Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tia sét”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Thẻ: Trình soạn thảo mã nguồn 2017 |
Thẻ: Trình soạn thảo mã nguồn 2017 |
||
Dòng 231:
=== Vai trò sinh học ===
Có khả năng sét đã có mặt trên Trái Đất ngay từ thời rất sơ khai, trước khi [[Nguồn gốc sự sống|các dạng sống đầu tiên]] xuất hiện, từ khoảng hơn 3 tỷ năm về trước. Ngoài ra, có lẽ các tia sét là một trong những yếu tố quan trọng trong việc hình thành các [[Hợp chất hữu cơ|phân tử hữu cơ]] đầu tiên, là những hợp chất cần thiết cho sự sống xuất hiện. Điều này được giả định trong [[Thí nghiệm Urey-Miller|thí nghiệm Miller-Urey]] năm 1953, được coi như là một trong những nghiên cứu đầu tiên về sét trên Trái Đất sơ khai và những ảnh hưởng của nó. Thành phần khí quyển của Trái Đất sơ khai (một tỷ năm đầu tiên) khác biệt rất nhiều so với trạng thái hiện tại của nó. Tới thời gian khoảng 3.5 tỷ năm trước, bề mặt Trái Đất nguội dần đi để tạo thành [[Lớp vỏ (địa chất)|lớp vỏ]], chủ yếu là các [[núi lửa]] phun trào [[Dung nham|nham thạch]], [[Cacbon điôxít|điôxít cacbon]] và [[Amoniac|amôniắc]], hình thành bầu khí quyển nguyên thủy của Trái Đất; nó chứa chủ yếu là CO<sub>2</sub> và hơi nước, với một ít [[nitơ]] nhưng vẫn chưa có nhiều [[ôxy]].
Các sự phóng điện trong khí quyển là một trong những nguồn [[Nitrat|nitrit]] và [[nitrat]] tự nhiên chính, rất cần thiết cho đời sống của các [[thực vật]]. Rau quả không thể sử dụng trực tiếp khí nitơ (N<sub>2</sub>) trong khí quyển, vì vậy nó cần được chuyển đổi thành các hợp chất nitơ khác. Sét là tác nhân của các phản ứng hóa học như vậy, do đó nó có vai trò duy trì [[chu trình nitơ]].<ref name=":10" />
Ngoài ra, sét cũng đóng góp tiến hóa của các loài thực vật, khi nó là nguyên nhân phát sinh các vụ [[cháy rừng]] xưa nay. Bởi lửa do sét có thể đốt cháy các loại chất khô (như củi, xác cây gỗ), biến chúng thành nguyên liệu dinh dưỡng để thảm thực vật tiếp theo phát triển. Nhiệt sinh ra còn có thể tiêu diệt các loài sâu hại trên cây, vì thế nó có một số tác động rất có lợi cho môi trường. Quá trình [[chọn lọc tự nhiên]] trong tiến hóa của thực vật cũng dường như được liên kết chặt chẽ với sự xuất hiện của các đám cháy, thúc đẩy sự xuất hiện của các gen thực vật mới. Và có thể, những đám lửa sét là nguồn lửa đầu tiên được sử dụng bởi người nguyên thủy, đây sẽ là một trong những bước tiến quan trọng dẫn đến sự tiến hóa văn minh và thống trị môi trường Trái Đất của loài người.<ref name=":12"></ref><ref>{{Chú thích web|url=https://learn.eartheasy.com/articles/the-ecological-benefits-of-forest-fires/|tựa đề=The Ecological Benefits of Forest Fires|tác giả=|họ=|tên=|ngày=SEPTEMBER 3, 2015|website=eartheasy|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>
== Sét thượng tầng khí quyển ==
[[Tập tin:Upperatmoslight1.jpg|250x250px|nhỏ|Sơ đồ vị trí xuất hiện của các loại sét thượng tầng khí quyển.|thế=]]
Hàng 443 ⟶ 441:
* {{cite book|url=https://archive.org/details/allaboutlightnin0000uman/page/103|title=All About Lightning|author=Uman, Martin A.|date=1986|publisher=Dover Publications, Inc.|isbn=978-0-486-25237-7|pages=[https://archive.org/details/allaboutlightnin0000uman/page/103 103–110]|ref=Uman|authorlink=Martin A. Uman}}
*{{cite book|author=Mangold, Vernon L.|title=Life and Lightning: The Good Things of Lightning|publisher=Universal Publishers|year=1999|pages=108|language=en|url=http://books.google.com.br/books?id=zwwLaUM4lGAC&pg=PR4&dq=lightning+volcanoes+sand+storm&hl=pt-BR&sa=X&ei=e_r5UtbYEa7EsATry4GoBA&ved=0CDMQuwUwAA#v=onepage&q=lightning%20volcanoes%20sand%20storm&f=false|isbn=1-58112-796-0|ref=harv}}
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Lightning}}'''Các liên kết web'''
|