Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cung Nhượng Chương Hoàng hậu”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 30:
 
==Tiểu sử==
Cung Nhượng Chương hoàng hậu tên thật là '''Hồ Thiện Tường''' (胡善祥), sinh ngày [[10 tháng 4]] (âm lịch) vào năm Kiến Văn thứ 2 ([[1402]]), nguyên quán [[Tế Ninh]], [[Sơn Đông]]. Tằng tổ là [[Hồ Thủ Nghi]] (胡守儀), làm [[Huyện thừa]] tại [[Phúc Kiến]], được phong ''Phúc Kiến hầu'' (福建侯). Tổ phụ là [[Hồ Văn Hữu]] (胡文友), và thân phụ là Cẩm Y vệ Bách hộ [[Hồ Vinh]] (胡荣). Trong nhà bà có 2 anh trai là [[Hồ An]] (胡安) và [[Hồ Tuyên]] (胡瑄); ngoài ra là 7 người chị em, Hồ thị là người thứ 3. Đại trưởng tỷ của Hồ thị là [[Hồ Thiện Vi]] (胡善围), được làm [[Nữ quan]] dưới thời [[Minh Thái Tổ]] Hồng Vũ đế, thăng làm [[Sử quan]] (使官)<ref>《明宣宗胡皇后墓志》: 明宣宗皇后姓胡氏,讳善祥,世为州右族。曾祖守仪,福建侯官县丞。祖文友,娶钟氏,生荣,即后之父也。荣生二子:长安,次瑄。女七,后于次为三。长讳善围,洪武初为女官给事,掖庭颇见,任使官。荣锦衣卫百户。荣虽职居爪牙,而立心仁厚,处事详雅,人谓有长者风。永乐初,遇列免官,将北还,留寓斗门桥之官舍。一夕梦元冠羽衣神,谓曰:母过尔郁郁,寻当大显。翌日,后诞焉,实洪武三十五年四月初十日。既长,天性贞一,举止庄重,有十数者云此女当大贵,不可言。荣心异之。永乐十五年,诏选皇太妃也。台官奏,后星直鲁也。命太监黄琰驰驿至鲁,后与选焉。先是独居小楼,旦日启户,有红白气自户出,弥月不散,里闾聚观以为奇瑞,已而果验。仁宗皇帝嗣位,册为皇太子妃。宣宗登基,立为皇后,正位中宫。授父荣光禄卿、骠骑将军,中军都督府佥事,兄安府前卫指挥佥事,弟瑄府军前卫百户。宣德间,海内宴安,车驾颇事游幸。后每乘间规讽,无媚顺态,居常服食侍从澹如也。后以无嗣多疾,上表请避位,从之,敕谕礼部曰:“比皇后胡氏,自罹多疾,不能恭承祭养。重以无子,固怀谦退,上表请间。朕念夫妇之义,拒之不从,而恳辞再三,益加惓切,已从所志,就间别宫,其称号、服食,侍从悉如旧,退居长乐宫,事黄老清静之说。”遂更立贵妃孙氏为皇后,事在国史。越十八年薨,谥为静慈仙师,时正统八年十一月初五日也。公主二:长即顺德大长公主,归驸马石璟;次永清公主,未归卒,祔后葬玉泉山之阳。厥后母后胡氏遗荣慕道,益尚清虚,优游有年,以至令终。朕于时幼冲,未敢固违其志,已尊谥静慈仙师,而几祭葬之仪,亦惟是称,皆所以成其志也。朕今思之,母后之志虽成,而为子之心终有未尽尔。礼部宣会群臣,仍议上皇后尊谥,令所司修葺陵寝如制,盖欲因其志之所安而致尊崇,庶几于礼于情两尽而无憾也。于是礼部尚书姚夔等议,上尊谥恭让诚顺康穆静慈章皇后。</ref>.
 
Năm Vĩnh Lạc thứ 15 ([[1417]]), Hồ thị nổi danh mỹ mạo xuất chúng, được tuyển làm hôn phối với Hoàng thái tôn [[Chu Chiêm Cơ]], được gọi là '''Hoàng thái tôn phi''' (皇太孫妃). Sau khi Nhân Tông tức vị, trở thành [[Hoàng thái tửtôn phi]]. Năm Hồng Hi, Tuyên Đức nguyên niên ([[1425]]), [[tháng 6]], Thái tửChu Chiêm Cơ kếtrở vị, tứcthành [[MinhHoàng Tuyênthái Tôngtử]], Hồdo thịvậy đượcHồ sáchThiện lậpTường làmcũng [[Hoàngthuận hậu]]. Cảthành nhàchương bà được hiển quý, cha bà trở thành [[QuangHoàng lộcthái khanh]]tử (光禄卿); kiêm chức [[Phiêu Kị tướng quânphi]] (骠骑将军); [[Trung quân Đô đốc phủ Thiêm sự]] (中军都督府佥事). Anh trai là Hồ An trở thành [[Phủ tiền vệ Chỉ huy thiêm sự]] (府前卫指挥佥事).
 
== Lập Hậu và nhượng vị ==
== Phế hậu ==
Năm Hồng Hi nguyên niên ([[1425]]), [[tháng 6]], Thái tử Chiêm Cơ kế vị, tức [[Minh Tuyên Tông]], Hồ thị được sách lập làm [[Hoàng hậu]]. Cả nhà bà được hiển quý, cha bà trở thành [[Quang lộc khanh]] (光禄卿); kiêm chức [[Phiêu Kị tướng quân]] (骠骑将军); [[Trung quân Đô đốc phủ Thiêm sự]] (中军都督府佥事). Anh trai là Hồ An trở thành [[Phủ tiền vệ Chỉ huy thiêm sự]] (府前卫指挥佥事)<ref>[https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%98%8E%E5%8F%B2/%E5%8D%B7300#%E8%83%A1%E6%A6%AE 明史/卷300]: 胡榮,濟寧人。洪武中,長女入宮為女官,授錦衣衛百戶。永樂十五年將冊其第三女為皇太孫妃,擢光祿寺卿,子安為府軍前衛指揮僉事,專侍太孫,不蒞事。後太孫踐阼,妃為皇后,安亦屢進官。宣德三年,後廢,胡氏遂不振。</ref>. Tuy làm Hoàng hậu, bà không được Tuyên Tông sủng ái, cũng không có người con trai nào, trong khi đó Tuyên Tông sủng ái hồng nhan tri kỉ từ khi còn trẻ của mình là [[Hiếu Cung Chương hoàng hậu|Tôn Quý phi]], do vậy có ý phế Hậu.
Tuy làm Hoàng hậu, bà không được Tuyên Tông sủng ái, cũng không có người con trai nào, trong khi đó Tuyên Tông sủng ái hồng nhan tri kỉ từ khi còn trẻ của mình là Tôn Quý phi, do vậy có ý phế Hậu. Năm Tuyên Đức thứ 3 ([[1428]]), [[mùa xuân]], viện việc Hồ Hoàng hậu không sinh con trai, chỉ có hai con gái, nên Minh Tuyên Tông dự bị Phế hậu.
 
CácNăm Tuyên Đức thứ 3 ([[1428]]), [[mùa xuân]], viện việc Hồ Hoàng hậu không sinh con trai, chỉ có hai con gái, nên Minh Tuyên Tông dự bị phế truất ngôi vị Hoàng hậu của Hồ Thiện Tường. Ban đầu, Tuyên Tông vời các đại thần [[Trương Phụ]], [[Kiển Nghĩa]] (蹇义), [[Hạ Nguyên Cát]] (夏原吉), [[Dương Sĩ Kì]] (杨士奇), [[Dương Vinh]] (杨荣) được triệu vào cung, Tuyên Tông dụ rằng: [''"Trẫm 30 tuổi không con, mà Trung cung nhiều lần không sinh dục được, thân lại mang bệnh. Nay Quý phi có con, nên lập làm người kế thừa, Phu mẫu lấy tử quý, nên để Quý phi vào vị trí Trung cung"'']. CácSau đạiđó, thầnTuyên dângTông sớliệt phản đốikhuyết ýđiểm địnhcủa Hoàng hậu, tuyDương vậyVinh tấu nói: [''"Có thể phế truất Hoàng hậu"''], Tuyên Tông vẫnbèn hỏi: [''"Chuyện Phế hậu khi xưa có từng xảy ra không?"''], nghevà Kiển Nghĩa đáp: [''"Tống Nhân Tông từng truất hàng Hoàng hậu Quách thị làm Tiên phi"'']. Khi đó, raTrương Phụ, Hạ Nguyên Cát cùng Dương Sĩ Kì đều mặc nhiên không nói gì, Tuyên Tông hỏi vì sao, thì họ chỉ buộcđáp: Hồ[''"Thần đối với Hoàng hậu, nhượnggiống vị.như Vềhài vịtử tríphụng dưỡng cha mẹ. Hiện tại Hoàng hậu là mẫu, Tuyênquần Tôngthần lập sủngtử, thiếpthân[[Hiếuhài Cungtử Chươngthì hoànglàm sao dám nghị luận phế bỏ mẫu thân"'']. Cứ như vậy là tranh luận giữa phe Dương Vinh - Kiển Nghĩa ủng hộ phế truất Hoàng hậu|Tôn quý phiphe Dương Sĩ Kì đứng đầu phản đối, dẫn lấy chuyện [[Tống Nhân Tông]] lên thaynói đây từng là điều gây chia rẽ quần thần<ref>二年十一月(清)谷应泰宫中传言贵妃生皇第一子《明史纪事本末》(卷28):“先是,上召张辅、蹇义、杨荣、夏原吉、杨士奇入。、杨荣谕之曰:“朕有一大事与卿等议,固出不得已,然亦决矣。朕三十无子,而中宫屡身不得育,顷且病。日者言中宫禄命必无未有子,今贵妃子,当立为嗣。夫子贵,礼也古亦有之但中宫宜置?”因举中宫过失数事”辅等皆不答。上乃举后过一二顾,荣进曰:“是可举此之可也。”上曰:“废后有故事?”义曰:“宋仁宗郭后为仙妃是也。”上问原吉、士奇、嘿然无言。上特问士奇,士奇曰:“臣帝后,犹子事父母宁有为人今中宫母也,群臣也,子岂当议废母者。”荣曰:“!”命也。”士奇曰:“正惟上命,勿轻出耳。”原吉是士奇云何?二人依回其间曰:“此大事非群,容臣详不可以闻。”上:“此举得不贻外议?”义曰:“自古所有,何得议之!”士奇曰:“宋仁宗废后,孔道辅范仲淹极言其非,因率台十数人入谏。夫廷臣非之,至今史册犹讥之为贬谓无议哉。”!”既退,荣、义语原吉、士奇曰:“上志久矣,非臣下所能止。”原吉曰:“然废之不可也但当议处置中宫。”士奇曰:“即上今日中宫过亦何一皆非当废者,而轻言若是之罪。”明日,上召荣、士奇至西角门问曰:“昨云何。”荣出怀中纸条“后当废事”以进。上览未及竟,艴然曰:“渠曷有此。”顾士奇:“尔何言?”对曰:“汉光武废后,诏书有曰‘异常之事,非国休福’。宋仁宗废后而后复悔之。顾陛下详慎,幸勿却休福而贻后悔不决。”</ref>.
 
上不怿罢。他日又诏问五人,辅、原吉对如前。士奇曰:“皇太后神圣,岂无旨者?”上曰:“与卿等议即太后旨也。”是日议未决。最后乃独召士奇于文华殿,屏左右谕曰:“朕丐卿,必欲卿处之如何?”士奇曰:“此非臣所能处也。”上曰:“虽然,以丐卿。”如是者三。士奇俯久之,仰而曰:“中宫与贵妃无嫌乎?”
Ngày hôm sau, Tuyên Tông vời Dương Sĩ Kì và Dương Vinh đến hỏi nghị sự thế nào, Dương Vinh chìa ra một tờ giấy liệt kê 20 điểm xấu của Hoàng hậu có thể dùng làm lý do phế, nhưng cả 20 điều đều là mắng khống. Nhìn đến những ''"lỗi lầm"'' mà Dương Vinh đưa ra, cả Tuyên Tông cũng không đồng tình, nói: [''"Các ngươi bịa đặt vô cớ giá họa, không sợ thần linh phán xét sao?!"''], sau đó quay qua hỏi Dương Sĩ Kì, ông này chỉ đáp: [''"Hán Quang Vũ Đế phế truất Quách hậu, chiếu thư rằng: ‘Dị thường sự, phi quốc hưu phúc'. Tống Nhân Tông sau khi phế Quách hậu cũng hết sức hối hận. Xin bệ hạ cẩn trọng"'']. Tuyên Tông không vui, nên cho cả hai cùng lui. Những ngày về sau, Tuyên Tông lại triệu một mình Dương Sĩ Kì, vẫn lại chuyện phế truất Hoàng hậu, ông hỏi quan hệ giữa Hoàng hậu và Quý phi thế nào, Tuyên Tông đáp: [''"Phi thường hòa thuận thân ái. Nhưng là ta coi trọng Hoàng tử, mà Hoàng hậu thân có bệnh, không thể sinh Hoàng tử. Hiện tại Hoàng hậu sinh bệnh nhiều tháng, Quý phi thường xuyên vấn an, an ủi cực cần"''], thế là Dương Sĩ Kì bèn nhân đó đáp: [''"Hiện tại nên lấy lý do sinh bệnh mà khuyên nhượng vị Hoàng hậu, như thế cả lễ lẫn tình đều có thể bảo toàn"'']. Tuyên Tông gật đầu tỏ vẻ tán đồng. Vài ngày sau, Tuyên Tông lại lần nữa triệu kiến Dương Sĩ Kì, nói: [''“Chủ trương của ngươi rất tốt, Hoàng hậu vui vẻ từ vị. Tôn Quý phi không nhận, Thái hậu cũng chưa thuận. Nhưng mà Hoàng hậu vẫn cứ kiên trì từ đi”'']. Dương Sĩ Kì nói: [''“Nếu như thế, hy vọng Hoàng thượng đối đãi hai vị tương đồng. Năm đó Tống Nhân Tông phế Quách hậu, mà đối Quách thị ân ý thêm hậu”'']. Tuyên Tông tán đồng cũng nói: [''“Ta sẽ không nuốt lời”'']. Vì thế nghị luận phế truất Hoàng hậu Hồ Thiện Tường tiến hành, nhưng xưng là [''"Nhượng vị"'']<ref>(清)谷应泰,《明史纪事本末》(卷113):“明旦,上召士奇、荣至西角门,问:“议云何?”荣怀中出一纸,列中宫过失二十事进,皆诬诋,曰:“即此可废也。”上览二三事,遽艴然变色曰:“彼曷尝有此,宫庙无神灵乎?”顾士奇:“尔何言?”对曰:“汉光武废后,诏书曰:‘异常之事,非国休福。’宋仁宗废后,后来甚悔。愿陛下慎之。”上不怿而罢。他日又诏问,士奇曰:“皇太后必有主张。”上曰:“与尔等语,太后意也。”一日,独召士奇至文华殿,屏左右,谕曰:“若何处置为当?”士奇因问:“中宫与贵妃若何?”上曰:“甚和睦,相亲爱。但朕重皇子,而中宫禄命不宜子,故欲正其母以别之。中宫今病逾月矣,贵妃日往视,慰藉甚勤也。”士奇曰:“然则乘今有疾,而导之辞让,则进退以礼,而恩眷不衰。”上颔之。数日,复召士奇曰:“尔前说甚善,中宫果欣然辞。贵妃坚不受,太后亦尚未听辞。然中宫辞甚力。”士奇曰:“若此,则愿陛下待两宫当均一。昔宋仁宗废郭后,而待郭氏恩意加厚。”上曰:“然,吾不食言。”其议遂定。”</ref>.
(原评曰有:明一代多废后,自此始。大臣依回处写出可惜。)曰:“无之,顷中宫病逾月,而贵妃日过视,且倍殷也。”士奇曰:“若然,曷若乘中宫有疾,而陛下导之使辞让焉。”上曰:“善,卿第勿言,俟朕入导之。”数日复召士奇曰:“如卿言,中宫果辞让,虽太后不许,贵妃亦不受,然中宫意决矣。”士奇曰:“若此,愿陛下待两宫均等,无厚薄、无崇庳,终之始之。昔宋仁宗废郭后而恩意弥笃,可监也。”上曰:“朕不食言。”明日以谕议等,议等皆曰:“善。”
 
上乃敕礼部:“皇后自罹多病,不能承馈祀。重以无子,怀谦退,上表请闲。朕念伉俪重,屡拒不纳。而后恳再三,不得已已从所请矣。夫因其谦德而遂尊之,礼也。其称号、服食、侍从悉仍旧不改如敕。”乃更立孙氏为后,而后竟废。后乃退居长安宫,性本恬不喜事华饰,至是学清净,奉黄老为仙姑。张太后甚怜之,特召入,居清宁宫。凡内廷朝会飨宴,必命后居孙后上,孙后常怏怏。英宗立,尊张太后为太皇太后,孙后为皇太后,后益谦让,然视后如故。</ref>. Tuyên Tông theo lệ [[Tống Nhân Tông]] phế truất Quách hậu, mà buộc Hồ thị phải ra [[Trường An cung]] (長安宮) tu luyện [[Đạo giáo]], hiệu xưng là '''Tiên sư''' (仙師). Tuy bị phế vị, mẫu hậu của Tuyên Tông là [[Thành Hiếu Chiêu hoàng hậu|Trương thái hậu]] rất quý mến Hồ Thiện Tường do tính tình hiền đức, ôn hòa. Để thường xuyên an dưỡng, Thái hậu thường triệu Hồ thị vào [[Thanh Ninh cung]] (清寧宮). Bấy giờ khi có đại yến, Hồ thị đều được sắp xếp an bài rất quy củ, nhất nhất theo quy chế của Hoàng hậu như cũ, hơn hẳn so với sự thiết đãi của Tôn Hoàng hậu. Vì vậy, Tôn Hoàng hậu luôn không vui<ref>《明史 后妃列传一》: 張太后憫后賢,常召居清寧宮。內廷朝宴,命居孫后上。孫后常怏怏。</ref>. Về sau, Minh Tuyên Tông cũng cảm thấy có lỗi việc phế truất Hồ hoàng hậu<ref>《明史 后妃列传一》: 后无过被废,天下闻而怜之。宣宗后亦悔。尝自解曰:“此朕少年事”</ref>.
[[Tháng 2]] ÂL năm ấy, Minh Tuyên Tông ra chỉ lệnh Hoàng hậu nhượng vị. Án theo tiền lệ Phế hậu của Tống Nhân Tông, Hồ Phế hậu phải ra [[Trường An cung]] (長安宮) tu luyện [[Đạo giáo]], hiệu xưng là '''Tiên sư''' (仙師). Chỉ dụ viết:
{{Cquote|皇后胡氏,自惟多疾,不能承祭养,重以无子,固怀谦退,上表请闲。朕念夫妇之义,拒之不从。而陈词再三,乃从所志,就闲别宫。其称号、服食、侍从悉如旧。贵妃孙氏,皇祖太宗选嫔于朕。十有馀年,德义之茂,冠于后宫。实生长子,已立为皇太子。群臣咸谓《春秋》之义,母以子贵,宜正位中宫。今允所请,册妃孙氏为皇后
 
.
 
Hoàng hậu Hồ thị, vốn thân có nhiều bệnh tật, không thể sinh hạ Hoàng tự nối dõi, tự thẹn bản thân vô tự, nên thỉnh lên Trẫm ý nhượng vị Hoàng hậu. Trẫm niệm tình nghĩa vợ chồng mà cự tuyệt, nhưng cứ dâng biểu thỉnh, lại tự nguyện lui đến nhàn cư. Nên cho lệ biệt riêng, phàm ăn mặc và đãi ngộ đều như cũ.
 
Lại nghĩ Quý phi Tôn thị, là do Hoàng tổ Thái Tông Văn Hoàng đế tuyển cho trẫm. Phụng sự hơn 10 năm nay, đức nghĩa chi mậu, quan khán hậu cung. Đúng lúc sinh được Trưởng tử, nên lập làm Hoàng thái tử. Quần thần đồng lòng xét cái nghĩa Kinh Xuân Thu, ''"Mẫu dĩ Tử quý"'', nên cho Quý phi chính vị Trung cung. Đến nay thuận lý thành chương, sách Tôn thị làm Hoàng hậu.|||Chỉ dụ khiển Hoàng hậu Hồ Thiện Tường nhượng vị}}
 
== Đối đãi sau đó ==
上乃敕礼部:“皇后自罹多病,不能承馈祀。重以无子,怀谦退,上表请闲。朕念伉俪重,屡拒不纳。而后恳再三,不得已已从所请矣。夫因其谦德而遂尊之,礼也。其称号、服食、侍从悉仍旧不改如敕。”乃更立孙氏为后,而后竟废。后乃退居长安宫,性本恬不喜事华饰,至是学清净,奉黄老为仙姑。张太后甚怜之,特召入,居清宁宫。凡内廷朝会飨宴,必命后居孙后上,孙后常怏怏。英宗立,尊张太后为太皇太后,孙后为皇太后,后益谦让,然视后如故。</ref>. Tuyên Tông theo lệ [[Tống Nhân Tông]] phế truất Quách hậu, mà buộc Hồ thị phải ra [[Trường An cung]] (長安宮) tu luyện [[Đạo giáo]], hiệu xưng là '''Tiên sư''' (仙師). Tuy bị phế vị, mẫu hậu của Tuyên Tông là [[Thành Hiếu Chiêu hoàng hậu|Trương thái hậu]] rất quý mến Hồ Thiện Tường do tính tình hiền đức, ôn hòa. Để thường xuyên an dưỡng, Thái hậu thường triệu Hồ thị vào [[Thanh Ninh cung]] (清寧宮). Bấy giờ khi có đại yến, Hồ thị đều được sắp xếp an bài rất quy củ, nhất nhất theo quy chế của Hoàng hậu như cũ, hơn hẳn so với sự thiết đãi của Tôn Hoàng hậu. Vì vậy, Tôn Hoàng hậu luôn không vui<ref>《明史 后妃列传一》: 張太后憫后賢,常召居清寧宮。內廷朝宴,命居孫后上。孫后常怏怏。</ref>. Về sau, Minh Tuyên Tông cũng cảm thấy có lỗi việc phế truất Hồ hoàng hậu<ref>《明史 后妃列传一》: 后无过被废,天下闻而怜之。宣宗后亦悔。尝自解曰:“此朕少年事”</ref>.
 
Năm Chính Thống thứ 7 ([[1442]]), [[tháng 8]], Thái hoàng thái hậu Trương thị qua đời, Hồ thị đến lễ tang, nhưng bị xếp vào hàng tần phi do ý của Tôn Thái hậu. Sang năm ([[1443]]), con gái duy nhất còn sống là [[Thuận Đức công chúa]] qua đời, Hồ thị buồn bực rồi cũng qua đời cùng năm với con gái vào ngày [[8 tháng 12]] (âm lịch), hưởng niên 42 tuổi. Khi đình thần nghị luận dùng lễ nào an táng, Dương Sĩ Kỳ đề nghị dùng lễ Hoàng hậu, nhưng đa phần đều sợ Tôn Thái hậu nên e dè, bèn dùng lễ tần ngự an táng, thụy là '''Tĩnh Từ tiên sư''' (静慈仙师), an táng tại [[Kim Sơn]]<ref>《明史 后妃列传一》: 正統七年十月,太皇太后崩,后痛哭不已,逾年亦崩,用嬪御禮葬金山。</ref>.
Hàng 53 ⟶ 64:
==Tham khảo==
{{tham khảo|2}}
* [[https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%98%8E%E5%8F%B2/%E5%8D%B7113 Minh sử]], -quyển 113, Liệt truyện đệ nhất, hậuHậu phi -nhất]: ''Tuyên Tông Hồ hoàng hậu''
* ''Minh Tuyên Tông Hồ hoàng hậu mộ chí'' - 明宣宗胡皇后墓志