Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thành phố New York”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Dòng 2:
{{Thành phố
| name = Thành phố New York
|native_name = New York City<!-- for cities whose native name is not in English -->
| nickname = Quả táo lớn, Gotham, Thành phố không bao giờ ngủ, Thủ đô Thế giới, Thành phố Đế quốc,...
| settlement_type = [[Thành phố]]
| motto =
| image_skyline = NYC Montage 2014 4 - Jleon.jpg
| imagesize = 305px
 
| image_flag = Flag of New York City.svg
| flag_size =
| image_seal = Seal of the City of New York.svg
| seal_size =
| image_blank_emblem = NYC Logo Wolff Olins.svg
| blank_emblem_typ
| shield_size =
| city_logo =
| citylogo_size =
| image_map = Map of New York Highlighting New York City
| mapsize = 200px
| map_caption = Vị trí trong [[tiểu bang New York]]
{{Maplink|frame=yes|plain=y|frame-width=325|frame-height=325|zoom=9|frame-lat=40.782|frame-long=-73.965|type=shape-inverse|id=Q60|title=Thành phố New York}}
| mapsize1 =
| map_caption1 = Bản đồ tương tác phác thảo thành phố New York
| image_dot_map =
| dot_mapsize =
| dot_map_caption =
| dot_x =
| dot_y =
| pushpin_map = New York#USA#North America#Earth
| pushpin_relief =1
| pushpin_label = New York
| pushpin_label_position = left
| pushpin_map_caption=
| pushpin_mapsize =
| subdivision_type = [[Danh sách quốc gia|Quốc gia]]
| subdivision_name = {{flagcountry|Hoa Kỳ}}
| subdivision_type1 = [[Tiểu bang Hoa Kỳ|Tiểu bang]]
| subdivision_name1 = {{flagcountry|New York}}
| subdivision_type2 = [[Quận của Hoa Kỳ|Quận]]
| subdivision_name2 = [[The Bronx]]<br />[[Brooklyn]]<br />[[Manhattan]]<br />[[Queens]]<br />[[Đảo Staten]]
| government_foonotes=
| government_type =
| leader_title = [[Thị trưởng]]
| leader_name = [[Bill de Blasio]] ([[Đảng Dân chủ (Hoa Kỳ)|Dân chủ]])
 
| timezone = [[Múi giờ miền Đông (Bắc Mỹ)|EST]]
| utc_offset = -5
| timezone_DST = [[Múi giờ miền Đông (Bắc Mỹ)|EDT]]
| utc_offset_DST = -4
| latd=40 | latm=43 | lats= | latNS=N
| longd=74 | longm=00 | longs= | longEW=W|coordinates_display=inline,title
| elevation_footnotes = <!-- for references: use tags -->
| elevation_m = 10
| elevation_ft = 33
| postal_code_type = <!-- enter ZIP code, Postcode, Post code, Postal code... -->
| postal_code =
| area_code = [[Mã vùng 212 và 646 (Hoa Kỳ)|212]], 347, [[Mã vùng 212 và 646 (Hoa Kỳ)|646]], 718, 917, 929
{{Đổi hướng đến đây|New York}}
'''New York (NY)''' ({{Audio-IPA|en-us-New York.ogg|/nuː ˈjɔrk/}}), tên chính thức là '''thành phố New York''' (tiếng Anh: ''City of New York'' hay ''New York City (NYC)''), là [[danh sách thành phố Hoa Kỳ xếp theo dân số|thành phố đông dân nhất]] tại [[Hoa Kỳ]] và trung tâm của [[Vùng đô thị New York]], một trong những [[Danh sách các vùng đô thị theo dân số|vùng đô thị đông dân nhất]] trên thế giới. Với vai trò là một [[thành phố toàn cầu]] tiên phong, New York có một tầm ảnh hưởng mạnh mẽ đối với thương mại, tài chính, văn hóa, thời trang và giải trí toàn cầu. Là nơi [[Liên Hiệp Quốc]] đặt tổng hành dinh nên nó cũng là một trung tâm quan trọng về các vấn đề quốc tế. Thành phố thường được gọi là '''New York City''' (Thành phố New York) để phân biệt với [[tiểu bang New York]].
 
Nằm trên một bến cảng tự nhiên lớn thuộc duyên hải [[Đại Tây Dương]] của [[Đông Bắc Hoa Kỳ]], thành phố gồm có năm [[quận (Thành phố New York)|quận]]: [[The Bronx]], [[Brooklyn]], [[Manhattan]], [[Queens]], và [[Đảo Staten]]. Dân số thành phố được ước tính vào năm 2017 là 8,622,698
người<ref name="Bureau, U.S. Census 2017">Bureau, U.S. Census. "American FactFinder – Results". factfinder.census.gov. Retrieved May 26, 2017.</ref> với một diện tích đất là 789,4 [[kilômét vuông|km²]] (304,8 [[dặm vuông Anh|mi²]]).<ref name="NYC Land Estimate">{{Chú thích web |nhà xuất bản=New York City Department of City Planning |tiêu đề=NYC Profile |url=http://home2.nyc.gov/html/dcp/pdf/lucds/nycprofile.pdf |ngày truy cập=ngày 22 tháng 5 năm 2008|định dạng=PDF}}</ref><ref name="NYT Land Estimate">{{Chú thích báo |publisher=''[[The New York Times]]'' (22 tháng 5 năm 2008) |title=It’s Still a Big City, Just Not Quite So Big |first=Sam |last=Roberts |url=http://www.nytimes.com/2008/05/22/nyregion/22shrink.html |accessdate=ngày 22 tháng 5 năm 2008}}</ref><ref>{{Chú thích web |url=http://www.demographia.com/db-2000city50kdens.htm |tiêu đề=2000 Census: US Municipalities Over 50,000: Ranked by 2000 Density |nhà xuất bản=Demographia |ngày truy cập=ngày 1 tháng 9 năm 2008}}</ref> Dân số [[Vùng đô thị New York]] được ước tính là 20,320,876 trên diện tích 17.405&nbsp;km² (6.720 dặm vuông Anh) <ref name=MetroEst>{{Chú thích web |url=https://factfinder.census.gov/bkmk/table/1.0/en/PEP/2017/GCTPEPANNR.US24PR|tiêu đề=Annual Estimates of the Resident Population: April 1, 2010 to July 1, 2017 – Metropolitan Statistical Area; and for Puerto Rico – 2017 Population Estimates |nhà xuất bản=U.S. Census Bureau |ngày truy cập=March 24, 2018}}</ref>. Đây cũng là vùng đô thị đông dân nhất Hoa Kỳ.
 
New York nổi bật trong số các thành phố Mỹ sử dụng phương tiện giao thông công cộng nhiều nhất. Đa số các phương tiện giao thông này hoạt động 24 tiếng mỗi ngày. Năm 2005, có chừng 170 ngôn ngữ được nói trong thành phố và khoảng 36% cư dân của thành phố được sinh ra bên ngoài Hoa Kỳ.<ref name="languages in NYC">{{Chú thích web |nhà xuất bản=[[New York State Comptroller|New York State Office of the State Comptroller]] |tiêu đề=Queens: Economic Development and the State of the Borough Economy |tháng=June | năm=2006 |url=http://www.osc.state.ny.us/osdc/rpt3-2007queens.pdf |định dạng=PDF |ngày truy cập=ngày 1 tháng 9 năm 2008}}</ref><ref name="NYC immigration">{{Chú thích web |tiêu đề=The Newest New Yorkers: 2000 |nhà xuất bản=[[New York City Department of City Planning]] |năm=2005 |url=http://www.nyc.gov/html/dcp/pdf/census/nny_briefing_booklet.pdf |định dạng=PDF |ngày truy cập=ngày 1 tháng 9 năm 2008}}</ref> Thành phố đôi khi còn được gọi là "Thành phố không bao giờ ngủ" hay có những biệt danh khác như "Gotham"<ref>Irving's mocking ''Salmagundi Papers'', 1807, noted by Edwin G. Burrows and Mike Wallace, ''Gotham: A History of New York to 1898'' (Oxford) 1999:xii.</ref> và "Quả táo lớn".<ref>[http://www.gothamcenter.org/faq.shtml Nicknames for Manhattan]</ref>
 
New York được người [[Hà Lan]] thành lập như một trạm mậu dịch thương mại vào năm [[1624]]. Vùng định cư này lúc đó từng được gọi là [[Tân Amsterdam]] cho đến năm [[1664]] khi thuộc địa này bị [[Vương quốc Anh]] kiểm soát.<ref>{{Chú thích sách |last= Shorto|first= Russell|title= The Island at the Center of The World, 1st Edition |year= 2005|publisher= Vintage Books|location=New York |isbn= 1-4000-7867-9|page=30}}</ref> New York làm thủ đô của Hoa Kỳ từ năm 1785 đến năm 1790.<ref name=senate>{{Chú thích web|url=http://www.senate.gov/reference/reference_item/Nine_Capitals_of_the_United_States.htm|tiêu đề=The Nine Capitals of the United States |nhà xuất bản=[[United States Senate]]|ngày truy cập = ngày 7 tháng 9 năm 2008}}</ref> Nó là thành phố lớn nhất của Hoa Kỳ kể từ năm [[1790]].<ref>{{Chú thích web|url=http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0027/tab01.txt|tiêu đề=Rank by Population of the 100 Largest Urban Places, Listed Alphabetically by State: 1790-1990|ngày tháng = ngày 15 tháng 6 năm 1998 |nhà xuất bản=U.S. Census Bureau|ngày truy cập = ngày 8 tháng 2 năm 2009}}</ref>
 
Nhiều khu dân cư và danh lam thắng cảnh của thành phố trở nên nổi tiếng trên thế giới. [[Tượng Nữ thần Tự do]] đã chào đón hàng triệu di dân khi họ đến Mỹ vào cuối [[thế kỷ XIX]] và đầu [[thế kỷ XX]]. [[Phố Wall]], trong vùng Hạ Manhattan, là một trung tâm tài chính quốc tế bề thế kể từ [[Chiến tranh thế giới thứ hai]] và là nơi có [[Sở giao dịch chứng khoán New York|Thị trường Chứng khoán New York]]. Thành phố cũng là nơi có nhiều tòa nhà nằm trong số những [[danh sách công trình cao nhất thế giới|tòa nhà cao nhất trên thế giới]], trong đó có [[Tòa nhà Empire State]] và tháp đôi của cựu [[Trung tâm Thương mại Thế giới]].
 
New York là nơi sản sinh ra nhiều phong trào văn hóa trong số đó có [[Phục hưng Harlem]] thuộc lĩnh vực văn chương và mỹ thuật, chủ nghĩa trừu tượng biểu hiện thuộc lĩnh vực hội họa, và [[hip hop]],<ref name = "Toop-RapAttack2">{{Chú thích sách |first=David |last=Toop |title=Rap Attack 2: African Rap to Global Hip Hop|publisher=Serpents Tail |year=1992 |isbn=1852422432}}</ref> [[punk rock|punk]],<ref>{{Chú thích web |url=http://www.scaruffi.com/politics/american.html |ngày truy cập=ngày 1 tháng 9 năm 2008 |tiêu đề=A timeline of the USA |tên=Piero |họ=Scaruffi}}</ref> [[nhạc salsa music|salsa]], [[disco]] và [[Tin Pan Alley]] thuộc lĩnh vực âm nhạc. Thành phố còn là một trung tâm của nghệ thuật sân khấu, nơi có [[nhà hát Broadway]].
 
== Lịch sử ==