Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bò cày kéo”

'''Bò cày kéo''' hay '''trâu bò cày kéo''' (hay ''trâu cày'', ''bò kéo'') là [[thuật ngữ]] chỉ về những con [[gia súc]] trong [[họ Trâu bò]] (chủ yếu là hai loài [[bò nhà]] và [[trâu nhà]]) được sử dụng cho mục đích [[cày kéo]] ([[canh tác]] [[nông nghiệp]] và [[chuyên chở]]). Thông thường, đây là những con [[bò đực]], bị [[thiến]] (một số nơi thì không thiến) và được huấn luyện dùng cho việc cày kéo, [[thồ]] chở. Những con bò kéo thường được sử dụng theo cặp, nhưng nhiều nơi chỉ sử dụng một con để làm việc. Việc sử dụng các loài trâu bò cày kéo là phổ biến ở các nước [[châu Á]] như [[Ấn Độ]], [[Trung Quốc]], [[Việt Nam]], [[Nam Mỹ]] và nhiều [[nước]] khác, trong đó đa phần là [[các nước đang phát triển]].

==Tổng quan==

Con người [[Sự thuần hóa động vật|đã thuần hoá rất nhiều loài động vật]] với mục đích sử dụng khác nhau theo nhu cầu của con người. Trâu bò được [[thuần hoá]] đầu tiên với mục đích là giải quyết [[nhu cầu]] [[thực phẩm]], dần dà vì sức vóc của chúng mà người ta sử dụng trâu bò để [[cày]] [[bừa]] làm đất [[trồng cây]] cung cấp lương thực cho đời sống con người. Trâu bò còn được dùng để vận chuyển trong sản xuất nông nghiệp và nhiều công việc khác trong nông thôn, nhất là ở những nơi đường sá khó khăn đôi khi người ta còn sử dụng gia súc như một [[phương tiện giao thông]] đi lại.

 

Luyện kéo cũng tiến hành tương tự, lúc đầu có thể cho làm quen bằng cách cho kéo gỗ hoặc xe trượt để trâu bò quen vai, dùng một dây mũi cho một người dắt đi trước, người đi sau điều khiển ra lệnh bằng miệng và dây mũi thứ hai, sau vài hôm quen vai thì cho kéo xe thật, khối lượng từ nhẹ và tăng dần vào các ngày sau. Qua luyện tập trâu bò hình thành phản xạ có điều kiện chỉ trong vòng 3-5 ngày là có thể làm cho trâu quen, không cần người dắt trợ giúp. Thời gian luyện cũng tương tự như khi luyện cày.

===Trang bị===

[[Tập tin:Child and ox ploughing, Laos (1).jpg|300px|nhỏ|phải|Một con trâu đang đeo ách (ách đơn) ở Lào]]

Đối với trâu, bò cày kéo, người ta thường dùng [[ách]] (còn gọi là vai) để gia súc kéo công cụ sản xuất. Có nhiều loại ách khác nhau với các loại kích cỡ khác nhau đã được chế tạo và sử dụng phù hợp với kích thước gia súc, tuỳ thuộc vào loại gia súc làm việc, vào sự sẵn có của địa phương, tính chất công việc, truyền thống tập quán từng nơi. Có hai loại ách dùng cho trâu bò cày kéo: loại cho cày kéo đôi và loại cho cày kéo đơn. Có 2 kiểu ách dùng cho cặp đôi trâu bò: kiểu ách sừng phổ biến ở Châu Mỹ La-tin và [[Tây Phi]], kiểu vai cổ phổ biến ờ [[châu Á]] và [[châu Phi]]. Đa số trâu bò được dùng cày đôi và sử dụng ách đôi, kiểu ách vai cổ. Ách đơn được sử dụng thường được đặt ở vai cổ.