Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhóm ngôn ngữ Gaul-Rôman”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trang mới: “{{Infobox language family|name=Nhóm ngôn ngữ Gaul-Rôman|region=* Pháp, San Marino, Monaco, Quần đảo Channel * Một số phần của […”
 
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 10:
* [[Tiếng Pháp]], [[nhóm ngôn ngữ Oïl]]. Nhóm này bao gồm [[Tiếng Pháp|tiếng Pháp chuẩn]], [[Phương ngữ Orleanais|Orleanais]], [[tiếng Gallo]], [[tiếng Angevin]], Tourangeau, [[phương ngữ Saintongeais|Saintongeais]], [[Phương ngữ Poitevin|tiếng Poitevin]], [[Tiếng Burgundian (Oïl)|Bourgign]], [[tiếng Picard]], [[Tiếng Wallon]], [[tiếng Lorrain]] và [[tiếng Norman]].<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.fr/books?id=sE-N3v0IoXcC&|title=The Cambridge History of the Romance Languages|last=Maiden|first=Martin|last2=Smith|first2=John Charles|last3=Ledgeway|first3=Adam|date=2011|publisher=Cambridge University Press|year=|isbn=9780521800723|location=|pages=167|language=en}}</ref>
* [[Tiếng Franco-Provençal|Tiếng Arpitan]], còn được gọi là Franco-Provençal, ở miền đông nam nước Pháp, miền tây Thụy Sĩ và khu vực [[Thung lũng Aosta]] ở tây bắc Italia. Trước đây được coi là một phương ngữ của Oïl hoặc Occitan, về mặt ngôn ngữ, nó là một ngôn ngữ riêng, hoặc một nhóm ngôn ngữ riêng biệt, vì nhiều phương ngữ của nó có ít khả năng thông hiểu lẫn nhau. Nó chia sẻ các đặc điểm của cả [[tiếng Pháp]] và [[tiếng Provençal]].
* [[Tiếng Occitan]] hay languetiếng d'ocOc, có các phương ngữ như [[tiếng Provençal]] và [[Tiếng Gascon|tiếng Gascon-Aran]].<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.fr/books?id=P8NkAwAAQBAJ|title=The Cambridge History of the Romance Languages: Volume 2, Contexts|last=Maiden|first=Martin|last2=Smith|first2=John Charles|last3=Ledgeway|first3=Adam|date=2013-10-24|publisher=Cambridge University Press|year=|isbn=9781316025550|location=|pages=173|language=en}}</ref>
 
Các gia đình ngôn ngữ khác đôi khi được cho vào, bao gồm:
 
* [[Tiếng Catalunya]] có các dạng chuẩn của tiếng Catalunya và [[tiếng Valencia]]. Việc đưa tiếng Catalunya vào nhóm Gaul-Rôman bị tranh cãi bởi một số nhà ngôn ngữ học đưa nó vào [[Nhóm ngôn ngữ Iberia-Rôman|nhóm Iberia-Rôman]].<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.fr/books?id=P8NkAwAAQBAJ|title=The Cambridge History of the Romance Languages: Volume 2, Contexts|last=Maiden|first=Martin|last2=Smith|first2=John Charles|last3=Ledgeway|first3=Adam|date=2013-10-24|publisher=Cambridge University Press|year=|isbn=9781316025550|location=|pages=177|language=en}}</ref> Tuy nhiên, nói chung, tiếng Catalunya hiện đại, đặc biệt là về mặt ngữ pháp, vẫn gần gũi với tiếng Occitan hiện đại hơn là [[tiếng Tây Ban Nha]] hoặc [[tiếng Bồ Đào Nha]].
* [[Nhóm ngôn ngữ Rhaetia-Rôman]], bao gồm [[tiếng Romansh]] của [[Thụy Sĩ]], [[tiếng Ladin]] ở khu vực [[Dolomites]] và [[tiếng Friuli]] ở [[Friuli]]. Nhóm này có thể được phân vào nhóm Gaul-Rôman hoặc là một nhánh riêng biệt trong [[nhóm ngôn ngữ Tây Rôman]]. Nhóm Rhaetia-Rôman là một nhóm đa dạng, với các phương ngữ Ý chịu ảnh hưởng của [[tiếng Veneto]] và [[tiếng Ý]] và [[tiếng Romansh]] của Franco-Provençal.
* [[Nhóm ngôn ngữ Gallo-Ý|Nhóm ngôn ngữ Gaul-Ý]]. Chúng bao gồm [[tiếng Piemonte]], [[tiếng Liguria]], Tây và Đông [[Tiếng Lombard|Lombard]], [[tiếng Emilia-Romagna]], Gaul-Ý tại Sicily và Gaul-Ý tại Basilicata. Nhóm ngôn ngữ Gaul-Ý có thể được phân loại vào nhóm Gaul-Rôman hoặc là một nhánh con của [[nhóm ngôn ngữ Tây Rôman]]. [[Tiếng Liguria]] giữ lại âm cưốicuối -o, là trường hợp ngoại lệ trong nhóm Gaul-Rôman.
 
Theo quan điểm của một số nhà ngôn ngữ học ([[Pierre Bec]], [[Andreas Schorta]], [[Heinrich Schmid]], [[Geoffrey Hull]]), nhóm Rhaetia-Rôman và Gaul-Ý tạo thành một liên hiệp ngôn ngữ duy nhất có tên "Rhaetia-Cisalpine" hoặc "Padania", mà còn bao gồm các phương ngữ [[Tiếngtiếng Veneto]] và [[tiếng Istria]], có đặc điểm ngôn ngữ Ý được coi là nhợt nhạt và thứ yếu.<ref>The most developed formulation of this theory is to be found in the research of Geoffrey Hull, "La lingua padanese: Corollario dell’unità dei dialetti reto-cisalpini". ''Etnie: Scienze politica e cultura dei popoli minoritari'', 13 (1987), pp. 50-53; 14 (1988), pp. 66-70, and ''The Linguistic Unity of Northern Italy and Rhaetia: Historical Grammar of the Padanian Language'', 2 vols. Sydney: Beta Crucis, 2017..</ref>
 
== Mở rộng địa lý truyền thống ==
[[Tập tin:Gallo-Romance_languages.svg|nhỏ|Phạm vi gần đúng của các ngôn ngữ Gaul-Rôman được nói ở Châu Âu (theo định nghĩa rộng nhất của thuật ngữ này).{{Cần chú thích|date=December 2018}}]]
Nhóm ngôn ngữ Gaul-Rôman lan truyền bao xa thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào ngôn ngữ nào được cho vào trong nhóm. Những ngôn ngữ được xem xét trong định nghĩa hẹp nhất của nó (ví dụ Languesnhóm d'oïlngôn ngữ Oïl tiếng Arpitan) được sử dụng ở mạn bắc [[Pháp|nước Pháp]], một phần của [[Flanders]], [[Alsace]], một phần của [[Lorraine]], vùng [[Wallonie|Wallonia]] của [[Bỉ]], [[Quần đảo Eo Biển]], một phần của [[Thụy Sĩ]] và miền bắc [[nước Ý]].
 
Ngày nay, một ngôn ngữ Gaul-Rọman (tiếng Pháp) chiếm ưu thế tại phần lớn khu vực địa lý này (bao gồm cả các khu vực phi Rôman trước đây của Pháp) và cũng đã lan rộng ra nước ngoài.