Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận Châlons”

Mặt khác, với chiến thắng lớn lao tại Chalons thì nhiều người Giéc-man đã ý thức được khả năng đánh bại người Hung của họ, dù trong trận Chalons quân Hung được quân các tộc Giéc-man khác hỗ trợ. Ấy thế là, chỉ một năm sau khi Attila qua đời, các tộc Giéc-man thần phục Attila đã dấy binh đè bẹp Đế quốc Hung trong [[trận Nedao]]. Thế cho nên chiến thắng ở trận Chalons mới tạo tiền đề cho sự sụp đổ của Đế quốc Hung là vậy.<ref name="williamw26"/> Một lý do khiến trận Châlons (và cả chiến dịch) để lại ấn tượng sâu đậm đối với những người đương thời là vì mức độ tàn bạo và sự tàn sát của nó. Hai sử gia sống trong thời đó đã miêu tả về sự thảm khốc của trận chiến như sau. Jordanes viết rằng dòng sông nơi trận chiến xảy ra ngập tràn máu đỏ hòa với nước sông.<ref>Getica 40.208</ref> Damascius thì viết rằng chỉ có chỉ huy của hai bên cùng một vài binh sĩ là trở về an toàn, còn linh hồn của các tử sĩ vẫn tiếp tục hung hãn chiến đấu với nhau suốt nhiều ngày đêm sau đó, như thể họ đang còn sống.<ref>Thompson, The Huns, p.155</ref> Bức tranh tuyệt đẹp "Trận chiến của người Hung" (''Hunnenschlacht'') của nhà [[họa sĩ]] Wilhelm von Kaulbach (người [[Đức]]) đã khắc họa rõ nét cảnh tượng này. Trong đó, cứ mỗi đêm, những chiến binh trận vong của hai phe trỗi dậy từ nấm mồ của họ. Ở nơi chiến địa hoang vu, họ giáp chiến với nhau trong mây mù, trong khi khắp vùng phải ớn lạnh trước những tiếng ghào thét ghê rợn của họ. Đây là một trong những huyền thoại có sức hút lâu dài về trận chiến kinh hoàng này.<ref>[[Karl Marx]], [[Friedrich Engels]], ''Collected works'', Tập 5, trang 593</ref><ref name="charleskingsley61">Charles Kingsley, ''The Roman and the Teuton'', trang 61</ref> Và trận chiến đã trở thành một trong những cuộc giao tranh khốc liệt nhất trong [[Lịch sử thế giới|suốt bề dày lịch sử nhân loại]]. <ref name="henleyjervis"/>

 

 

== Chú thích ==