Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiếng Bắc Ndebele”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 2:
'''Tiếng Bắc Ndebele''' ({{IPAc-en|lang|pron|ɛ|n|d|ə|'|b|iː|l|iː}}), còn gọi là '''Ndebele,''' '''amaNdebele,''' '''Zimbabwe Ndebele''' hoặc '''Ndebele Bắc,'''<ref name="ISO 639-2/RA">{{Chú thích web|url=https://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/langcodes_name.php?code_ID=319|title=Documentation for ISO 639 identifier: nde|nhà xuất bản=ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20171222051225/http://www.loc.gov/standards/iso639-2/php/langcodes_name.php?code_ID=319|ngày lưu trữ=2017-12-22|ngày truy cập=2017-07-04|quote=Name: North Ndebele}}</ref><ref name="ISO 639-3/RA">{{Chú thích web|url=http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=nde|title=Documentation for ISO 639 identifier: nde|nhà xuất bản=ISO 639-3 Registration Authority - SIL International|url lưu trữ=https://web.archive.org/web/20171101121928/http://www-01.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=nde|ngày lưu trữ=2017-11-01|ngày truy cập=2017-07-04|quote=Name: North Ndebele}}</ref> trước đây gọi là '''Matabele,''' là một ngôn ngữ châu Phi thuộc [[nhóm ngôn ngữ Nguni]] của [[nhóm ngôn ngữ Bantu]], được nói bởi người [[Người Bắc Ndebele|Bắc Ndebele]] hay Matabele, [[Zimbabwe]].
 
Tiếng Bắc Ndebele có liên quan đến [[tiếng Zulu]], được nói ở [[Cộng hòa Nam Phi|Nam Phi]]. Điều này là do người Bắc Ndebele ở Zimbabwe xuất thân từ những người theo nhà lãnh đạo [[người Zulu]] [[Mzilikazi]] (một trong những [[Shaka]]vị tướng của vua Zulu [[vương quốc ZuluShaka]]), đã rời [[vương quốc Zulu]] vào đầu thế kỷ 19 (năm 1839), trong thời [[Mfecane]], đến nơi nay là Zimbabwe.
 
Mặc dù có một số khác biệt về ngữ pháp, từ vựng và ngữ điệu giữa tiếng Zulu và tiếng Bắc Ndebele, hai ngôn ngữ chia sẻ hơn 85% từ vựng.<ref>Langa Khumalo, “Language Contact and Lexical Change: A Lexicographical Terminographical Interface in Zimbabwean Ndebele,” Lexikos 14, no. 108 (2004).</ref> Đối với các nhà ngôn ngữ học Nguni nổi tiếng như Anthony Cope và Cyril Nyembezi, tiếng Bắc Ndebele là một phương ngữ của tiếng Zulu; còn những người khác như Langa Khumalo cho rằng đó là một ngôn ngữ riêng biệt. [[Phương ngữ|Việc phân biệt giữa một ngôn ngữ và một phương ngữ]] cho các loại ngôn ngữ rất giống nhau là rất khó, với quyết định thường không dựa trên các tiêu chí ngôn ngữ mà là chính trị.<ref>Anthony Cope, “A Consolidated Classification of the Bantu Languages,” African Studies 30, nos. 3–4 1971): 213–36.</ref><ref>C.L.S. Nyembezi, 1957. Learn Zulu, Cape Town: Shuter & SHooter</ref><ref>D.K. Rycroft “Ndebele and Zulu: Some Phonetic and Tonal Comparisons,” Zambezia, no. 2 (1980): 109–28.</ref>