Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Laser Interferometer Space Antenna”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
|||
Dòng 31:
If in doubt, leave it out-->|programme='''[[Cosmic Vision]]'''|previous_mission=[[Advanced Telescope for High Energy Astrophysics|ATHENA]]|next_mission=}}
'''Laser Interferometer Space Antenna''' ('''LISA''', tạm dịch: Ăngten không gian giao thoa kế laser) là một nhiệm vụ của [[Cơ quan Vũ trụ Châu Âu]] được thiết kế để phát hiện và đo chính xác [[sóng hấp dẫn]]<ref name="eLISAmission">{{chú thích web|title=eLISA, The First Gravitational Wave Observatory in Space|publisher=eLISA Consortium|url=https://www.elisascience.org/articles/elisa-mission/elisa-mission-gravitational-universe|accessdate=ngày 12 tháng 11 năm 2013|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131205104316/https://www.elisascience.org/articles/elisa-mission/elisa-mission-gravitational-universe|archivedate=ngày 5 tháng 12 năm 2013|df=}}</ref>—những gợn sóng nhỏ xíu của [[không-thời gian]] — từ các nguồn thiên văn.<ref name="eLISApartners">{{chú thích web|title=eLISA, Partners and Contacts|publisher=eLISA Consortium|url=https://www.elisascience.org/articles/elisa-mission/elisa-partners/elisa-partners-contacts|accessdate=ngày 12 tháng 11 năm 2013|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131205035746/https://www.elisascience.org/articles/elisa-mission/elisa-partners/elisa-partners-contacts|archivedate=ngày 5 tháng 12 năm 2013|df=}}</ref> LISA sẽ là thiết bị dò sóng hấp dẫn trong không gian chuyên dụng đầu tiên. Nó nhằm mục đích đo trực tiếp sóng hấp dẫn bằng cách sử dụng [[giao thoa kế]] [[laser]]. Theo thiết kế, LISA gồm bộ ba tàu không gian, tạo thành một [[tam giác]] đều với các cạnh dài 2,5 triệu km, bay dọc theo [[quỹ đạo nhật tâm]] giống như Trái đất. Khoảng cách giữa các vệ tinh được theo dõi chính xác để phát hiện sóng hấp dẫn truyền qua.<ref name="eLISAmission" />
Dự án LISA bắt đầu từ nỗ lực chung giữa [[NASA]] và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu [[Cơ quan Vũ trụ châu Âu|ESA]]. Tuy nhiên, trong năm 2011, NASA thông báo rằng sẽ không thể tiếp tục làm đối tác cùng ESA trong dự án LISA<ref name="NASAbackout">{{chú thích web|title=LISA on the NASA website|publisher=NASA|url=http://lisa.nasa.gov/|accessdate=ngày 12 tháng 11 năm 2013}}</ref> do hạn chế về tài chính.<ref name="NASAfunding">{{chú thích web|title=President's FY12 Budget Request|publisher=NASA/US Federal Government|url=http://www.nasa.gov/news/budget/index.html/|accessdate=4 Mar 2011|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110303164312/http://www.nasa.gov/news/budget/index.html|archivedate = ngày 3 tháng 3 năm 2011 |df=}}</ref> Sau đó, ESA tiếp tục dự án với một thiết kế thu nhỏ ban đầu được gọi là '''New Gravitational-wave Observatory''' ('''NGO''') đã được đề xuất cho lựa chọn nhiệm vụ [[Cosmic Vision]] L1 của ESA.<ref>{{cite journal|authors=Amaro-Seoane, Pau; Aoudia, Sofiane; Babak, Stanislav; Binétruy, Pierre; Berti, Emanuele; Bohé, Alejandro; Caprini, Chiara; Colpi, Monica; Cornish, Neil J; Danzmann, Karsten; Dufaux, Jean-François; Gair, Jonathan; Jennrich, Oliver; Jetzer, Philippe; Klein, Antoine; Lang, Ryan N; Lobo, Alberto; Littenberg, Tyson; McWilliams, Sean T; Nelemans, Gijs; Petiteau, Antoine; Porter, Edward K; Schutz, Bernard F; Sesana, Alberto; Stebbins, Robin; Sumner, Tim; Vallisneri, Michele; Vitale, Stefano; Volonteri, Marta; Ward, Henry|title=Low-frequency gravitational-wave science with eLISA/NGO|journal=Classical and Quantum Gravity|date=ngày 21 tháng 6 năm 2012|volume=29|issue=12|pages=124016|doi=10.1088/0264-9381/29/12/124016|bibcode=2012CQGra..29l4016A|arxiv=1202.0839}}</ref> Năm 2013, ESA đã chọn 'Vũ trụ hấp dẫn' (Gravitational Universe) làm mục tiêu cho sứ mệnh L3 của họ vào đầu những năm 2030.<ref>[https://www.elisascience.org/multimedia/video/gravitationaluniverseisl3video Selected: The Gravitational Universe ESA decides on next Large Mission Concepts] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161003091139/https://www.elisascience.org/multimedia/video/gravitationaluniverseisl3video|date = ngày 3 tháng 10 năm 2016}}.</ref><ref name="esa">{{chú thích web|title=ESA's new vision to study the invisible universe|publisher=ESA|url=http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/ESA_s_new_vision_to_study_the_invisible_Universe|accessdate=ngày 29 tháng 11 năm 2013}}</ref> theo đó cơ quan này cam kết phóng một đài quan sát sóng hấp dẫn vào không gian.
| |||