Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Dauphin nước Pháp”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
[[File:Coat_of_Arms_of_the_Dauphin_of_France.svg|thumb|phải|200px|Huy hiệu của một [Dauphin] của Vương quốc Pháp.]]
[[File:Arms_of_the_Dauphin_of_France.svg|thumb|phải|200px|Huy hiệu (trên áo) của một [Dauphin] của Vương quốc Pháp.]]
'''Dauphin của nước Pháp''' ([[tiếng Anh]]: ''Dauphin of France''; [[tiếng Pháp]]: ''Dauphin de France''), cũng gọi '''La Dauphin''' hoặc '''Trữ quân nước Pháp''', nguyên là '''Dauphin xứ Viennois''' (Dauphin of Viennois), là một tước hiệu dành cho [[Trữ quân]] của [[Vương quốc Pháp]] từ năm [[1350]] đến năm [[1830]]<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/dauphin-French-political-history|title=dauphin {{!}} French political history|access-date=2016-09-03}}</ref>. Vợ của một [Dauphin] được gọi là '''Dauphine''', tương đương với ['''Trữ phi nước Pháp'''].
Và tuy thường được hiểu như một [[Thái tử]], song danh vị này có thể được phong cho cháu của quân chủ, như [[Louis XVI của Pháp|Vua Louis XVI]] - là cháu của [[Louis XV của Pháp|Vua Louis XV]] mà vẫn được phong Dauphin, nên chính xác phải gọi là [''"Trữ quân của Pháp"''].
== Khái quát ==
Cụm từ [Dauphin] xuất phát từ danh từ [Dolphin], tức [[cá heo]], do huy chương của một vị Dauphin có hình sinh vật này. Người khởi xướng là [[Guigues IV xứ Albon]], Bá tước của [[Vienne, Isère|Vienne]], khi ông quyết định thêu hình cá heo làm biểu tượng của mình. Sau đó, gia đình ông truyền đời trước hiệu [''"Dauphin de Viennois"''] để trị vì Công quốc Viennois, cho đến năm 1349, khi [[Humbert II xứ Viennois]] ''"bán"'' lãnh địa Dauphiné cho Quốc vương [[Philippe VI của Pháp]], thuyết phục Trữ quân của ngai vàng Pháp sẽ là [''le Dauphin''].
Vị Quốc vương Pháp đầu tiên từng là Dauphin chính là [[Charles V của Pháp]], và trước năm [[1461]] thì danh xưng đầy đủ của một Dauphin là: ['''By the Grace of God, Dauphin of Viennois, Count of Valentinois and of Diois'''; nguyên văn là ''Par la grâce de Dieu, dauphin de Viennois, comte de Valentinois et de Diois''].
Ban đầu, một vị Trữ quân của Vương quốc Pháp sẽ được phái đến Công quốc Viennois để trị vì, tương tự vương thất của [[Vương quốc Anh]] hay chỉ định Trữ quân đến xứ [[Wales]] vậy. Nhưng dần dần, [Dauphin] chỉ còn là danh hiệu. Đây là bởi vì lãnh địa của một Dauphin, vùng Dauphiné vốn thuộc quyền sở hữu của [[Thánh chế La Mã]], và các Hoàng đế La Mã để tránh tình trạng tay trong của Vương quốc Pháp qua tước hiệu Dauphin, đã đặt nhiều luật lệ tách bạch giữa vùng Dauphiné và chính sự Pháp. Suốt [[thế kỉ 14]] và [[thế kỉ 15]], Dauphiné luôn trong tình trạng vô chính phủ. Vua [[Louis XI của Pháp]], khi còn là Dauphin của cha mình, [[Charles VII của Pháp]], đã có nhiều hành động độc lập khiến Dauphiné hoàn toàn tuột khỏi tay Pháp, khiến Vua Charles phải phái quân và ép Dauphin Louis vào năm [[1456]] trở về Pháp, khiến Dauphiné hoàn toàn hỗn loạn. Khi lên ngôi vào năm [[1461]], ông đã hợp nhất Dauphiné vào ngai vàng Pháp.
Từ sau ấy, [''Le Dauphin''] của Pháp là một tước vị tự động, quy định người thừa kế từ rất sớm, hơn nữa nếu Dauphin qua đời thì con trai của ông cũng thừa kế ngay lập tức, chứ không phải như [[Thân vương xứ Wales]] của Anh - thường có nghĩa là một ''"món quà"'' hay tước hiệu mà quân chủ Anh dành cho Trữ quân của mình. Thông thường, chỉ có các con hoặc các cháu của quân chủ Pháp mới là ''[[Fils de France]]'', song riêng các con hoặc các cháu của Dauphin, thì lại có địa vị cao hơn những họ hàng của mình và cũng được xem như con cháu trực hệ của quân chủ, điều này phần lớn là do ''Le Dauphin'' chắc chắn là Quốc vương trong tương lai.
== Xem thêm ==
* [[Thân vương xứ Wales]]
* [[Tsarevich]]
* [[Vương quốc Pháp]]
| |||