Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cảm xúc”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 46:
== Phân loại ==
Một sự khác biệt có thể được thực hiện giữa các giai đoạn cảm xúc và tâm thế cảm xúc. Tâm thế cảm xúc cũng có thể so sánh với đặc điểm tính cách, nơi mà một người nào đó có thể được cho là nói chung được xử lý để trải nghiệm những cảm xúc nhất định. Ví dụ, một người dễ cáu kỉnh thường có tâm thế cảm thấy khó chịu dễ dàng hoặc nhanh chóng hơn những người khác. Cuối cùng, một số nhà lý thuyết đặt cảm xúc trong một phạm trù chung hơn về "trạng thái tình cảm" trong đó trạng thái tình cảm cũng có thể bao gồm các hiện tượng liên quan đến cảm xúc như [[niềm vui]] và nỗi đau, trạng thái động lực (ví dụ, [[đói]] hoặc [[tò mò]] ), tâm trạng, khuynh hướng và đặc điểm. <ref>Schwarz, N.H. (1990). Feelings as information: Informational and motivational functions of affective states. Handbook of motivation and cognition: Foundations of social behavior, 2, 527-561.</ref>
=== Các cảm xúc cơ bản ===
[[Tập tin:Emotions_-_3.svg|nhỏ| Ví dụ về những cảm xúc cơ bản ]]
[[Tập tin:Plutchik-wheel.svg|trái|nhỏ| Bánh xe cảm xúc. ]]
Trong hơn 40 năm, Paul Ekman đã ủng hộ quan điểm rằng cảm xúc là rời rạc, đo lường được và khác biệt về mặt sinh lý. Công việc có ảnh hưởng nhất của Ekman xoay quanh việc phát hiện ra rằng một số cảm xúc nhất định dường như được công nhận trên toàn cầu, ngay cả trong các nền văn hóa được ưu tiên và không thể học được các liên kết cho biểu cảm trên khuôn mặt thông qua phương tiện truyền thông. Một nghiên cứu cổ điển khác cho thấy khi những người tham gia biến các cơ mặt của họ thành các biểu hiện trên khuôn mặt khác biệt (ví dụ, sự ghê tởm), họ đã báo cáo các trải nghiệm chủ quan và sinh lý phù hợp với các biểu hiện trên khuôn mặt khác biệt. Nghiên cứu biểu hiện trên khuôn mặt của Ekman đã kiểm tra sáu cảm xúc cơ bản: [[tức giận]], [[ghê tởm]], [[Sợ|sợ hãi]], [[hạnh phúc]], [[Buồn|buồn bã]] và [[Ngạc nhiên|bất ngờ]] . <ref>{{Chú thích sách|title=The Sage encyclopedia of theory in psychology|last=Shiota|first=Michelle N.|date=2016|publisher=[[Sage Publications]]|isbn=9781452256719|editor-last=Miller|editor-first=Harold L.|location=Thousand Oaks, CA|pages=[https://books.google.com/books?id=7C45DQAAQBAJ&pg=PA248 248–250]|chapter=Ekman's theory of basic emotions|doi=10.4135/9781483346274.n85|quote=Some aspects of Ekman's approach to basic emotions are commonly misunderstood. Three misinterpretations are especially common. The first and most widespread is that Ekman posits exactly six basic emotions. Although his original facial-expression research examined six emotions, Ekman has often written that evidence may eventually be found for several more and has suggested as many as 15 likely candidates.}}</ref> Sau này trong sự nghiệp của mình, <ref name="Ekman and Cordaro">{{Chú thích tạp chí|last=Ekman|first=Paul|last2=Cordaro|first2=Daniel|date=20 September 2011|title=What is Meant by Calling Emotions Basic|url=https://semanticscholar.org/paper/f843b3aa1d6c6ae48795c1537293c6488a1ec0e9|journal=Emotion Review|volume=3|issue=4|pages=364–370|doi=10.1177/1754073911410740|issn=1754-0739}}</ref> Ekman đưa ra giả thuyết rằng những cảm xúc phổ quát khác có thể tồn tại ngoài sáu cảm xúc này. Trước nghiên cứu này, các nghiên cứu đa văn hóa gần đây do [[Daniel Cordaro]] và [[Dacher Keltner]] làm chủ biên, cả đều hai cựu sinh viên của Ekman, đã mở rộng danh sách những cảm xúc phổ quát. Ngoài sáu cảm xúc nguyên bản, các nghiên cứu này còn cung cấp đưa ra thêm các cảm xúc vui chơi, kinh ngạc, [[Hài lòng|mãn nguyện]], ham muốn, bối rối, [[Đau|đau đớn]], nhẹ nhõm và cảm thông trong cả biểu cảm khuôn mặt và giọng nói. Họ cũng đưa ra các cảm xúc [[Chán|nhàm chán]], bối rối, [[Lãi|thích thú]], tự hào và [[Xấu hổ (cảm xúc)|xấu hổ]] trên khuôn mặt, cũng như sự khinh miệt, [[Lãi|quan tâm]], nhẹ nhõm, và [[wiktionary:triumph|chiến thắng]] trong giọng nói. <ref name="Cordaro, Keltner, Tshering, Wangchuk and Flynn">{{Chú thích tạp chí|last=Cordaro|first=Daniel T.|last2=Keltner|first2=Dacher|last3=Tshering|first3=Sumjay|last4=Wangchuk|first4=Dorji|last5=Flynn|first5=Lisa M.|date=2016|title=The voice conveys emotion in ten globalized cultures and one remote village in Bhutan.|journal=Emotion|language=en|volume=16|issue=1|pages=117–128|doi=10.1037/emo0000100|issn=1931-1516|pmid=26389648}}</ref> <ref name="Cordaro, Sun, Keltner, Kamble and Huddar and McNeil">{{Chú thích tạp chí|last=Cordaro|first=Daniel T.|last2=Sun|first2=Rui|last3=Keltner|first3=Dacher|last4=Kamble|first4=Shanmukh|last5=Huddar|first5=Niranjan|last6=McNeil|first6=Galen|date=February 2018|title=Universals and cultural variations in 22 emotional expressions across five cultures.|journal=Emotion|language=en|volume=18|issue=1|pages=75–93|doi=10.1037/emo0000302|issn=1931-1516|pmid=28604039}}</ref> <ref name="Keltner, Oatley and Jenkins">{{Chú thích sách|title=Understanding emotions|last=Keltner|first=Dacher|last2=Oatley|first2=Keith|last3=Jenkins|first3=Jennifer M|date=2019|isbn=9781119492535|language=English|oclc=1114474792}}</ref>
== Xem thêm ==
| |||