Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lỗ đen siêu khối lượng”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi qua ứng dụng di động Sửa đổi từ ứng dụng Android |
n Giãn cách thứ tự chú thích để văn bản dễ nhìn hơn |
||
Dòng 2:
{{cite journal |author=The Event Horizon Telescope Collaboration et al |title= First M87 Event Horizon Telescope Results. I. The Shadow of the Supermassive Black Hole |date=10 April 2019|journal=The Astrophysical Journal |volume=875 |issue=1 |pages= |doi=10.3847/2041-8213/ab0ec7|arxiv= |bibcode= }}
</ref> Đây là hình ảnh thu được đầu tiên của dự án [[Kính thiên văn Chân trời sự kiện]], công bố ngày 10 tháng 4 năm 2019.<ref>{{chú thích web|url=https://www.mpg.de/13337404/first-ever-picture-of-black-hole|title=First-ever picture of a black hole|publisher=[[Hiệp hội Max Planck]]|date=10 tháng 4 năm 2019|accessdate=10 tháng 4 năm 2019}}</ref>]]
'''Lỗ đen siêu khối lượng''', '''Lỗ đen siêu trọng''' hoặc '''Lỗ đen siêu nặng''' là loại [[lỗ đen]] lớn nhất, có khối lượng từ hàng trăm nghìn đến hàng tỷ lần [[khối lượng Mặt Trời]] (10<sup>5</sup> đến 1,8 × 10<sup>10</sup> {{Khối lượng Mặt Trời}}). Phần lớn các [[thiên hà]], kể cả [[Ngân Hà]] <ref>"Seeing a Star Orbit around the Supermassive Black Hole at the centre of the Milky Way", R. Schödel, et al., Nature, Vol 419, pp. 694-696, 16 tháng 10 năm 2002</ref>, có chứa trong vùng nhân của mình một lỗ đen siêu khối lượng
| volume = 31
| issue = 1
Dòng 22:
| date = 1995
| doi = 10.1086/133630
}}</ref>.
So với các lỗ đen nhỏ, các [[lỗ đen]] siêu khối lượng có khối lượng riêng nhỏ hơn. [[Bán kính]] [[lỗ đen]] tỉ lệ thuận với [[khối lượng]] của nó. Lỗ đen là thiên thể dạng cầu được giới hạn bởi [[chân trời sự kiện]], thể tích của nó tỉ lệ thuận với bán kính lũy thừa ba. Vì thế, khi khối lượng tăng, khối lượng riêng của lỗ đen giảm.
Lực thủy triều của lỗ đen siêu khối lượng ở vùng cận chân trời sự kiện nhỏ hơn nhiều so với các lỗ đen nhỏ hơn. Người quan sát trên chân trời sự kiện sẽ đứng xa [[điểm kỳ dị]] hơn so với lỗ đen nhẹ, vì thế lực triều sẽ nhỏ hơn. Lỗ đen siêu khối lượng có ảnh hưởng đến các vật thể quanh mình do khối lượng lớn của mình.
Một trong những [[lỗ đen]] siêu khối lượng gần nhất là ở trung tâm Ngân Hà của chúng ta, lỗ đen [[Sagittarius A*]]
{{cite journal
|last=Schödel |first=R.
Dòng 37:
|doi=10.1038/nature01121
|pmid=12384690
|arxiv = astro-ph/0210426 |bibcode = 2002Natur.419..694S }}</ref><ref name="NYT-20150608">{{cite news |last=Overbye |first=Dennis |authorlink=Dennis Overbye |title=Black Hole Hunters |url=http://www.nytimes.com/2015/06/09/science/black-hole-event-horizon-telescope.html |date=8 June 2015 |work=[[NASA]] |accessdate=8 June 2015 }}</ref>.
== Chú thích ==
| |||