Những lý luận phê phán của Marx về [[xã hội]], [[kinh tế]] và [[chính trị]] - gọi chung là [[chủ nghĩa Marx]] cho rằng lịch sử loài người là lịch sử [[đấu tranh giai cấp]]. Trong [[chủ nghĩa tư bản]], điều đó xuất hiện giữa giai cấp thống trị (được biết đến như [[giai cấp tư sản]]) và giai cấp lao động (được biết đến như [[giai cấp vô sản]]) sử dụng những phương tiện này thông qua việc sử dụng sức lao động của mình để đổi lấy [[tiền lương]]. Các tư tưởng trên được gọi là ''[[chủ nghĩa duy vật lịch sử]]'', Marx tiên đoán rằng như những hệ thống kinh tế - xã hội trước đó, [[chủ nghĩa tư bản]] đã tạo ra những cuộc khủng hoảng nội bộ dẫn tới sự tự sụp đổ trong tương lai và sẽ thay thế bởi một hệ thống mới có tên là [[Chủ nghĩa xã hội|''chủ nghĩa xã hội'']].
Đối với Marx, sự đối kháng giai cấp bên trong [[chủ nghĩa tư bản]] bắt nguồn một phần là do sự thiếu ổn định và bản chất dễ khủng hoảng của nó, sẽ thúc đẩy sự phát triển ý thức của giai cấp công nhân, dẫn tới việc họ sẽ chinh phục quyền lực chính trị của giai cấp thống trị và cuối cùng sẽ hình thành một xã hội không giai cấp gọi là xã hội [[cộng sản]], đó là một xã hội mà mối quan hệ giữa các cá nhân trong đó không có nhà nước, giai cấp, thứ bậc, hoặc quyền sở hữu cá nhân đối với các phương tiện sản xuất.<ref>Karl Marx: [http://www.marxists.org/archive/marx/works/1875/gotha/index.htm ''Critique of the Gotha Program'']</ref> Marx đã không ngừng thúc đẩy cho tiến trình này được diễn ra, ông cho rằng giai cấp công nhân nên thực hiện [[cách mạng vô sản|hành động cách mạng]] có tổ chức để lật đổ chủ nghĩa tư bản và mang tới sự [[giải phóng]] về kinh tế - xã hội.
Marx được miêu tả như một trong những nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất trong [[lịch sử loài người,]] và tác phẩm của ông đãnhận được cả hai sự tán dương vàlẫn chỉ trích. Tác phẩm của ông về kinh tế đã đặt nền tảng cho phần lớn sự hiểu biết hiện tại về lao động và mối quan hệ của nó với vốn, và tư tưởng kinh tế tiếp theo.<ref>[[Roberto Mangabeira Unger]]. ''Free Trade Reimagined: The World Division of Labor and the Method of Economics''. Princeton: Princeton University Press, 2007.</ref><ref>John Hicks, "Capital Controversies: Ancient and Modern." ''The American Economic Review'' 64.2 (May 1974) p. 307: "The greatest economists, Smith or Marx or Keynes, have changed the course of history ..."</ref><ref>[[Joseph Schumpeter]] Ten Great Economists: From Marx to Keynes. Volume 26 of Unwin University books. Edition 4, Taylor & Francis Group, 1952 {{ISBN|0-415-11078-5|978-0-415-11078-5}}</ref> Nhiều tri thức, hiệp hội lao động, nghệ sĩ và đảng phái chính trị trên khắp thế giới bị ảnh hưởng bởi tác phẩm của Marx, với nhiều sửa đổi hoặc điều chỉnh ý tưởng của mình. Marx đặc trưng thường được trích dẫn là một trong những kiến trúc sư chính của khoa học xã hội hiện đại.<ref>{{cite web |url=http://www-personal.umd.umich.edu/~delittle/Marxism%20and%20Method%203.htm |title=Marxism and Method |last=Little |first=Daniel}}</ref><ref>{{Cite journal |url=https://plato.stanford.edu/archives/win2017/entries/weber/ |title=Max Weber |last=Kim |first=Sung Ho |date=2017 |editor-last=Zalta |editor-first=Edward N. |publisher=Metaphysics Research Lab, Stanford University |access-date=10 December 2017 |quote=Max Weber is known as a principal architect of modern social science along with Karl Marx and Emil Durkheim.}}</ref>
