|
==Lịch sử==
Nhiều học giả cho rằng Chủ nghĩa Quốc xã là một dạng của [[Chủ nghĩa phát xít|Chủ nghĩa Phát xít]]. dùDù nó bao gồm các nhân tố của cả phe cánh hữu[[Hữu]] và cánh tả[[Tả]], những người Quốc xã chủ yếu liên minh với bên hữuHữu.<ref>Fritzsche, Peter. 1998. Germans into Nazis. Cambridge, Mass.: Harvard University Press; Eatwell, Roger, ''Fascism, A History'', Viking/Penguin, 1996, pp.xvii-xxiv, 21, 26–31, 114–140, 352. [[Roger Griffin|Griffin, Roger]]. 2000. "Revolution from the Right: Fascism," chapter in David Parker (ed.) ''Revolutions and the Revolutionary Tradition in the West 1560-1991'', Routledge, London.</ref> Trong lịch sử, những người Quốc xã là một trong những nhóm đã từng dùng thuật ngữ Quốc gia Xã hội để mô tả mình, và trong thập niên 20 của thế kỷ XX, họ đã trở thành nhóm lớn nhất trong số đó. Đảng Quốc xã đã trình bày chương trình của mình trong [[Chương trình Quốc gia Xã hội 25 điều]] vào năm 1920. Những nhân tố chủ yếu của chủ nghĩa Quốc xã gồm [[Chủ nghĩa bài Quốc hội]], [[Chủ nghĩa toàn Đức]], [[Phân biệt chủng tộc|Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc]], [[Chủ nghĩa tập thể]],<ref>Davies, Peter; Dereck Lynch (2003). ''Routledge Companion to Fascism and the Far Right''. Routledge, p.103. ISBN 0-415-21495-5.</ref><ref name="Hayek">[[Friedrich Hayek|Hayek, Friedrich]] (1944). ''The Road to Serfdom''. Routledge. ISBN 0-415-25389-6.</ref> [[Chủ nghĩa Ưu sinh|Chủ nghĩa ưu sinh]], [[Chủ nghĩa bài Do Thái|Chủ nghĩa bài Do thái]], [[Chủ nghĩa chống cộng|Chủ nghĩa chống Cộng]], [[Chủ nghĩa tập quyền]] và chống [[tự do kinh tế]] và [[tự do chính trị]].<ref name="Hayek"/><ref>Hoover, Calvin B. (tháng 3 năm 1935). "The Paths of Economic Change: Contrasting Tendencies in the Modern World", ''The American Economic Review'', Vol. 25, No. 1, Supplement, Papers and Proceedings of the Forty-seventh Annual Meeting of the American Economic Association, pp.13–20.</ref><ref>Morgan, Philip (2003). ''Fascism in Europe, 1919–1945''. Routledge, p.168. ISBN 0-415-16942-9.</ref>
Khác với chủ nghĩa phát xít ở Ý, Hitler luôn bày tỏ quan tâm đến nông dân, và đất đai, với những chiêu thức dân túy, nhưng không ủng hộ cho chủ nghĩa quân bình, mà có hướng phân phối theo tài năng và đóng góp. Do đó mặc dù có ảnh hưởng trong tầng lớp dưới, nhưng hấp dẫn hơn với tầng lớp
Vào những năm 30 của thế kỷ XX, Chủ nghĩa Quốc xã không chỉ đứng riêng mình nó, mà là một tổ hợp của nhiều hệ tư tưởng là triết lý có liên quan đến chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa chống cộng, chủ nghĩa vị truyền thống, và sự quan trọng của một quốc gia thống nhất về huyết thống. Những nhóm như [[Chủ nghĩa Strasser]] và [[Mặt trận Đen]] từng là một phần của phong trào Quốc xã nguyên khởi. Động lực của họ được kích thích bởi sự bất mãn về [[Hòa ước Versailles|Hiệp ước Versailles]] và những gì từng được coi là âm mưu của cộng sản Do thái muốn làm nhục nước Đức sau [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]]. Những khó khăn sau chiến tranh của Đức đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành của chủ nghĩa Quốc xã và những bất mãn của nó đối với [[Cộng hòa Weimar]] thời hậu chiến. Đảng Quốc xã lên nắm quyền ở Đức vào năm 1933.
Để đối phóđầu với tình trạnh bất ổn định gây ra bởi [[Đại khủng hoảng|Đại Khủng hoảng]], những người Quốc xã đã chọn xây dựng một nền kinh tế Thứ ba không phải tư bản cũng không phải cộng sản.<ref name="overy">The Nazi Economic Recovery, 1932-1938 R. J. Overy, Economic History Society</ref><ref name="Francis R. Nicosia p. 43">Francis R. Nicosia. Business and Industry in Nazi Germany, Berghan Books, p. 43</ref> Sự thống trị của chủ nghĩa Quốc xã kết thúc vào ngày bảy tháng Năm, năm 1945, sau khi nước Đức đầu hàng [[khối Đồng Minh thời Chiến tranh thế giới thứ hai|phe Đồng minh]] vô điều kiện, và bị đặt dưới quyền kiểm soát của họ cho đến khi nó có thể thành lập chính phủ dân chủ cho chính mình.
==Di sản==
Ngày nay vẫn có một số tổ chức quốc xã mới ở một số nước châu Âu, nhưng không giống quốc xã trước đây.
|
