùa khô kéo dài từ tháng 5 đến tháng 8, mưa ít, chịu ảnh hưởng gió Tây khô nóng, lượng bốc hơi lớn gây ra khô hạn kéo dài.
==== Thủy văn ====
A Lưới là khu vực thượng nguồn của năm con sông lớn, trong đó có 2 sông chảy sang Lào là sông A Sáp và sông A Lin; 3 sông chảy sang phía Việt Nam là sông Đa Krông, sông Bồ và sông Tả Trạch (nhánh tả của sông Hương). Ngoài ra A Lưới còn có mạng lưới các suối phân bố hầu khắp trên địa bàn huyện. Phần lớn sông suối có độ dốc lớn, nhiều thác ghềnh, lòng sông hẹp, thường bị sạt lở vào mùa mưa, gây khó khăn cho xây dựng cầu, đường và đi lại.
=== Các nguồn tài nguyên ===
==== Tài nguyên đất ====
''2.1.1. Hiện trạng đất đang sử dụng''
Tổng diện tích tự nhiên toàn huyện A Lưới là 1.224,63 km², trong đó:
''a) Đất nông nghiệp:'' Diện tích 114.052,58 ha, chiếm 93,1% tổng diện tích tự nhiên, được sử dụng vào sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản.
''b) Đất phi nông nghiệp:'' Diện tích 4.997,99 ha, bao gồm đất ở, đất chuyên dùng, đất tôn giáo-tín ngưỡng, đất nghĩa trang-nghĩa địa và sông suối, mặt nước chuyên dùng.
''c) Đất chưa sử dụng:'' Toàn huyện còn 3.413,03 ha đất chưa sử dụng, chiếm 2,78% diện tích tự nhiên, chủ yếu là đất đồi núi chưa sử dụng phân bố ở những vùng ít có điều kiện thuận lợi về tưới và giao thông đi lại khó khăn.
''2.1.2. Đặc điểm thổ nhưỡng.''
Đất đai, thổ nhưỡng trên địa bàn A Lưới khá đa dạng, một số nhóm đất chiếm diện tích lớn bao gồm: 1) Nhóm đất feralit đỏ vàng trên đá sét và biến chất (Fs), chiếm 63% diện tích của huyện; 2) Nhóm đất feralit vàng trên đá cát (Fc), chiếm 28%; 3) Các nhóm đất khác, chiếm diện tích 9%.
==== Tài nguyên nước ====
''Nguồn nước mặt:'' Nguồn cung cấp nước chủ yếu cho sản xuất và sinh hoạt dân cư trên địa bàn huyện A Lưới là hệ thống các sông và mạng lưới các khe suối. Trong phạm vi huyện A Lưới có các sông chính là sông A Sáp, A Lin, Tà Rình, Đakrông, sông Bồ.
''Nguồn nước ngầm.'' Mực nước ngầm của các khu vực trong huyện khá cao. Qua khảo sát thực tế cho thấy các giếng đào của dân cho thấy mực nước ngầm có ở độ sâu từ 4 m trở lên.
==== Tài nguyên rừng ====
A Lưới có diện tích đất lâm nghiệp lớn 107.849,63 ha, trong đó diện tích đất rừng sản xuất có 45.903,28 ha, đất rừng phòng hộ 46.322,34 ha, rừng đặc dụng 15.489,10 ha; đất rừng tự nhiên là 86.647,16 ha, đất rừng trồng là 15.858,79 ha. Tỷ lệ che phủ rừng năm 2010 đạt 75%. Trữ lượng gỗ khoảng 6-7 triệu m<sup>3</sup>, với nhiều loại gỗ quí như lim, gõ, sến, mun, vàng tâm, dổi, kiền, tùng v.v. và nhiều loại lâm sản khác như tre, nứa, luồng, lồ ô, mây... Động vật rừng đa dạng và có một số loài như sao la, chồn hương, mang, nai...thuộc nhóm động vật quý hiếm cần được bảo vệ.
==== Tài nguyên khoáng sản ====
Trên địa bàn huyện A Lưới tài nguyên khoáng sản khá phong phú, trữ lượng lớn có thể khai thác theo quy mô công nghiệp, trong đó đáng kể nhất là các mỏ cao lanh, đá xây dựng, vàng, nước khoáng nóng v.v.
==== Tài nguyên du lịch ====
A Lưới là vùng núi cao mang trong mình nhiều cảnh đẹp thiên nhiên hoang sơ nhưng kỳ vỹ. Thác A Nô là một thắng cảnh nổi tiếng nằm trên địa phận xã Hồng Kim. Cách trung tâm huyện 30 km là những cánh rừng nguyên sinh và suối nước nóng rất cuốn hút và độc đáo thuộc địa phận xã A Roàng. Đây là khu rừng nguyên sinh còn khá nguyên vẹn, với diện tích khoảng 3.000 ha kéo dài từ A Lưới đến tận Quảng Nam với nhiều thác cao, vực sâu, rất hấp dẫn đối với loại hình du lịch sinh thái và dành cho những người yêu thích phiêu lưu, mạo hiểm. A Lưới còn có nhiều tiềm năng phát triển du lịch khác như động Tiến Công, núi Ta Lơng Ai, sông Tà Rình v.v.
Bên cạnh những tiềm năng du lịch thiên nhiên sinh thái hấp dẫn, A Lưới còn có nhiều di tích lịch sử cách mạng ghi dấu các chiến công anh dũng của dân và quân A Lưới cùng cả nước. Toàn huyện có 72 di tích lịch sử, trong đó có 7 điểm di tích cấp quốc gia với những cái tên quen thuộc như sân bay A So, địa đạo A Đon, địa đạo Động So, đồi A Biah, đường Hồ Chí Minh huyền thoại v.v.
A Lưới được nhắc đến như là một vùng đất còn lưu trữ nhiều giá trị văn hoá truyền thống đặc sắc. Đặc biệt là các lễ hội truyền thống văn hóa dân tộc, trong đó đậm nét nhất là lễ hội A Riêu Ping của người Pa Cô và lễ Aza. Các điệu múa, hát cha Chấp, dân ca cổ, cồng chiêng, khèn và cùng các món ăn đặc sản truyền thống như cơm nếp nương, bánh nếp A Coác, rượu đoác, rượu cần, cá suối v.v. tạo nên sự đa dạng, phong phú của văn hóa dân tộc đặc sắc nơi đây; làm cho A Lưới càng trở nên hấp dẫn để có thể khai thác phát triển du lịch văn hóa, lịch sử và du lịch cộng đồng v.v.
== Hành chính ==
Bao gồm [[A Lưới (thị trấn)|thị trấn A Lưới]] và 20 xã: [[A Đớt]], [[A Ngo, A Lưới|A Ngo]], [[A Roàng]]<ref name="Roang" group="note">Tên ''A Roàng'' xác định theo [http://www.thuathienhue.gov.vn/vi-vn/Thong-tin-du-dia-chi/tid/Xa-A-Roang/newsid/5DBFACD1-E963-4AD8-953F-8A6BA9E49EC2/cid/5EB5D6E3-82CC-4BB1-B735-5B260D10D6E0 Dư địa chí Thừa Thiên - Huế], và theo Bản đồ tỷ lệ 1:50.000 tờ E-48-95D, Cục Đo đạc và Bản đồ, 2004. Nhiều văn liệu dùng tên ''A Roằng''.</ref>, [[Bắc Sơn, A Lưới|Bắc Sơn]], [[Đông Sơn, A Lưới|Đông Sơn]], [[Hồng Bắc]], [[Hồng Hạ]], [[Hồng Kim]], [[Hồng Quảng, A Lưới|Hồng Quảng]], [[Hồng Thái, A Lưới|Hồng Thái]], [[Hồng Thượng]], [[Hồng Thủy, A Lưới|Hồng Thủy]], [[Hồng Trung]], [[Hồng Vân, A Lưới|Hồng Vân]], [[Hương Lâm, A Lưới|Hương Lâm]], [[Hương Nguyên]], [[Hương Phong, A Lưới|Hương Phong]], [[Nhâm, A Lưới|Nhâm]], [[Phú Vinh, A Lưới|Phú Vinh]], [[Sơn Thủy, A Lưới|Sơn Thủy]].
| |||