Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Caesi”

{{caesiumcesium}}

'''Xêsi''' ([[tiếng Anh]]: cesius, [[tiếng Latinh]]: '''caesius'''){{refn|''CaesiumCesium'' theo đề nghị của [[IUPAC]].<ref>{{RedBook2005|pages=248–49}}.</ref> [[Hội hóa học Hoa Kỳ]] (ACS) sử dụng ''cesium'' từ năm 1921,<ref>{{chú thích sách|editor1-first = Anne M.|editor1-last = Coghill|editor2-first = Lorrin R.|editor2-last = Garson|date = 2006|title = The ACS Style Guide: Effective Communication of Scientific Information|edition = 3rd|publisher = American Chemical Society|location = Washington, D.C.|isbn = 0-8412-3999-1|page = 127}}</ref><ref>{{Cite journal|journal=Pure Appl. Chem.|volume=70|issue=1|last1=Coplen|pages = 237–257|date = 1998|first1=T. B.|url = http://old.iupac.org/reports/1998/7001coplen/history.pdf|last2=Peiser|first2=H. S.|title = History of the recommended atomic-weight values from 1882 to 1997: a comparison of differences from current values to the estimated uncertainties of earlier values|doi = 10.1351/pac199870010237}}</ref> theo ''Webster's New International Dictionary''. Nguyên tố được đặt theo từ Latinh ''[[wikt:caesius#Adjective|caesius]]'', nghĩa là "xám xanh".<ref>[https://enwww.oxforddictionarieslexico.com/en/definition/caesiumcesium caesiumcesium - definition of caesiumcesium in English | Oxford Dictionaries]. Tái bản lần thứ hai, 1989; phiên bản trực tuyến tháng 6 năm 2012. Truy cập ngày 27 tháng 10 năm 2016. Phiên bản cũ hơn xuất bản lần đầu trong ''New English Dictionary'', 1888.</ref> Trong các văn bản thời kỳ Trung cổ và đầu hiện đại ''caesius'' được gọi ''[[Æ#Latin and Greek|æ]]'' là ''cæsius''; do đó hệ thống chữ biết được thay thế loại lỗi thời là ''cæsium''. Giải thích cách phát âm ae/oe với e.|group="ghi chú"}} là một [[nguyên tố hóa học]] trong [[bảng tuần hoàn]] có ký hiệu '''Cs''' và [[số nguyên tử]] bằng 55. Nó là một [[kim loại kiềm]] mềm, màu vàng ngà, và với điểm nóng chảy là 28&nbsp;°C (83&nbsp;°F) khiến cho nó trở thành một trong các kim loại ở dạng lỏng tại hay gần [[nhiệt độ và áp suất tiêu chuẩn|nhiệt độ phòng]].{{refn|Cùng với [[rubiđi|rubidi]] (39&nbsp;°C), [[franxi]] (27&nbsp;°C), [[thủy ngân]] (-39&nbsp;°C) và [[gali]] (30&nbsp;°C); brom cũng có dạng lỏng ở nhiệt độ phòng (nóng chảy ở −7.2&nbsp;°C, 19&nbsp;°F), nhưng nó là [[halogen]], không phải kim loại.|group="ghi chú"}} Xêsi là một kim loại kiềm, có tính chất vật lý và hóa học giống với [[rubidi]], [[kali]]; là kim loại hoạt động mạnh, có khả năng tự cháy, phản ứng với nước thậm chí ở nhiệt độ −116&nbsp;°C (−177&nbsp;°F). Nó là nguyên tố có [[độ âm điện]] thấp thứ hai sau [[franxi]], và chỉ có một đồng vị bền là [[xêsi-133]]. Xêsi được khai thác trong mỏ chủ yếu từ khoáng chất [[pollucit]], trong khi các đồng vị phóng xạ khác, đặc biệt là [[xêsi-137]] - một sản phẩm phân hạch hạt nhân, được tách ra từ chất thải của các [[lò phản ứng hạt nhân]].

Xêsi là một kim loại có màu nhạt rất dẻo, độ cứng thấp và rất mềm ([[Thang độ cứng Mohs|độ cứng]] của nó là 0,2, là nguyên tố [[:en:Hardnesses of the elements (data page)|mềm nhất]]), nó chuyển sang màu tối khi có mặt ôxy ở dạng vết.<ref name=USGS /><ref>{{chú thích sách|title = Exploring Chemical Elements and their Compounds|author = Heiserman, David L.|publisher = McGraw-Hill|date = 1992|isbn = 0-8306-3015-5|pages = 201–203}}</ref><ref>{{chú thích sách |title=The Chemistry of the Liquid Alkali Metals |last=Addison |first=C. C. |date=1984 |publisher=Wiley|isbn= 0-471-90508-9|accessdate = ngày 28 tháng 9 năm 2012 |url=http://www.cs.rochester.edu/users/faculty/nelson/cesium/cesium_color.html}}</ref> Xêsi có [[điểm nóng chảy]] ở {{convert|28,4|°C}}, là một trong ít các kim loại nguyên tố ở dạng lỏng trong điều kiện gần [[nhiệt độ phòng]]. [[Thủy ngân]] là kim loại nguyên tố duy nhất có điểm nóng chảy thấp hơn xêsi.{{refn|Nguyên tố [[franxi]] có tính phóng xạ có thể có điểm nóng chảy thấp hơn, nhưng do tính phóng xạ của nó ngăn cản việc cô lập đủ số lượng nguyên tử trong các thí nghiệm trực tiếp.<ref>{{chú thích web|url=http://periodic.lanl.gov/87.shtml |title=Francium |publisher=Periodic.lanl.gov |accessdate = ngày 23 tháng 2 năm 2010}}</ref>|group="ghi chú"}}<ref name="autogenerated1" /> Thêm vào đó, kim loại xêsi có điểm sôi khá thấp, {{convert|641|°C}}, thấp nhất trong tất cả các kim loại trừ thủy ngân.<ref name=RSC>{{chú thích web|url=http://www.rsc.org/periodic-table/element/55/caesium|accessdate = ngày 27 tháng 9 năm 2010 |publisher=Royal Society of Chemistry|title=Chemical Data – CaesiumCesium – Cs}}</ref> Các hợp chất của nó cháy cho ngọn lửa màu xanh dương<ref name=CRC74>{{chú thích sách|url=http://books.google.com/?id=QdU-lRMjOsgC&pg=PA13|page=13|first=Charles T.|last=Lynch|publisher=CRC Press|date=1974|title=CRC Handbook of Materials Science|isbn=978-0-8493-2321-8}}</ref><ref name="flametests"/> hoặc tím.<ref name="flametests">{{chú thích web |url=http://www.chemguide.co.uk/inorganic/group1/flametests.html |title=Flame Tests |author=Clark, Jim |date=2005 |work=chemguide |accessdate = ngày 29 tháng 1 năm 2012}}</ref>

[[Tập tin:CsCl polyhedra.png|thumb|150px|Mô hình tinh thể lập phương của Cs và Cl trong CsCl| alt=27 small greygray spheres in 3 evenly spaced layers of nine. 8 spheres form a regular cube and 8 of those cubes form a larger cube. The greygray spheres represent the caesiumcesium atoms. The center of each small cube is occupied by a small green sphere representing a chlorine atom. Thus, every chlorine is in the middle of a cube formed by caesiumcesium atoms and every caesiumcesium is in the middle of a cube formed by chlorine.]]

Xêsi có ít nhất 39 đồng vị đã biết, là nhiều hơn bất kỳ một nguyên tố nào (ngoại trừ [[franxi]]). [[Nguyên tử lượng]] của các đồng vị này nằm trong khoảng từ 112 tới 151. Nhiều trong số này được tổng hợp từ các nguyên tố nhẹ hơn bằng quá trình bắt neutron chậm ([[quá trình S]]) bên trong các sao già,<ref>{{cite journal|doi=10.1146/annurev.astro.37.1.239|author=Busso, M.|author2=Gallino, R.|author3=Wasserburg, G. J.|title=Nucleosynthesis in Asymptotic Giant Branch Stars: Relevance for Galactic Enrichment and Solar System Formation|journal=Annula Review of Astronomy and Astrophysics|volume=37|date=1999|pages=239–309|url=http://authors.library.caltech.edu/1194/1/BUSaraa99.pdf| format=PDF|accessdate = ngày 20 tháng 2 năm 2010 |bibcode=1999ARA&A..37..239B}}</ref> cũng như trong các vụ nổ [[siêu tân tinh]] ([[quá trình R]]).<ref>{{chú thích sách|first=David|last=Arnett|date=1996|title=Supernovae and Nucleosynthesis: An Investigation of the History of Matter, from the Big Bang to the Present|publisher=Princeton University Press|page=527|isbn=0-691-01147-8}}</ref> Mặc dù có nhiều đồng vị như vậy, song xêsi chỉ có 1 đồng vị ổn định trong tự nhiên là Cs¹³³ có 78 neutron. Mặc dù nó có [[spin hạt nhân]] lớn ({{frac|7|2}}+), các nghiên cứu [[cộng hưởng từ hạt nhân]] có thể được tiến hành trên đồng vị này ở tần số cộng hưởng 11,7&nbsp;[[hertz|MHz]].<ref name=NMR>{{cite journal|doi=10.1016/0277-5387(96)00018-6|title=Complexation of caesiumcesium and rubidium cations with crown ethers in N,N-dimethylformamide|date=1996|last1=Goff|first1=C|journal=Polyhedron|volume=15|page=3897|last2=Matchette|first2=Michael A.|last3=Shabestary|first3=Nahid|last4=Khazaeli|first4=Sadegh|issue=21}}</ref>

[[Tập tin:Cs-137-decay.svg|thumb|Phân rã của xêsi-137|alt=Biểu đồ thể hiện năng lượng phân rã của caesiumcesium-137 (nuclear spin: I={{frac|7|2}}+, chu kỳ bán rã 30 năm). Với xác suất 94,6%, nó phân rã beta phát ra 512 keV thành bari-137m (I=11/2-, t=2.55min); sản phần này sau đó phân rã gamma phát ra 662 keV với xác suất 85.1% thành bari-137 (I={{frac|3|2}}+). Ngoài ra, xêsi-137 có thể phân rã trực tiếp thành bari-137 khi phát xạ beta với xác xuất 0,4%.]]

Khai thác quặng pollucit là một phương án sản xuất xêsi và được tiến hành trên quy mô nhỏ so với hầu hết các mỏ kim loại khác. Quặng được nghiền, sàng, nhưng thường không tập trung, và sau đó nghiền mịn. Xêsi sau đó được chiết tác từ chủ yếu pollucit bởi ba phương pháp: hòa tan bằng axit, phân rã kềm, và khử trực tiếp.<ref name="USGS" /><ref name=Burt>{{chú thích sách|last = Burt|first = R. O.|date = 1993|chapter = CaesiumCesium and cesium compounds|title = Kirk-Othmer encyclopedia of chemical technology|edition = 4th|place = New York|publisher = John Wiley & Sons, Inc.|volume = 5|pages = 749–764|isbn = 978-0-471-48494-3}}</ref>

Từ năm 1967, [[SI|Hệ thống đơn vị đo lường quốc tế]] xác định giây dựa trên tính chất của xêsi. Hệ SI định nghĩa một giây là 9.192.631.770 chu kỳ phân rã tương ứng với sự chuyển hai mức năng lượng từ trạng thái ổn định của nguyên tử xêsi-133.<ref name=USNO>The 13th General Conference on Weights and Measures of 1967 defined a second as: "the duration of 9,192,631,770 cycles of microwave light absorbed or emitted by the hyperfine transition of caesiumcesium-133 atoms in their ground state undisturbed by external fields" {{chú thích web|title = Cesium Atoms at Work|publisher=Time Service Department—U.S. Naval Observatory—Department of the Navy|url = http://tycho.usno.navy.mil/cesium.html|accessdate = 2016-10-27}}</ref>

Xêsi cũng đáng chú ý vì các sử dụng trong [[đồng hồ nguyên tử]], với độ chính xác ở mức giây trong hàng nghìn năm. Kể từ năm 1967, đơn vị đo lường thời gian của Hệ đo lường quốc tế (SI), [[giây]], là dựa trên các thuộc tính của nguyên tử xêsi. SI định nghĩa giây bằng 9.192.631.770 chu kỳ [[phóng xạ|bức xạ]], tương ứng với sự chuyển trạng thái của hai mức năng lượng [[Số lượng tử spin|spin điện tử]] trong trạng thái tĩnh của nguyên tử Cs¹³³. Đồng hồ xêsi chính xác đầu tiên được [[Louis Essen]] tạo ra năm 1955 ở [[National Physical Laboratory, UK|National Physical Laboratory]] ở UK.<ref>{{Cite journal |first1=L.|last=Essen|first2=J.V.L.|last2=Parry |date=1955 |title=An Atomic Standard of Frequency and Time Interval: A CaesiumCesium Resonator |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |volume=176 |pages=280 |doi=10.1038/176280a0|bibcode = 1955Natur.176..280E |issue=4476}}</ref> Các đồng hồ này được cải tiến theo định kỳ cứ mỗi nửa thế kỷ, và hình thành các tiêu chuẩn tuân thủ thời gian và đo đạc tần số, và được xem là "đơn vị chính xác nhất mà còn người từng đạt được."<ref name=USNO/> Các đồng hồ này đo đạc tần số với sai số 2 đến 3&nbsp;phần 10¹⁴, tương ứng với độ chính xác thời gian là 2&nbsp;[[nano giây]] mỗi ngày, hoặc 1 giây trong 1,4&nbsp;triệu năm. Phiên bản mới nhất có độ chính xác hơn 1/10¹⁵, tức là chúng lệch 1 giây trong 20&nbsp;triệu năm.<ref name=USGS /> Các đồng hồ xêsi cũng được dùng trong các mạng lưới quan sát thời gian trong truyền tín hiện điện thoại di động và truyền thông tin trên Internet.<ref>{{chú thích báo|first = Monte|last = Reel|date = ngày 22 tháng 7 năm 2003 |title = Where timing truly is everything|newspaper = The Washington Post|page = B1|url = https://www.highbeam.com/doc/1P2-284155.html|accessdate = ngày 26 tháng 1 năm 2010}}</ref>

[[Xêsi-137]] là một đồng vị phóng xạ rất phổ biến được sử dụng như nguồn phát tia gamma trong các ứng dụng công nghiệp. Ưu điểm của nó là có chu kỳ bán rã gần 30 năm, nó có trong [[chu trình nhiên liệu hạt nhân]], và có [[đồng vị của Bari|¹³⁷Ba]] đồng vị bền cuối. Khả năng hòa tan lớn trong nước là một bất lợi làm cho nó không thích hợp với large pool irradiators trong việc cung ứng cho thực phẩm và dược phẩm.<ref name="Takeshi">{{chú thích web|url =http://web.archive.org/web/20110720163223/http://earth1.epa.gov/radiation/docs/source-management/csfinallongtakeshi.pdf|title = The material flow of radioactive cesium-137 in the U.S. 2000|first = Takeshi|last = Okumura|date = ngày 21 tháng 10 năm 2003 |format=PDF| accessdate = ngày 20 tháng 12 năm 2009 |publisher = United States Environmental Protection Agency}}</ref> Nó được dùng trong nông nghiệp, điều trị ung thư, và khử trùng vi sinh trong thực phẩm, bùn cống, và thiết bị phẫu thuật.<ref name="USGS" /><ref>{{chú thích sách|last = Jensen|first = N. L.|date = 1985|chapter=Cesium|title = Mineral facts and problems|publisher = U.S. Bureau of Mines|volume = Bulletin 675|pages = 133–138}}</ref> Các [[đồng vị của xêsi|đồng vị phóng xạ của xêsi]] trong các thiết bị xạ trị được dùng trong lĩnh vực y học để trị các loại ung thư nhất định,<ref>{{chú thích web|url=http://www.medicalnewstoday.com/releases/91994.php|title=IsoRay's Cesium-131 Medical Isotope Used In Milestone Procedure Treating Eye Cancers At Tufts-New England Medical Center|date = ngày 17 tháng 12 năm 2007 |work=Medical News Today |accessdate = ngày 15 tháng 2 năm 2010}}</ref> nhưng những thay thế tốt hơn trong trường hợp khẩn cấp và sử dụng xêsi clorua tan trong nước trong các nguồn có thể tạo ra sự ô nhiễm trên diện rộng, từ từ làm cho các xêsi này không thể sử dụng được nữa.<ref>{{chú thích sách|url = http://books.google.com/books?id=bk0go_-FO5QC&pg=PA22|isbn = 978-0-07-005115-7|chapter = CaesiumCesium-137 Machines|title = Radiation therapy planning|first = Gunilla Carleson|last = Bentel|publisher = McGraw-Hill Professional|date = 1996|accessdate = ngày 26 tháng 9 năm 2010 |pages = 22–23}}</ref><ref>{{chú thích sách|isbn = 978-0-309-11014-3| url =http://books.google.com/books?id=3cT2REdXJ98C|title = Radiation source use and replacement: abbreviated version|author = National Research Council (U.S.). Committee on Radiation Source Use and Replacement|publisher = National Academies Press|date = 2008}}</ref> Xêsi-137 đã được sử dụng trong nhiều thiết bị đo đạc công nghiệp, như đo độ ẩm, tỉ trọng, thủy chuẩn, và đo bề dày.<ref name="gauges">{{chú thích sách|chapter = Level and density measurement using non-contact nuclear gauges|isbn = 978-0-412-53400-3|url =http://books.google.com/?id=RwsoQbHYjvwC&pg=PA82|pages = 82–85|editor= Loxton, R.|editor2= Pope, P.|date = 1995|publisher = Chapman & Hall|location = London|title = Instrumentation: A Reader}}</ref> Nó cũng được sử dụng trong các thiết bị đo [[địa vật lý giếng khoan]] để đo [[mật độ electron]] của các thành hệ đá, giá trị này tương tự như mật độ khối của thành hệ.<ref>{{cite journal|doi = 10.1146/annurev.ea.13.050185.001531|title = Downhole Geophysical Logging|date = 1985|last1 = Timur|first1 = A.|last2 = Toksoz|first2 = M. N.|journal = Annual Review of Earth and Planetary Sciences|volume = 13|page = 315|bibcode = 1985AREPS..13..315T}}</ref>

[[Xêsi nitrat]] được sử dụng làm [[chất ôxy hóa]] và chất tạo màu để đốt [[silic]] trong pháo sáng hồng ngoại,<ref>{{chú thích web|url=http://www.freepatentsonline.com/6230628.html |work=United States Patent 6230628|title=Infrared illumination compositions and articles containing the same |publisher=Freepatentsonline.com |accessdate = ngày 25 tháng 1 năm 2010}}</ref> như pháo sáng LUU-19,<ref>{{chú thích web | url = http://web.archive.org/web/20000817042322/http://www.fas.org/man/dod-101/sys/dumb/luu19.htm |title = LUU-19 Flare|publisher = Federation of American Scientists|date = ngày 23 tháng 4 năm 2000 |accessdate = ngày 12 tháng 12 năm 2009}}</ref> do nó phát ra nhiều ánh sáng trong quang phổ cận hồng ngoại.<ref>{{cite journal|doi = 10.1016/j.tca.2006.04.002|title = Determination of the temperature and enthalpy of the solid–solid phase transition of caesiumcesium nitrate by differential scanning calorimetry|date = 2006|last1 = Charrier|first1 = E.|first2 = E.L.|first3 = P.G.|first4 = H.M.|first5 = B.|first6 = T.T.|journal = Thermochimica Acta|volume = 445|pages = 36–39 |last2 = Charsley|last3 = Laye|last4 = Markham|last5 = Berger|last6 = Griffiths}}</ref> Xêsi đã từng được sử dụng để giảm dấu vết khí thải động cơ trên màn hình radar của máy bay quân sự [[SR-71 Blackbird]].<ref>{{chú thích sách|isbn = 978-1-84176-098-8|page = 47|title=Lockheed SR-71: the secret missions exposed|last=Crickmore|first = Paul F.|publisher=Osprey|date=2000}}</ref> Xêsi cùng với rubidi đã được thêm vào dạng [[carbonat]] trong thủy tinh do nó giảm độ dẫn điện và tăng độ ổn định và độ bền của [[sợi quang học]] và các thiết bị quan sát ban đêm. Xêsi florua hoặc nhôm florua được sử dụng trong chất hỗ trợ cấu trúc hàn hợp kim nhôm có chứa [[magiê]].<ref name="USGS" />

[[Máy phát điện MHD]]-hệ thống phát điện đã được nghiên cứu nhưng không được chấp nhận rộng rãi.<ref>{{chú thích sách|author = National Research Council (U.S.)| publisher = National Academy Press| date = 2001|title = Energy research at DOE—Was it worth it?|accessdate = ngày 26 tháng 9 năm 2010 |url = https://www.nap.edu/read/10165/chapter/1 |isbn =978-0-309-07448-3|pages = 190–194}}</ref> Kim loại xê-si cũng được xem là chất lỏng làm việc trong các [[chu trình Rankine]] nhiệt độ cao của các máy phát điện turboelectric.<ref>{{chú thích sách|title =Economics of CaesiumCesium and Rubidium (Reports on Metals & Minerals)|publisher = Roskill Information Services|date = 1984|place = London, United Kingdom|author = Roskill Information Services |page = 51|isbn = 978-0-86214-250-6}}</ref> Các muối xê-si được đánh giá là chất chống sốc đã được sử dụng sau khi tiêm do nhiễm độc asen. Do ảnh hưởng của nó lên nhịp tim, tuy nhiên, chúng có vẻ ít được dùng hơn so với các muối kali hay rubidi. Chúng cũng được dùng để trị [[động kinh]].<ref name="USGS" />

Các đồng vị Cs¹³⁴ và Cs¹³⁷ (có trong [[sinh quyển]] ở mức một lượng rất nhỏ do rò rỉ phóng xạ) là gánh nặng phóng xạ, phụ thuộc vào vị trí của từng khu vực. Xêsi phóng xạ không tích lũy trong cơ thể như nhiều sản phẩm từ phân rã hạt nhân khác (chẳng hạn như [[iốt]] phóng xạ hay [[stronti]] phóng xạ). Khoảng 10% xêsi phóng xạ hấp thụ được thải ra khỏi cơ thể tương đối nhanh trong mồ hôi và trong nước tiểu. 90% còn lại có chu kỳ bán rã sinh học khoảng 50 đến 150 ngày.<ref>{{cite journal|journal=British Journal of Radiology|title=A Survey of the Metabolism of CaesiumCesium in Man|date=1964|last1=Rundo|issue=37|pages=108–114|doi=10.1259/0007-1285-37-434-108|first1=J.|volume=37}}</ref> Xêsi phóng xạ sau kali và có khuynh hướng tích lũy trong tế bào thực vật, như trong trái cây và rau.<ref>{{cite journal|doi = 10.1007/BF01376226|title = Accumulation of Cs and K and growth of bean plants in nutrient solution and soils|date = 1962|last1 = Nishita|first1 = H.|last2 = Dixon|first2 = D.|last3 = Larson|first3 = K. H.|journal = Plant and Soil|volume = 17|pages = 221–242|issue = 2}}</ref><ref>{{cite journal|doi = 10.1016/0265-931X(96)89276-9|title = Fate of caesiumcesium in the environment: Distribution between the abiotic and biotic components of aquatic and terrestrial ecosystems|date = 1996|last1 = Avery|first1 = S.|journal = Journal of Environmental Radioactivity|volume = 30|pages = 139–171|issue = 2}}</ref><ref>{{cite journal|doi=10.1039/AN9921700487|title = Availability of caesiumcesium isotopes in vegetation estimated from incubation and extraction experiments|journal = Analyst|date = 1992| volume = 117|pages = 487–491|first1 =Brit |last1 =Salbu|first2 =Georg |last2 =Østby|first3 =Torstein H. |last3 =Garmo|first4 =Knut |last4 =Hove|pmid=1580386|issue=3|bibcode = 1992Ana...117..487S}}</ref> Thực vật hấp thụ xêsi ở các mức khác nhau, một số không hấp thụ nhiều, và một số hấp thụ lượng lớn. đôi khi thể hiện khả năng kháng hấp thụ nó. Nó được ghi nhận rằng nấm trong các khu rừng bị ô nhiễm tích tụ xêsi phóng xạ (xêsi-137) trong túi sinh bào tử.<ref>M Vinichuk, A F S Taylor, K Rosén, K J Johanson. [https://www.researchgate.net/publication/42541094_Accumulation_of_potassium_rubidium_and_caesium_133Cs_and_137Cs_in_various_fractions_of_soil_and_fungi_in_a_Swedish_forest Accumulation of potassium, rubidium and caesiumcesium ((133)Cs and (137)Cs) in various fractions of soil and fungi in a Swedish forest]. ''Science of the total envrironment'' 03: 2010 {{doi|10.1016/j.scitotenv.2010.02.024}}</ref> Tích tụ xêsi-137 trong các hồ được quan tâm nhiều sau [[thảm họa Chernobyl]].<ref name=smithber05>{{chú thích sách|first1 = Jim T.|last1 = Smith| first2 = Nicholas A.|last2 = Beresford|title = Chernobyl: Catastrophe and Consequences|date=2005|publisher = Springer|place = Berlin|isbn = 3-540-23866-2}}</ref><ref>{{cite journal|doi=10.1007/BF02197418|title =Radioactive isotopes of caesiumcesium in the waters and near-water atmospheric layer of the Black Sea|first1 =V. N. |last1 = Eremeev|first2 =T. V. |last2 =Chudinovskikh|first3 =G. F. |last3 =Batrakov|first4 =T. M. |last4 =Ivanova|volume = 2|issue = 1|date = 1991|journal = Physical Oceanography |pages = 57–64}}</ref> Các thí nghiệm trên chó cho thấy một liều đơn 3,8 [[Curie|millicuries]] (140&nbsp;[[Becquerel|MBq]], 4,1&nbsp;μg xêsi-137) trên mỗi kilogram gây tử vong trong 3 tuần;<ref>{{cite journal |title =Toxicity of 137-CsCl in the Beagle. Early Biological Effects|first1 =H. C. |last1 = Redman|first2 =R. O.|last2 =McClellan|first3 =R. K. |last3 =Jones|first4 =B. B. |last4 =Boecker|first5 =T. L. |last5 =Chiffelle|first6 =J. A. |last6 =Pickrell|first7 =E. W. |last7 =Rypka|volume = 50|issue = 3|date = 1972|journal = Radiation Research |pages = 629–648|doi=10.2307/3573559|pmid=5030090|jstor=3573559}}</ref> một lượng nhỏ hơn có thể gây vô sinh và ung thư.<ref>{{chú thích báo|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7967285.stm |title=Chinese 'find' radioactive ball |publisher=BBC News |date = ngày 27 tháng 3 năm 2009 |accessdate = ngày 25 tháng 1 năm 2010}}</ref> [[Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế]] và các nguồn khác cảnh báo rằng các vật liệu phóng xạ như xêsi-137 có thể được dùng trong các thiết bị phân tán phóng xạ hoặc "bom bẩn".<ref>{{chú thích báo|last = Charbonneau|first =Louis|title = IAEA director warns of 'dirty bomb' risk|newspaper = The Washington Post|page = A15|url = https://www.highbeam.com/doc/1P2-250680.html|agency=Reuters|date = ngày 12 tháng 3 năm 2003 |accessdate = ngày 28 tháng 4 năm 2010}}</ref>

{{wiktionary|caesiumcesium|Xêsi}}

* [https://www.webelements.com/caesium/ CaesiumCesium: the essentials] WebElements

* [http://www.cs.rochester.edu/users/faculty/nelson/cesium/cesium_faq.html Frequently Asked Questions about Cesium and alt.cesium] Humor site dedicated to caesiumcesium

* [http://www.richannel.org/the-modern-alchemist-reacting-fluorine-with-caesium The Modern Alchemist: Reacting Fluorine with CaesiumCesium] Ri Channel 2012