Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nhóm ngôn ngữ Tây Rôman”

[[FileTập tin:Romance_languages_improved.PNG|nhỏ|270x270px|Nhóm ngôn ngữ Rôman (đơn giản hóa)|liên_kết=Special:FilePath/Romance_languages_improved.PNG]]

'''Nhóm ngôn ngữ Tây Rôman''' là một trong hai phân nhánh của [[nhóm ngôn ngữ Rôman]] được đề xuất dựa trên tuyến La Spezia-Rimini. Chúng bao gồm các nhánh [[Nhóm ngôn ngữ Gaul-Rôman|Gaul-Rôman]] và [[Nhóm ngôn ngữ Iberia-Rôman|Iberia-Rôman]] cũng như Bắc Ý. Việc phân chia chủ yếu dựa trên việc sử dụng "s" cho số nhiều, sự suy yếu của một số phụ âm và cách phát âm của "C mềm" như /t͡s/ (thường là sau /s/) thay vì /t͡ʃ/ như trong [[tiếng Ý]] và [[tiếng Rumani]], nhưng điều đó làm cho việc phân loại trở nên có vấn đề lớn bởi vì có sự tương đồng từ vựng cao hơn nhiều giữa tất cả các phương ngữ của tiếng Ý và tiếng Pháp so với giữa tiếng Pháp và tiếng Tây Ban Nha. Ngoài ra còn có sự tương đồng về hình thái, chính tả và ngữ âm cao hơn nhiều giữa các phương ngữ Tây Ban Nha và Ý so với giữa tiếng Ý và tiếng Pháp.

Dựa trên [[sự thông hiểu lẫn nhau]], Dalby "đếm được" hàng tá ngôn ngữ: [[Tiếng Bồ Đào Nha|Bồ Đào Nha]], [[Tiếng Tây Ban Nha|Tây Ban Nha]], [[Tiếng Asturleon|Asturia-Leon]], [[Tiếng Aragon|Aragon]], [[Tiếng Catalunya|Catalonia]], [[Tiếng Galicia|Galicia]], [[Tiếng Gascon|Gascon]], [[Tiếng Provençal|Provençal]], [[Nhóm ngôn ngữ Oïl|Gallo-Wallon]], [[tiếng Pháp]], [[Tiếng Franco-Provençal|Franco-Provençal]], [[Tiếng Romansh|Romansh]] và [[Tiếng Ladin|Ladin]].<ref name="Dalby">David Dalby, 1999/2000, ''The Linguasphere register of the world’s languages and speech communities.'' Observatoire Linguistique, Linguasphere Press. Volume 2. Oxford.</ref> Tuy nhiên, tiêu chí phân loại này là có vấn đề, do mức độ thông hiểu lẫn nhau giữa các ngôn ngữ Ý và Iberia cao hơn nhiều so với giữa các ngôn ngữ Gaul-Rôman.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2014/pdf/1183_Paper.pdf|tựa đề=On the Romance Languages Mutual Intelligibility|tác giả=Alina Maria Ciobanu|tác giả 2=Liviu P. Dinu|ngày=2014|location=[[Bucharest]], [[Romania]]|ngày truy cập=Februaryngày 23, tháng 2 năm 2019}}</ref>

Một số phân loại bao gồm cả [[Nhóm ngôn ngữ Ý-Dalmatia|nhóm Ý-Dalmatia]]; tạo thành ngữ chi thường được gọi là [[Nhóm ngôn ngữ Ý-Tây|nhóm Ý-Tây]]. Các phân loại khác đặt Ý-Dalmatia vào [[Nhóm ngôn ngữ Đông Rôman|nhóm Đông Rôman]].

[[Tiếng Sardegna]] không phù hợp để đưa vào cả Tây Rôman lẫn Đông Rôman, và có thể đã tách ra trước cả hai nhóm này.

Ngày nay, bốn ngôn ngữ Tây Rôman chuẩn hóa được sử dụng rộng rãi nhất là [[tiếng Tây Ban Nha]] (khoảng 410 triệu người bản ngữ, khoảng 125 triệu người nói ngôn ngữ thứ hai), [[tiếng Bồ Đào Nha]] (khoảng 220 triệu người bản ngữ, 45 triệu người nói ngôn ngữ thứ hai, chủ yếu ở [[Tiếng Bồ Đào Nha tại Châu Phi|Cộng đồng Bồ Đào Nha ngữ ở châu Phi]]), [[tiếng Pháp]] (khoảng 80 triệu người bản ngữ, 70 triệu người nói ngôn ngữ thứ hai, chủ yếu ở Cộng đồng Pháp ngữ châu Phi) và [[tiếng Catalunya]] (khoảng 7,2 triệu người bản địa). Nhiều ngôn ngữ trong số này có lượng lớn người không nói như tiếng mẹ đẻ; đây là trường hợp đặc biệt đối với tiếng Pháp, được sử dụng rộng rãi trên khắp [[Tiếng Pháp tại châu Phi|Tây Phi]] như là một [[lingua franca]].

* [[Tiếng Occitan]], hay tiếng Oc, có các phương ngữ như [[Tiếng Provençal|phương ngữ Provençal]] và [[Tiếng Gascon|phương ngữ Gascon-Aran]].<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.fr/books?id=P8NkAwAAQBAJ|title=The Cambridge History of the Romance Languages: Volume 2, Contexts|last=Maiden|first=Martin|last2=Smith|first2=John Charles|last3=Ledgeway|first3=Adam|date =2013-10- ngày 24 tháng 10 năm 2013 |publisher=Cambridge University Press|year=|isbn=9781316025550|location=|pages=173|language=en}}</ref>

Nhóm Gaul-Rôman còn có thể bao gồm:

[[Nhóm ngôn ngữ Oïl]], tiếng Arpitan và nhóm Rhaetia-Rôman đôi khi tạo thành nhóm được gọi là nhóm Gaul-Rhaetia, nhưng rất khó để loại trừ nhóm Gaul-Ý khỏi nhóm này, theo một số nhà ngôn ngữ học chúng tạo thành một sự thống nhất đặc biệt của nhóm Rhaetia-Rôman. <ref>Hull, Geoffrey, ''The Linguistic Unity of Northern Italy and Rhaetia: Historical Grammar of the Padanian Language'', Sydney: Beta Crucis, 2017. 2 vols.</ref>

Ngôn ngữ Rôman Iberia ở [[bán đảo Iberia]] bao gồm:<ref name="glottolog">Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Western Romance". [http://glottolog.org/ Glottolog]. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.</ref>