Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiếng Gallo”

{{Thông tin ngôn ngữ|name=Tiếng Gallo|fam5=[[Nhóm ngôn ngữ Gaul-Rôman|Gaul-Rôman]]|map=Pays Gallo.svg|lingua=51-AAA-hb|glottorefname=Gallo|glotto=gall1275|minority={{FRA|FrancePháp}}|fam6=[[Nhóm ngôn ngữ Oïl|Oïl]]|fam4=[[Nhóm ngôn ngữ Tây Rôman|Tây Rôman]]|nativename=Galo|fam3=[[Nhóm ngôn ngữ Rôman|Rôman]]|fam2=[[Nhóm ngôn ngữ gốc Ý|gốc Ý]]|familycolor=Indo-European|speakers=191.000|states=[[Pháp]]|pronunciation=|mapcaption=Khu vực ngôn ngữ Gallo lịch sử tại [[Thượng Brittany]]}}

'''Tiếng Gallo''' là một [[Ngôn ngữ tại Pháp|ngôn ngữ khu vực của Pháp]]. Nó không được sử dụng phổ biến như trước đây vì dạng chuẩn của [[tiếng Pháp]] hiện đang chiếm ưu thế. Tiếng Gallo được phân loại là một trong những [[Nhóm ngôn ngữ Oïl|ngôn ngữ Oïl]].

Tiếng Gallo ban đầu được nói tại [[Marches của Neustria]], hiện nay tương ứng với vùng đất biên giới Brittany và Normandy và lõi trước đây của nó ở [[Le Mans]], [[Maine (tỉnh)|Maine]]. Tiếng Gallo là ngôn ngữ nói được chia sẻ của một số người tham gia [[cuộc xâm lược Anh của người Norman]], hầu hết trong số họ có nguồn gốc ở [[ Hạ Brittany |Hạ Brittany]] và [[Basse-Normandie|Hạ Normandy]]. Do đó, tiếng Gallo là phương tiện cho sự chuyển đổi đến sau ("Gallo hoá") của tiếng Anh, cùng với [[tiếng Norman]].

Tiếng Gallo tiếp tục là ngôn ngữ của [[Thượng Brittany]], [[Maine (tỉnh)|Mane]] và một số khu vực lân cận [[Normandy]] cho đến khi giáo dục phổ cập xuất hiện trên toàn nước Pháp, nhưng ngày nay, tiếng Gallo chỉ được nói bởi một nhóm thiểu số nhỏ, phần lớn được thay thế bởi [[tiếng Pháp]] chuẩn.

Là một ngôn ngữ Oïl, tiếng Gallo dược xếp chung với các [[Dãy phương ngữ|cụm phương ngữ]] [[tiếng Norman|Norman]], [[tiếng Picard|Picard]] và [[Phương ngữ Poitevin|Poitevin]], cùng với các phương ngữ khác. Một trong những đặc điểm phân biệt nó với tiếng Norman là sự vắng mặt của ảnh hưởng từ [[tiếng Bắc Âu cổ]]. Có một sự thông hiểu lẫn nhau ở mức hạn chế với các phương ngữ Norman liền kề dọc biên giới ngôn ngữ và với [[Guernésiais]] và [[Jèrriais]].

Ở phía tây, từ vựng của tiếng Gallo đã bị ảnh hưởng bởi sự tiếp xúc với tiếng Breton, nhưng vẫn tràn ngập yếu tố tiếng Latinh. Ảnh hưởng của tiếng Breton giảm dần về phía đông trên toàn khu vực nói tiếng Gallo.

{{Tính đến|1980}}, phạm vi phía Tây của Gallo trải dài từ [[plouha]] ''(Plóha),'' [[Côtes-d'Armor]], phía nam [[Paimpol]] ''(Paimpol),'' đi qua [[Châtelaudren]] ''(Châtié),'' [[Corlay]] ''(Corlaè),'' [[loudéac]] ''(Loudia),'' phía đông [[Pontivy]] ''(Pontivy),'' [[Locminé]] (''Lominoec''), [[Vannes]] (''Vannes'') và kết thúc ở phía nam, phía đông của bán đảo Rhuys, ở [[Morbihan]].

Thuật ngữ ''gallo'' đôi khi được viết là ''galo'' hoặc ''gallot''.<ref name="Chevalier">{{Chú thích|title=Gallo et Breton, complémentarité ou concurrence?|language=fr}}</ref> Nó cũng được gọi là ''langue gallèse'' hoặc ''britto-roman'' ở [[Brittany]]. Ở phía nam [[Basse-Normandie|Hạ Normandy]] và ở phía tây [[Pays de la Loire]], nó thường được gọi là [[Patois]],<ref>{{Chú thích web|url=http://www.omniglot.com/writing/gallo.htm|tựa đề=Gallo language, alphabet and pronunciation|website=Omniglot.com|ngày truy cập=2018-10-09}}</ref> mặc dù đây là vấn đề gây tranh cãi.<ref>Leray, Christian and Lorand, Ernestine. Dynamique interculturelle et autoformation: une histoire de vie en Pays gallo. L'Harmattan. 1995.</ref> ''Gallo'' xuất phát từ từ [[tiếng Breton]] ''gall'', có nghĩa là "người nước ngoài", "người Pháp" hoặc "người phi Breton".<ref>{{Chú thích web|url=http://www.canalacademie.com/ida6813-Les-langues-regionales-de-France-le-gallo-pris-comme-dans-un-etau.html|tựa đề=Les langues régionales de France : le gallo, pris comme dans un étau (17/20)|tác giả=Walter|tên=Henriette|website=www.canalacademie.com|nhà xuất bản=Canal Académie}}</ref>

Một trong những ga tàu điện ngầm của thủ phủ Breton, [[Rennes]], có biển hiệu song ngữ bằng [[tiếng Pháp]] và tiếng Gaul, nhưng nói chung, tiếng Gallo không cao cấp bằng tiếng Breton, ngay cả ở trung tâm truyền thống ''Pays Gallo'', bao gồm cả hai thủ phủ lịch sử [[Rennes]] (Gallo ''Resnn'', Breton ''Roazhon'') và [[Nantes]] (Gallo ''Nauntt'', Breton ''Naiated'').

Rất khó để ghi nhận chính xác số lượng người nói tiếng Gallo hiện nay. Tiếng Gallo và tiếng Pháp địa phương chia sẻ một "bức tranh" ngôn ngữ-xã hội, vì vậy người nói gặp khó khăn trong việc xác định chính xác ngôn ngữ mà họ đang nói.<ref name=":0">{{Chú thích tạp chí|last=Nolan|first=John Shaun|date=2011|title=Reassessing Gallo as a regional language in France: language emancipation vs. monolingual language ideology|url=https://www.researchgate.net/publication/269406884_Reassessing_Gallo_as_a_regional_language_in_France_language_emancipation_vs_monolingual_language_ideology|journal=International Journal of the Sociology of Language|volume=2011|issue=209|doi=10.1515/ijsl.2011.023}}</ref> Điều này làm cho con số ước tính lượng người nói rất khác nhau.