Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quy tắc Klechkovsky”

: 1. Các electron được gán cho các orbital theo thứ tự giá trị tăng dần của (n + ℓ).

: 2. Đối với các phân lớp có cùng giá trị (n + ℓ), các electron được gán trước cho phân lớp có ''n'' nhỏ hơn.

== PhátDiễn biểugiải của quy tắc Klechkovsky ==

[[Tập tin:Aufbau_Principle.png|nhỏ| Các phân lớp cùng bị mũi tên màu đỏ gạch ngang có cùng giá trị <math>n + \ell</math>. Đi từ trên xuống dưới, hướng của mũi tên màu đỏ cho biết thứ tự điền electron. vào orbital ]]

Trong đó ''n'' đại diện cho [[số lượng tử chính]] và ''ℓ'' là [[Số lượng tử xung lượng|số lượng tử phương vị]]; các giá trị ''ℓ'' = 0, 1, 2, 3... tương ứng với các phân lớp ''s'', ''p'', ''d'' và ''f''. Thứ tự phân lớp theo quy tắc này là 1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p, 7s, 5f, 6d, 7p, 8s, ... Ví dụ: titan (Z = 22) có cấu hình trạng thái cơ bản là 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d².<ref>{{Chú thích sách|title=Inorganic Chemistry|last=Miessler|first=Gary L.|last2=Tarr|first2=Donald A.|date=1998|publisher=Prentice Hall|isbn=0-13-841891-8|edition=2nd|page=38}}</ref> Chú ý phân biệt thuật ngữː phân lớp ngoài cùng (có số lượng tử chính n lớn nhất trong cấu hình e nguyên tử) và phân lớp cuối cùng (chứa electron được điền cuối cùng có năng lượng cao nhất).

Các orbital có giá trị ''n +'' ''ℓ'' thấp hơn được điền trước các orbital có giá trị ''n +'' ''ℓ'' cao hơn. Trong trường hợp giá trị ''n + ℓ'' bằng nhau, orbiatlorbital có giá trị ''n'' thấp hơn được điền trước. Quy tắc trật tự năng lượng Klechkovsky chỉ áp dụng cho các nguyên tử trung hòa ở trạng thái cơ bản. Có mười nguyên tố trong số các [[kim loại chuyển tiếp]] và mười nguyên tố trong nhóm [[Họ lantan|lantan]] và [[Họ Actini|actini]] mà quy tắc này dự đoán cấu hình electron khác với cấu hình thực nghiệm, là một số ngoại lệ của lý thuyết này.

Một số sách giáo khoa hóa học vô cơ mô tả quy tắc Klechkovsky về cơ bản là một quy tắc thực nghiệm gần đúng với một số cơ sở lý thuyết,<ref name="Jolly">{{Chú thích sách|title=Modern Inorganic Chemistry|last=Jolly|first=William L.|date=1984|publisher=McGraw-Hill|isbn=0-07-032760-2|edition=1st|pages=10-12}}</ref> dựa trên [[ Mômô hình Thomas -Fermi |mô hình Thomas-Fermi]] của nguyên tử như một hệ cơ học lượng tử nhiều electron.<ref>{{Chú thích tạp chí|last=Wong|first=D. Pan|date=1979|title=Theoretical justification of Madelung's rule|url=https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/ed056p714|journal=Journal of Chemical Education|volume=56|issue=11|page=714}}</ref>

Phân lớp d "mượn" một electron (trong trường hợp [[paladi]] là hai electron) từ phân lớp s để đạt trạng thái bão hòa electron bền vững. Trạng thái bán bão hòa (orbital đạt 50% số electron tối đa) cũng có sự ổn định năng lượng, dù kém hơn trạng thái bão hòa, là do mỗi orbitanorbital chỉ có một electron độc thân (theo quy tắc Hund), do đó lực đẩy electron-electron được giảm tối đa.

! [[Molypden|₄₂ MơMo]]

! [[Bạc|_{47 tuổi} Ag]]

! [[Vàng|₇₉ ÂuAu]]

| 3d ⁴ 4s ²

| 3d ⁹ 4s ²

| 4d ³ 5s ²

| 4d ⁴ 5s ²

| 4d ⁶ 5s ²

| 4d ⁷ 5s ²

| 4d ⁸ 5s ²

| 4d ⁹ 5s ²

| 4f ¹⁴ 5d ⁸ 6s ²

| 4f ¹⁴ 5d ⁹ 6s ²

| 3d ⁵ 4s ¹

| 3d ¹⁰ 4s ¹

| 4d ⁴ 5s ¹

| 4d ⁵ 5s ¹

| 4d ⁷ 5s ¹

| 4d ⁸ 5s ¹

| 4d ¹⁰

| 4d ¹⁰ 5s ¹

| 4f ¹⁴ 5d ⁹ 6s ¹

| 4f ¹⁴ 5d ¹⁰ 6s ¹

! [[Gadolini|₆₄ GVGd]]

! [[Thori|₉₀ Th]]

| 4f ¹ 6s ²

| 4f ² 6s ²

| 4f ⁸ 6s ²

| 5f ¹ 7s ²

| 5f ² 7s ²

| 5f ³ 7s ²

| 5f ⁴ 7s ²

| 5f ⁵ 7s ²

| 5f ⁸ 7s ²

| 5f ¹⁴ 6d ¹ 7s ²

| 5d ¹ 6s ²

| 4f ¹ 5d ¹ 6s ²

| 4f ⁷ 5d ¹ 6s ²

| 6d ¹ 7s ²

| 6d ² 7s ²

| 5f ² 6d ¹ 7s ²

| 5f ³ 6d ¹ 7s ²

| 5f ⁴ 6d ¹ 7s ²

| 5f ⁷ 6d ¹ 7s ²

| 5f ¹⁴ 7s ² 7p ¹

Trong tiếng Anh, quy tắc Klechkovsky được gọi là ''aufbau principle'' (hay ''building-up principle'', nguyên lý vững bền), lấy tên gốc từ tiếng Đức ''{{Lang|de|Aufbauprinzip}}'', thay vì đặt tên của một nhà khoa học. Nó được xây dựng bởi [[Niels Bohr]] và [[Wolfgang Ernst Pauli|Wolfgang Pauli]] vào đầu những năm 1920. Đây là một ứng dụng ban đầu của [[cơ học lượng tử]] cho các tính chất của [[electron]] và giải thích các tính chất hóa học theo thuật ngữ [[Vật lý học|vật lý]]. Mỗi electron được thêm vào phải chịu tác dụng của điện trường được tạo ra bởi điện tích dương của [[hạt nhân nguyên tử]] và điện tích âm của các electron khác liên kết với hạt nhân. Mặc dù ở [[hydro]] không có sự khác biệt về năng lượng giữa các quỹ đạo có cùng số lượng tử chính ''n'', nhưng điều này không đúng với các electron vỏ ngoài của các nguyên tử nguyên tố khác.

Trong thuyết lượng tử cũ (trước [[cơ học lượng tử]]), các electron được cho là chiếm các quỹ đạo hình elip cổ điển. Các quỹ đạo có [[momen động lượng]] cao nhất là "quỹ đạo tròn" chứa electron bên trong, nhưng các quỹ đạo có momen động lượng thấp (orbital ''s'' và ''p'') có độ [[Độ lệch tâm quỹ đạo|lệch tâm quỹ đạo]] cao, do đó chúng tiến gần đến hạt nhân hơn và chịu [[hiệu ứng lá chắn]] yếu hơn các electron bên ngoài vì các electron này ít chịu tác dụng của điện trường tạo ra bởi điện tích âm của các electron khác ở xa hạt nhân hơn. Ở trạng thái cơ bản của [[hydro]] chỉ có 1 electron nên không có sự khác biệt về năng lượng giữa các quỹ đạo có cùng số lượng tử chính ''n'', nhưng điều này không đúng với các electron vỏ ngoài của các nguyên tử nguyên tố khác.