Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Antiochos XI Epiphanes”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 74:
 
[[Tập tin:Antiochus XI.jpg|thumb|Chân dung Antiochos XI theo phong cách ''[[tryphé]]'' truyền thống]]
Để thutập thậphợp nhân tâm dựa trên uy tín của vua cha, Antiochos XI đã xuất hiện trên đồng tiền của mình với một chiếc mũi diều hâu phóng đại giống như cha ông.{{sfn|Wright|2011|pp= 45, 46}} Hình tượng chân dung Antiochos XI là một phần của phong tục phóng tác chân dung kiểu ''tryphé'' vốn được Antiochos VIII ưu ái sử dụng.{{#tag:ref|Một viên đá khắc được lưu trữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Boston. Số truy cập của nó là 13.244. Phong cách của nó giống với phong cách được sử dụng cho chân dung của Antiochos XI; viên ngọc có thể miêu tả ông hoặc em trai ông - Demetrios III.{{sfn|Plantzos|1999|pp=55, 116}} Chân dung khắc chìm trên đãđá quý phục vụ một chức năng song song nhưng cũng có khác biệt so với chân dung được khắc lên tiền xu. Cả hai bức chân dung đều nhấn mạnh những đặc điểm của quốc vương mà họ miêu tả,{{sfn|Plantzos|1999|p=62}} nhưng trong khi chân dung đồng xu là phương tiện đảm bảo giá trị và tính chân thực, và do đó tuân theo các mô hình được tiêu chuẩn hóa, nhằm mục đích truyền tải một thông điệp chính trị liên tục biểu thị sự kết nối giữa các nhà vua và năng lực của họ trongvề vai trò là một, chân dung chạm chìm trên đá quý không tuân theo những quy tắc trên,{{sfn|Plantzos|1999|p=42}} và phục vụ một mục đích riêng tư hơn, miêu tả nhà vua một cách tinh tế hơn.{{sfn|Plantzos|1999|p=62}} Đá quý mang chân dung vua chúa và được chế tác dưới sự bảo trợ trực tiếp của hoàng gia phục vụ nhiều chức năng; chúng có lẽ được sử dụng làm quà tặng cá nhân cho các sứ giả nước ngoài và những thành viên hoàng tộc trung thành.{{sfn|Plantzos|1999|p=111}}|group=ghi chú}} Chân dung của nhà vua biểu lộ những đường nét mang đậm chất ''tryphé'', nhấn mạnh những đặc điểm không hấp dẫn và mập mạp của con người mà người Hy Lạp cổ xem là sang trọng và quý phái.{{#tag:ref|Thói phàm ăn và sự to béo là một dấu hiệu thể hiện giàu sang của một vị vua trong nghệ thuật Hy Lạp. Nhiều vị vua đã được miêu tả với đôi cằm và khuôn mặt mập mạp.{{sfn|Bradley|2011|p=23}}|group=ghi chú}} Truyền thống ''tryphé'' có xuất xứ từ Ai Cập và đã du nhập đến Syria. Người La Mã coi chân dung kiểu ''tryphé'' là bằng chứng cho sự suy đồi và thoái hoá của các vị vua Hy Lạp. Đường mềm mại được miêu tả trong các bức chân dung được coi là một dấu hiệu của sự bất tài của những người cai trị, đây là một cách để giải thích sự suy tàn nhanh chóng của các vương triều Hy Lạp. Tuy nhiên, quan điểm của người La Mã không thực tế. Những hình ảnh đó là một chính sách có chủ ý trong một vương quốc bị nội chiến tàn phá. Hầu hết các vị vua Seleukos thời hậu kỳ, bao gồm cả Antiochos XI, đã dành phần lớn triều đại của mình để phát động chiến tranh, khiến dân chúng rơi vào cảnh lầm than, làng mạc bị phá hủy. Hình ảnh của một vị vua chiến binh trên những đồng tiền như thông lệ của các vị vua [[Hy Lạp-Bactria]] chẳng hạn, sẽ khiến dân số vốn đã nghèo khó phải gánh chịu hậu quả của chiến tranh dần trở nên xa lánh. Dân chúng cần hòa bình và no ấm. Những chân dung ''tryphé'' là một nỗ lực để ám chỉ rằng nhà vua và người dân của ông đang sống trong thái bình, an tâm hưởng lạc. Bằng cách sử dụng phong cách ''tryphé'', Antiochos XI cho rằng ông sẽ trở thành một vị vua thành công và nổi tiếng giống như cha mình.{{#tag:ref|Bằng chứng là quan niệm của người La Mã về ý nghĩa của chân dung '' tryphé '' là không chính xác. Hình tượng thần [[Tyche]] (vị thần gia giáo) ở cảng Seleucia Pieria được chế tác triều đại Antiochos VIII mang đặc điểm giống với các vị vua. Giả sử nếu ''tryphé'' là một dấu hiệu của sự tha hóa thì nó sẽ chẳng bao giờ được dùng để miêu tả một vị thần.{{sfn|Fleischer|1996|p= 36}}|group=ghi chú}}{{sfn|Fleischer|1996|p= 36}}
 
=== Trả thù cho huynh trưởng ===
Theo Eusebius, hai anh em Antiochos XI đã xua quân cướp bóc Mopsuestia và phá hủy thành phố này để báo thù Seleukos VI.{{sfn|Eusebius|1875|p= [https://books.google.com/books?id=1iNSAQAAMAAJ&pg=PA261 261]}} Ý kiến của Eusebius rất đáng nghi ngờ bởi vì vào năm 86 TCN, Roma đã trao quyền bất khả xâm phạm đối với giáo phái [[Isis]] và [[Sarapis]] ở Mopsuestia,{{sfn|Rigsby|1996|p= [https://books.google.com/books?id=0Y5Ur_7lPW4C&pg=PA466 466]}} điều có thể được chứng minh bằng một bia khắc được khai quật từ thành phố. Sau khi phá huỷ xong Mopsuestia, Antiochos XI để Philippos I ở lại Cilicia còn mình thì một mình tiến quân đến Antiochia và đã đuổi được Antiochos X ra khỏi thành vào năm 93 TCN.{{sfn|Rigsby|1996|p= [https://books.google.com/books?id=0Y5Ur_7lPW4C&pg=PA466 466]}} Các nhà sử học cổ đại không đề cập đến giai đoạn Antiochos XI ở tại kinh đô, chỉ nói rằng ông đã giao chiến với Antiochos X nhưng bị đánh bại.{{sfn|Newell|1917|p=115}} Tu sĩ và sử gia Đông La Mã thế kỷ thứ VI Ioannes Malalas, một người có tác phẩm được các học giả hiện đại coi là không đáng tin cậy,{{sfn|Scott|2017|p= [https://books.google.com/books?id=RtMuDwAAQBAJ&pg=PA76 76]}} có đề cập đến triều đại của Antiochos XI trong ghi chép của ông về Antiochia thời kỳ La Mã. Bằng chứng vật chất chứng minh cho việc Antiochos XI đã chiếm được kinh đô xuất hiện vào nằm 1912, khi một tư liệu về một đồng tiền được đúc trong thời gian ông ở Antiochia đã được xuất bản.{{sfn|Newell|1917|p=115}}
 
Philippos I không theo anh mình đến kinh đô và Antiochos XI đã cho phát hành tiền với duy nhất chân dung của mình trên đó. {{#tag:ref|Nhà nghiên cứu cổ tiền Arthur Houghton đã xác định một đồng xu kép mang chân dung Antiochos XI và Philippos I là được đúc ở Antiochia, tuy nhiên ông sau đó đã đổi ý và xác định nó là sản phẩm đến từ Cilicia.{{sfn|Hoover|2007|p= 289}}|group=ghi chú}}{{sfn|Bellinger|1949|pp= 74, 93}}Philippos I giữ lại tước hiệu hoàng gia khi ông ở lại thành phố nơi ông đóng căn cứ trong quá trình chuẩn bị để trả thù Seleukos VI.{{sfn|Bellinger|1949|pp= 75, 93}} Nhà cổ tiền học Edward Theodore Newell cho rằng Antiochos XI từng kiểm soát kinh thành chỉ trong một thời gian ngắn vài tuần lễ. Tuy nhiên, theo ước tính dựa trên tỷ lệ sử dụng khuôn rập tiền trung bình hàng năm của nhà nghiên cứu tiền cổ Oliver Hoover thì Antiochos X có lẽ đã phải ở đây tới cả vài tháng.{{#tag:ref|Công thức Esty được phát triển bởi nhà toán học Warren W. Esty; nó là một công thức toán học có thể tính toán số lượng khuôn rập tiền tương đối được sử dụng để tạo ra một chuỗi tiền xu nhất định. Tính toán có thể được sử dụng để đo lường sản lượng tiền được phát hành của một vị vua nhất định và qua đó có thể ước tính thời gian trị vì của ông ta.{{sfn|Hoover|2007|pp= 282–284}}|group=ghi chú}}{{sfn|Hoover|2007|p= 289}} Theo Malalas, vua Antiochos Philadelphos, tức là Antiochos XI,{{#tag:ref|Ngoại hiệu này cũng được vua [[Antiochos XIII Asiaticos|Antiochos XIII]] (cai trị: 82–64 TCN) sử dụng.{{sfn|Dumitru|2016|p= 267}} Người nổi tiếng vì là vị vua cuối cùng của nhà Seleukos trước khi người La Mã sát nhập Syria.{{sfn|Downey|1951|p=161}}Malalas đã sử dụng ngoại hiệu "Dionysus" khi đề cập đến Antiochos XIII,{{sfn|Clinton|1851|p=[https://books.google.com/books?id=YtQUAAAAQAAJ&pg=PA349 349]}} vốn trên thực tế là một ngoại hiệu của Antiochos XII, người chưa từng dành quyền kiểm soát thành Antiochia.{{sfn|Downey|2015|p= [https://books.google.com/books?id=gTTWCgAAQBAJ&pg=PA132 132]}} Theo nhà nghiên cứu Glanville Downey, vị sử gia Đông La Mã đã kết hợp Antiochos XIII với Antiochos XII,{{sfn|Downey|1951|p=161}} và sử dụng ngoại hiệu "Philadelphus" khi đề cập đến Antiochos XI.{{sfn|Downey|1938|p= 113}}|group=ghi chú}} đã cho xây dựng một ngôi đền thờ [[Apollo|thần Apollo]] và [[Artemis]] ở [[Harbiye, Defne|Daphne]] và cho đúc hai bức tượng vàng mang hình tượng hai vị thần, cũng như trao quyền tị nạn cho bất cứ ai có lý do chính đáng.{{sfn|Downey|2015|p=[https://books.google.com/books?id=gTTWCgAAQBAJ&pg=PA131 131]}} Tuyên bố này không thể chính xác vì ngôi đền được chứng thực là đã tồn tại từ thời [[Antiochos III Đại đế|Antiochos III]] (cai trị 222 –187 TCN).{{sfn|Den Boeft|Drijvers|Den Hengst|Teitler|1995|p= 229}} Nhà sử học Glanville Downey, quan sát phong cách viết của Malalas bằng tiếng Hy Lạp, cho rằng ý của Malalas chỉ có ý muốn cải tạo hoặc khôi phục. Điều này cho thấy rằng một tiền nhân của Antiochos XI có thể đã mạo phạm đền thờ và làm tan chảy các bức tượng vàng để lấy vàng.{{#tag:ref|Nhà thần học thế kỷ II [[Clement của Alexandria|Clement thành Alexandria]] ({{fl.|200}}) nói rằng Antiochos IX từng nấu chảy một bức tượng của thần [[Zeus]], điều này đã biến ông trở thành một trong những "ứng cử viên" đã nấu chảy những bức tượng của thần Apollo và Artemis.{{sfn|Downey|2015|p= [https://books.google.com/books?id=gTTWCgAAQBAJ&pg=PA131 131]}} Mặt khác, Clement thành Alexandria có thể đã hiểu sai các tư liệu của các nhà sử học thế kỷ thứ I TCN như [[Diodorus Siculus]] hay [[Gnaeus Pompeius Trogus|Trogus]], những người đều đề cập đến tội phạm thánh của [[Alexander II Zabinas|Alexander II]].{{sfn|Taylor|2014|p= 237}}|group=ghi chú}}{{sfn|Downey|2015|p= [https://books.google.com/books?id=gTTWCgAAQBAJ&pg=PA131 131]}}