Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Giê-su”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Thẻ: Trình soạn thảo mã nguồn 2017
Dòng 7:
| caption = [[Tranh khảm]] thế kỷ VI về Giêsu trong [[Vương cung thánh đường Thánh Apollinare Nuovo]] ở [[Ravenna]]. Mặc dù việc miêu tả Giêsu mang tính quan trọng về mặt văn hóa, không có một ghi chép chắc chắn nào nào về ngoại hình của Giêsu được ghi nhận.
| birth_date = khoảng năm 7 tới 2 TCN<ref>Sanders cho rằng ''khoảng'' 4 TCN. Vermes cho rằng ''khoảng'' 6/5 TCN. Finegan cho rằng ''khoảng'' 3/2 BC/BCE</ref>
| birth_place = [[Bethlehem]], [[Tỉnh Iudaea|GiuđêaJudea]], [[Đế quốc La Mã]] (theo truyền thống); [[Nazareth]], [[Galilee]] (theo sử ký)<ref>"Our conclusion must be that Jesus came from Nazareth." Theissen, Gerd and Annette Merz. The historical Jesus: a comprehensive guide. Fortress Press. 1998. Translated from German (1996 edition). p. 165</ref>
| death_place = Đồi [[Calvary|Canvê]], Giuđêa, Đế quốc La Mã (theo [[Tân Ước]], Giêsu [[sự phục sinh của Giêsu|sống lại]] vào ngày thứ ba sau khi chết)
| death_date = khoảng năm 30 CN<ref name = "Sanders">Sanders, E. P. The historical figure of Jesus. Penguin, 1993.</ref>
| death_cause = [[Sựsự chếtkiện củađóng Chúađinh Giê-xuGiêsu|đóng đinh vào thập tự]]
| resting_place = Theo truyền thống, một ngôi mộ đá trong vườn.<ref>[[Eusebius of Caesarea|Eusebius]], ''Life of Constantine''</ref>
| occupation = thầy giảng, người chữa lành
| home_town = [[Nazareth]], Đế quốc La Mã[[Galilea]] <small>(ngày nay thuộc [[Israel]])</small>
| ethnicity = [[người Do Thái|Do Thái]]
}}
{{Chúa Giê-xu}}
'''Giêsu''' ([[chữ Nôm]]: 羝蘇;{{cần支秋,<ref>支秋 chú thích}}âm Hán Việt là ''Chi-thu'' nhưng luôn đọc theo âm Nôm là ''Giê-su''. Tham khảo: Hoàng Xuân Việt (2006). [https://books.google.ca/books?id=noLvBZcWoScC&lpg=PA2&pg=PA99#v=onepage&q&f=false ''Tìm hiểu lịch sử chữ Quốc ngữ'']. TP.HCM: Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin. Tr. 99–100.</ref> có thể viết khác là '''Giê-su''', '''Giê-xu''', '''Yêsu''', '''Jesus''', '''Y-y-tô-tư''', '''Gia-tô''', '''Da-tô''',<ref>''Gia-tô'' hayhoặc ''Da-tô'' là [[phiên âm Hán-Việt]] từcủa 耶穌 ([[chữ Hán phồn thể|phồn thể]]) hoặchay 耶稣 ([[chữ Hán giản thể|giản thể]]), [[Bính âm Hán ngữ|pīnyīnpinyin]]: ''Yēsū''</ref> ''Giê-thu'' 支秋<ref>{{Chú thích sách|title=傳主支秋|trans_title=Truyện Chúa Giê-su|first=Girolamo|last=Maiorica|authorlink=Girolamo Maiorica|url=http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/btv1b54100295f}}</ref>), cũng được gọi là '''Giêsu Kitô''', '''Jesus Christ''', hay '''Gia-tô Cơ-đốc''', là một nhà giảng thuyết giáo đã sáng lập và lãnh đạo [[Kitô giáo]] vào thế kỉ thứ 1. Giêsu là [[người Do Thái]] có tên [[tiếng Hebrew]] là ''Yehoshua'' (''יהושע'' - có nghĩa là "ThiênĐức Chúa là Đấng Cứu Độ, hoặc Đấng Cứu Tội" trong [[tiếng Hebrew]]), thường được gọi vắn tắt là ''Yeshua'' (ישוע). Đối với người đương thời, Giêsu còn được biếtgọi dưới tên '''Giêsu thành [[Nazareth]]''', hoặc '''Giêsu con ông [[Thánh Giuse|Giuse]]'''. Từ "[[Kitô]]" ([[latinh|tiếng Latinh]]: ''Christus'';, [[tiếng Hy Lạp]]: Χριστός ''Khristós'', hoặchay từ "''-đốc'' Đốc",theo [[chữphiên âm Hán|chữ Nho]]: 基督 ''Ji-du''Việt) là một danh hiệu của Giêsu, có nghĩa là "người được xức dầu", nhằm chỉ ông là mộtđấng vị lãnh đạo[[Messiah]], chínhđã trịđược cũngtiên nhưbáo tôntrong giáo,[[Cựu được chọn bởi Thiên ChúaƯớc]]. Những gì chúng ta biết được về Giêsu là do được ghi chép trong [[Kinh Thánh|Thánh Kinh]] [[Tân Ước]], đặc biệt là trong bốn sách [[Sách Phúc Âm|Phúc Âm]].
 
Những nguồn thông tin chính về cuộc đời và những lời dạy của Giêsu là bốn [[sách Phúc Âm]] quy điển, đặc biệt là trong [[Phúc Âm Nhất Lãm]],<ref>"The Gospel of John is quite different from the other three gospels, and it is primarily in the latter that we must seek information about Jesus." Sanders (1993), p. 57.</ref><ref name="ActJIntro">{{Chú thích sách|author1link=Robert W. Funk|last1=Funk|first1=Robert W.|author2link=Jesus Seminar|first2=Jesus|last2=Seminar|year=1998|work=The acts of Jesus: the search for the authentic deeds of Jesus|location=San Francisco|publisher=HarperSanFrancisco|title=Introduction|pages=1–40|isbn=978-0-06-062978-6}}</ref> mặc dù nhiều học giả cho rằng những văn bản như [[Phúc Âm Tôma]] và [[Phúc Âm Hebrew]]<ref>[http://www.jstor.org/stable/3262407 P. Parker, ''A Proto-Lukan Basis for the Gospel According to the Hebrews'' Journal of Biblical Literature, Vol. 59, No. 4 (Dec., 1940), pp. 471-473]</ref><ref>[http://books.google.ca/books?id=Vs9YXAB_axYC&dq=%22James+Edwards%22++%22Hebrew+Gospel%22&printsec=frontcover&source=bl&ots=cdXiwt--gI&sig=MExo3o7vnOrb887DWJ4tVbM94es&hl=en&ei=l3o1S_TnI9W9lAehybWRBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CAgQ6AEwAA#v=onepage&q=&f=false J. R. Edwards, ''The Hebrew Gospel & the Development of the Synoptic Tradition'', Eerdmans Publishing, 2009 pp. 1-376]</ref> cũng xác đáng.<ref name="levine">{{Chú thích sách|authorlink=Amy-Jill Levine|last=Levine|first=Amy-Jill|url=http://books.google.ca/books?id=zFhvECwNQD0C&pg=PA352|title=Visions of Kingdoms: From Pompey to the First Jewish Revolt (63 TCN—70 CE)|editor=Coogan Michael D.|year=1998|work=The Oxford History of the Biblical World|location=New York and Oxford|publisher=Oxford University Press|pages=370–371|isbn=978-0-19-508707-9|year=1998}}</ref>