Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nergal”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
n replaced: ( → ( using AWB
Dòng 1:
 
{{Infobox deity|type=Mesopotamian|name=Nergal|image=Ancient Parthian relief carving of the god Nergal from Hatra.jpg|caption=Điêu khắc hình Nergal của người Parthia từ [[Hatra]], [[Iraq]], thế kỉ 1 hoặc 2 CN<ref>{{cite book|last1=Drijvers|first1=H. J. W.|title=Cults and Beliefs at Edessa|date=1980|publisher=E. J. Brill|location=Leiden, The Netherlands|isbn=90-04-06050-2|page=105|url=https://books.google.com/books?id=69YUAAAAIAAJ&pg=PA105&dq=Nergal+Hatra#v=onepage&q=Nergal%20Hatra&f=false|ref=harv}}</ref>|god_of=Thần [[chiến tranh]], [[bệnh dịch]], [[chết]], và [[bệnh tật]]|abode=[[Kur]] hoặc [[Irkalla]]|symbol=|consort=[[Ereshkigal]] (trong một số truyền thuyết)|parents=[[Enlil]] và [[Ninlil]]|siblings=[[Sin (thần thoại)|Nanna]] và [[Ninurta]]|Roman_equivalent=}}{{Thần thoại Lưỡng Hà}}
'''Nergal''', '''Nirgal''' hoặc '''Nirgali''' ( [[Tiếng Sumer]]: <sup>[[Dingir|d]]</sup> ''KIŠ.'' ''UNU'' <ref>{{Chú thích sách|title=Reallexikon der Assyriologie und Vorderasiatischen Archäologie|last=Wiggermann|first=Frans|publisher=Walter de Gruyter|language=en|chapter=Nergal B.|chapter-url=https://www.academia.edu/2378480}}</ref> hoặc {{Lang|sux-Latn|<sup>[[dingir|d]]</sup>GÌR-UNUG-GAL}} 𒀭𒄊𒀕𒃲; <ref> Borger R. (2004), ''Mesopotamisches Zeichenlexikon'', Münster, p.402 </ref> {{Hebrew Name|נֵרְגַל|Nergal|Nērḡál}}; [[Tiếng Aram|Aramaic]] ܢܹܪܓܵܐܠ; {{Lang-la|Nergel}}) là một [[Thần|vị thần]] được thờ phụng trên khắp [[Lưỡng Hà|Mesopotamia]] cổ đại ([[Đế quốc Akkad|Akkad]], [[Assyria]] và [[Văn minh cổ Babylon|Babylonia]]) với trung tâm thờ phụng chính tại Cuthah. Các tên khác của ông là '''Erra''' và '''Irra'''. Ông là vị thần của [[Chết|Cái chết]], [[chiến tranh]], [[bệnh dịch]], [[bệnh tật]] và sau này được coi là vị thần cai quản [[Địa phủ Lưỡng Hà cổ đại|Địa phủ]].
 
Nergal được nhắc đến trong [[Kinh Thánh Hebrew|Kinh thánh tiếng Hê-bơ-rơ]] như là vị thần của thành phố Cuth (Cuthah): "Và người Babylon đã tạo ra Succoth-benoth, và người Cuth đã tạo ra Nergal" (2 Vị vua, 17:30). Theo Talmudists, linh vật của Nergal là [[Gà trống|con gà trống]]<ref>{{Chú thích web|url=http://clarke.biblecommenter.com/2_kings/17.htm|tựa đề=Clarke's Commentary on the Bible - 2 Kings 17:30|website=biblecommenter.com}}</ref> và Nergal có nghĩa là một "con gà trống",<ref>[https://books.google.com/books?id=6-DQAAAAMAAJ&pg=PA268 Dictionary of phrase and fable: giving the derivation, source, or origin of common phrases, allusions, and words that have a tale to tell] - Ebenezer Cobham Brewer - 1900 - p268</ref> mặc dù hình tượng thường thấy của Nergal là sư tử. Nergal là con trai của [[Enlil]] và Ninlil, cùng với [[Sin (thần thoại)|Nanna]] và Ninurta.
 
== Đặc tính ==
[[Tập tin:Nergal_symbol,_Old-Babylonian_fired_clay_plaque_from_Nippur,_Southern_Mesopotamian,_Iraq.jpg|nhỏ| Biểu tượng của Nergal, mảng đất sét nung Cựu Babylon từ Nippur, Nam Lưỡng Hà, Iraq |thế=|trái|163x163px]]
Nergal phần nào được coi là một vị thần [[mặt trời]], đôi khi được đồng nhất với [[Utu|Shamash]], nhưng chỉ đại diện cho một giai đoạn nhất định của mặt trời. Ông được miêu tả trong các bài thánh ca và thần thoại như một vị thần chiến tranh và sâu bệnh, và dường như đại diện cho mặt trời tại thời điểm ban trưa và tại ngày hạ chí mang đến sự hủy diệt. Ông cũng được gọi là "vị vua của hoàng hôn". Theo thời gian, Nergal đã phát triển từ một vị thần chiến tranh thành một vị thần của [[Địa phủ Lưỡng Hà cổ đại|Địa phủ]].<ref name="Munnich">{{Chú thích sách|title=The God Resheph in the Ancient Near East|last=Munnich|first=Maciej M.|date=2013|publisher=Mohr Siebeck|location=Tubingen, Germany|pages=62–63}}</ref>
 
== Huyền thoại ==
 
=== Sự phẫn nộ của Erra ===
Trong huyền thoại này, Nergal được đặt tên là Irra hoặc Erra. Vì buồn chán nên ông quyết định tấn công [[Babylon]] để tìm hứng thú. Tuy nhiên, Babylon nằm dưới sự bảo vệ của [[Marduk]], vị thần mạnh nhất. Nergal giả vờ tới Babylon để thăm hỏi. Ông cố tỏ ra kinh ngạc bởi quần áo của Marduk, cố thuyết phục ông ta thay quần áo và rời khỏi thành phố. Khi Marduk rời Babylon, Irra tấn công thành phố. Mọi người bị giết ngay trên đường phố. Sau đó, Irra thấy thỏa mãn và dừng cuộc tấn công, đồng thời đưa ra lời tiên tri về một thủ lĩnh vĩ đại để bảo vệ người dân.<ref name="ancient">{{Chú thích web|url=https://www.ancient.eu/Nergal/|tựa đề=Nergal|ngày truy cập=2018-04-15}}</ref>
 
=== Nergal và Ereshkigal ===
[[Tập tin:Fragments_of_a_vessel_dedicated_to_the_temple_of_god_Nergal._Shalmaneser_III_kneels_before_Nergal._From_Nineveh,_Iraq._The_British_Museum,_London.jpg|nhỏ| Những mảnh vỡ của một bình gốm trong đền thờ Nergal ở [[Nineveh]], cho thấy [[Shalmaneser III]] quỳ gối trước Nergal, hiện đang được trưng bày tại [[Bảo tàng Anh]] ở [[London]] |thế=|trái|142x142px]]
Một lần, các vị thần tổ chức một bữa tiệc, [[Ereshkigal]] là nữ vương của Địa ngục nên không thể đến tham dự. Bà cử tể tướng Namtar đến thay thế vị trí của mình. Ông được tất cả các vị thần khác kính trọng, chỉ có Nergal là không đứng dậy để chào mừng. Ereshkigal giận dữ và bắt Nergal phải xuống Địa ngục để chuộc tội.
 
Trong một phiên bản, Nergal đi xuống Địa ngục cùng với 14 con quỷ. Khi đến nơi, ông bị bắt đi qua bảy cánh cổng để tước đi hết các quyền phép cho đến khi trần trụi. Nhưng ở mỗi cánh cổng, Nergal đối phó bằng cách giao ra hai con quỷ thay vì trang phục của mình. Khi đến trước ngai vàng, ông quật ngã Namtar và kéo Ereshkigal xuống sàn. Ông định chém chết Ereshkigal bằng rìu nhưng bà xin tha, hứa sẽ làm vợ ông và cùng nhau san sẻ quyền lực. Ông đồng ý. Tuy nhiên, Nergal vẫn phải rời khỏi thế giới ngầm trong sáu tháng, vì vậy Ereshkigal trả lại cho ông những con quỷ và cho phép ông lên mặt đất trong thời gian đó, sau đó lại trở về với bà. Huyền thoại này nhằm giải thích cho lí do tại sao các cuộc chiến tranh xảy ra theo các mùa.<ref name="Nergal">"Nergal and Ereshkigal" in ''Myths from Mesopotamia'', trans. S. Dalley ({{ISBN|0-199-53836-0}})</ref>
Hàng 38 ⟶ 37:
* ETCSL "Một bài thánh ca cho Nergal" và "A ''tigi'' to Nergal": [https://web.archive.org/web/20090113233004/http://www-etcsl.orient.ox.ac.uk/cgi-bin/etcsl.cgi?text=c.4.15* Unicode] và [https://web.archive.org/web/20090114023629/http://www-etcsl.orient.ox.ac.uk/cgi-bin/etcsl.cgi?text=c.4.15*&charenc=j ASCII]
* Ereskigal.net &nbsp;- "Ereshkigal và Nergal": [https://web.archive.org/web/20050422212706/http://www.mindwidth.com/ereshkigal/index.php?ID=1009&cat=3 phiên bản Assyrian] và [https://web.archive.org/web/20050308042708/http://www.mindwidth.com/ereshkigal/index.php?ID=1010&cat=3 phiên bản Amarna]
* [http://www.gatewaystobabylon.com/myths/texts/classic/ereshner1.htm Cổng vào Babylon: Nergal và Ereshkigal]
 
[[Thể loại:Nam thần âm phủ]]
[[Thể loại:Thần thoại Lưỡng Hà]]