Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tia sét”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 38:
== Các loại ==
Các tia sét khác nhau có các đặc tính cụ thể, các nhà khoa học và dân thường đã đặt tên cho rất nhiều loại sét khác nhau. Hình thức mà sét thường xuất hiện nhất là vệt sét. Tia sét chẳng là gì khác ngoài việc trao đổi hạt mang điện ([[ion]] dương và âm, [[electron]]) và khi thực hiện việc đó nó tạo ra một vệt sét. Một lượng lớn hạt mang điện thường nằm trong các đám mây mọi người không thể thấy chúng trừ khi chúng bắt đầu xáo động và tiến hành trao đổi điện tích trong cơn [[giông|dông]].
Có 3 loại sét chính: Sét đánh từ mây xuống đất (CG), sét giữa các đám mây (CC), sét bên trong cùng
=== Từ mây xuống đất (CG) ===
Dòng 49:
Trái với suy nghĩ trước đây, các tia sét dương không nhất thiết bắt nguồn từ vùng đỉnh mây hoặc vùng tích điện dương phía trên và rồi đánh vào khu vực không có mưa ngoài vùng có dông bão. Niềm tin này dựa trên ý tưởng lỗi thời rằng các kênh ion dẫn sét là đơn cực trong tự nhiên và có nguồn gốc từ khu vực điện tích tương ứng của chúng. Sét dương có xu hướng xuất hiện với cường độ mạnh hơn loại âm. Sét dương có thể hình thành trong điều kiện có [[gió đứt]] thẳng đứng di chuyển phần điện tích dương phía trên của đám mây xuống, hoặc khi vùng điện tích ít hơn bị mất đi trong giai đoạn tiêu tan của giông bão, để lại vùng điện tích dương chính. Khi loại sét duơng xuất hiện một lượng cực lớn các sóng ELF và VLF sẽ được tạo ra. Một tia sét âm trung bình mang theo dòng điện 30.000 [[ampe]] (30 kA) và truyền 15 [[coulomb]] [[điện lượng]] và 1 [[joule|gigajoule]] năng lượng. Tia sét dương đánh xuống đất trung bình có cường độ khoảng gấp đôi dòng cực đại của chớp âm điển hình và có thể tạo ra dòng điện cực đại lên tới 400 kA và điện tích ngưỡng vài trăm coulomb.<ref>V.A. Rakov, M.A. Uman, Positive and bipolar lightning discharges to ground, in: Light. Phys. Eff., Cambridge University Press, 2003: pp. 214–240</ref><ref name="U.A.BakshiM.V.Bakshi2009">{{cite book|author1=U.A.Bakshi|author2=M.V.Bakshi|title=Power System – II|url=https://books.google.com/books?id=oOj4NjQ8xGQC&pg=SA12-PA5|date=1 January 2009|publisher=Technical Publications|isbn=978-81-8431-536-3|page=12|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170312135216/https://books.google.com/books?id=oOj4NjQ8xGQC&pg=SA12-PA5|archivedate=March 12, 2017|df=mdy-all}}</ref> Do sức mạnh khủng khiếp hơn của chúng, cũng như vì thiếu cảnh báo, sét duơng đánh nguy hiểm hơn một cách đáng kể. Do xu hướng đã nói ở trên, đối với các tia đánh xuống mặt đất duơng thường tạo ra những dòng điện rất lớn và dòng kéo dài, chúng có khả năng làm nóng các bề mặt lên mức cao hơn nhiều làm tăng khả năng phát sinh các đám cháy.
Sét dương có thể là nguồn gốc của các loại sét thượng tầng khí quyển. Nó thường xuất hiện trong các cơn [[bão tuyết]], [[bão tuyết điện]] hay khoảng kết thúc của một cơn dông.
=== Từ đất lên mây ===▼
Loại sét này được hình thành khi các luồng hạt mang điện bắt đầu di chuyển giữa mặt đất và đám mây phía trên. Nó hình thành khi các luồng ion mang điện tích âm của các đám mây bắt đầu di chuyển xuống gần sát mặt đất thì các ion mang điện tích dương bên dưới bắt đầu tập hợp lại các chỗ nào đó cao, dễ dẫn điện và phóng lên trên để nối vào luồng ion âm đang di chuyển xuống dưới chính nó quyết định tia sét sẽ đánh vào đâu khi sét đánh xuống đất. Vì có rất nhiều tia sét ion dương hình thành khi luồng ion âm tiến xuống tia nào nối được vào luồng ion âm sẽ dẫn cả tia sét vào chỗ mà nó phóng ra, vì thế nó giống như một dây câu sét mà nơi mà nó xuất phát là cần câu vì thế nơi xuất phát nào cao hơn thì tỉ lệ nối được vào luồng ion âm trước sẽ cao vì thế sét thường hay đánh vào những nơi cao, nhưng đôi khi nơi thấp hơn nhưng dễ dẫn điện hơn sẽ tạo ra dây dẫn dài hơn và nhanh hơn nên sẽ nối vào luồng ion âm trước các dây dẫn xuất phát từ những nơi cao hơn nhưng dẫn điện kém hơn và mang cả tia sét vào khu vực thấp. Thường thì loại sét này xuất hiện khá mờ nhạt và rất nhanh nhưng rất nhiều, đôi khi các điện tích dương này sẽ tự phóng lên đám mây mang điện tích âm phía trên nếu chúng đủ mạnh và sẽ tạo thành sét mà không cần luồng ion âm di chuyển xuống gần mặt đất. Khi các ion dương tập trung với mật độ đủ cao nó sẽ làm cho nơi mà nó tập trung phát sáng, các thủy thủ thường nói với nhau rằng cột buồm sẽ phát sáng trước khi sét đánh xuống trong các cơn bão ban đêm để tránh xa nó trước khi bị sét đánh.▼
=== Mây và mây ===
Hàng 57 ⟶ 54:
====Bên trong mây====
Sét có thể xảy ra ngay bên trong cùng một đám mây dông, thường gặp nhất giữa phần đỉnh mây trên và phần dưới của mây. Tia sét dạng này đôi khi có thể được quan sát ở khoảng cách xa vào ban đêm và được gọi là ánh chớp xa, hay "mảng chớp sáng". Trong những trường hợp như vậy, người quan sát có thể chỉ thấy một sự lóe sáng trên trời mà không nghe thấy tiếng sấm.
▲=== Từ đất lên mây ===
▲Loại sét này được hình thành khi các luồng hạt mang điện bắt đầu di chuyển giữa mặt đất và đám mây phía trên. Nó hình thành khi các luồng ion mang điện tích âm của các đám mây bắt đầu di chuyển xuống gần sát mặt đất thì các ion mang điện tích dương bên dưới bắt đầu tập hợp lại các chỗ nào đó cao, dễ dẫn điện và phóng lên trên để nối vào luồng ion âm đang di chuyển xuống dưới chính nó quyết định tia sét sẽ đánh vào đâu khi sét đánh xuống đất. Vì có rất nhiều tia sét ion dương hình thành khi luồng ion âm tiến xuống tia nào nối được vào luồng ion âm sẽ dẫn cả tia sét vào chỗ mà nó phóng ra, vì thế nó giống như một dây câu sét mà nơi mà nó xuất phát là cần câu vì thế nơi xuất phát nào cao hơn thì tỉ lệ nối được vào luồng ion âm trước sẽ cao vì thế sét thường hay đánh vào những nơi cao, nhưng đôi khi nơi thấp hơn nhưng dễ dẫn điện hơn sẽ tạo ra dây dẫn dài hơn và nhanh hơn nên sẽ nối vào luồng ion âm trước các dây dẫn xuất phát từ những nơi cao hơn nhưng dẫn điện kém hơn và mang cả tia sét vào khu vực thấp. Thường thì loại sét này xuất hiện khá mờ nhạt và rất nhanh nhưng rất nhiều, đôi khi các điện tích dương này sẽ tự phóng lên đám mây mang điện tích âm phía trên nếu chúng đủ mạnh và sẽ tạo thành sét mà không cần luồng ion âm di chuyển xuống gần mặt đất. Khi các ion dương tập trung với mật độ đủ cao nó sẽ làm cho nơi mà nó tập trung phát sáng, các thủy thủ thường nói với nhau rằng cột buồm sẽ phát sáng trước khi sét đánh xuống trong các cơn bão ban đêm để tránh xa nó trước khi bị sét đánh.
=== Sét khô ===
| |||