Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tru di”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động Sửa đổi di động nâng cao
viết sai chính tả thôi mà !
Dòng 9:
Hình phạt Tru di dựa trên quan hệ gia đình truyền thống trong xã hội cổ đại Trung Quốc.<ref>{{cite web|url=http://www.chinareviewnews.com/crn-webapp/cbspub/secDetail.jsp?bookid=7314&secid=7342|title=和諧家庭:構建和諧社會的基石|accessdate=2008-11-02|publisher=中國評論學術出版社}}</ref> Hình phạt này thường áp dụng cho các tội danh nặng nhất theo quan niệm phong kiến Trung Hoa, gồm "thông địch phản quốc" (phản quốc, tư thông với kẻ địch), "khi quân phạm thượng" (dối vua, mạo phạm đến hoàng gia), "mật mưu tạo phản" (âm mưu nổi loạn), "thao thiên tử tội" (tội chết nặng nề). Trong chế độ quân chủ chuyên chế, hình phạt này diệt trừ hậu hoạn, nhổ cỏ tận gốc những ảnh hưởng từ tội nhân cùng thân nhân của họ, đồng thời củng cố uy quyền tối cao của hoàng đế.
 
Hình phạt Tru di được cho rằng khởi thủy từ [[triều Thương]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Bấy giờ, hình phạt này được gọi là '''nhị điễn''' (劓殄),xử tử tội nhân cùng với con cái của họ. Sách [[Sử ký]], thiên "Triệu thế gia", có chép vụ án Tru di thời [[Xuân Thu]], khi viên quan nước Tấn là [[Đồ Ngạn Cổ]]<ref>Nhiều tài liệu tiếng Việt chép tên là '''Đồ Ngạn Giả'''.</ref> được sự đồng ý của [[Tấn Cảnh công]], đem quân tru diệt toàn bộ gia tộc công thần [[Triệu Sóc]]. Sự kiện này là nguyên mẫu để tác gia [[Kỷ Quân Tường]] thời [[nhà Nguyên]] sáng tác vở tạp kịch [[Con côi nhà họ Triệu]] nởinổi tiếng. Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu thì giai thoại này có lẽ là hư cấu.
 
Đến [[nhà Tần|thời Tần]], hình phạt này mở rộng phạm vi "tam tộc" (3 dòng), "ngũ tộc" (5 dòng), "thất tộc" (7 dòng). Đến [[nhà Tùy|thời Tùy]], hình phạt này bị [[Tùy Văn đế]] phế trừ, nhưng sau [[Tùy Dạng đế]] lại cho khôi phục và mở rộng đến cả "cửu tộc" (9 dòng).<ref>《廣陽雜記·卷一》「九族始於隋煬帝」</ref><ref>《唐六典注》:煬帝「末年嚴刻,生殺任情,不復依例。楊玄感反,誅九族,復行轘裂梟首,磔而射之。」</ref> Thậm chí, thời [[Minh Thành Tổ]] còn ra lệnh tru di đến "thập tộc" trong [[Án văn tự đầu đời Minh|vụ án Văn Hiếu Nhụ]], giết chết tổng cộng có 873 người, không chỉ 9 dòng gia tộc Phương Hiếu Nhụ, mà cả thân hữu, môn đồ của ông cũng vạ lây vì bị Minh Thành Tổ gộp lại cho thành dòng thứ 10.<ref name="Giết 10 họ vì một câu nói">[http://plo.vn/plo/giet-10-ho-vi-mot-cau-noi-374573.html Giết 10 họ vì một câu nói]</ref>