Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Benito Mussolini”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của Hoaanhnhat (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của 1.54.199.100
Thẻ: Lùi tất cả
n clean up using AWB
Dòng 85:
| battles = [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]] <br> [[Chiến tranh Ý-Ethiopia lần thứ hai]] <br> [[Ý xâm lược Albania]] <br> [[Chiến tranh Hy Lạp-Ý]] <br> [[Chiến tranh thế giới thứ hai]]
}}
'''Benito Amilcare Andrea Mussolini''' (phiên âm [[tiếng Việt]]: '''Bê-ni-tô Mu-xô-li-ni'''; {{IPA-it|beˈnito mussoˈlini}};<ref>See [http://www.dipionline.it/dizionario/ricerca?lemma=Benito Benito] and [http://www.dipionline.it/dizionario/ricerca?lemma=Mussolini Mussolini] in [[Luciano Canepari]], ''Dizionario di pronuncia italiana online''</ref> [[29 tháng 7]] năm [[1883]] – [[28 tháng 4]] năm [[1945]]). Được gọi là Il Duce ("The Leader"), Mussolini là người sáng lập ra chủ nghĩa [[phát xít Ý]].
 
Năm [[1912]], Mussolini là thành viên lãnh đạo của Đảng Xã hội Ý (PSI), nhưng đã bị trục xuất khỏi PSI vì đã ủng hộ can thiệp quân sự trong [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]], trái ngược lập trường của đảng về tính trung lập. Mussolini phục vụ trong quân đội Hoàng gia Ý trong chiến tranh cho đến khi ông bị thương và xuất viện vào năm [[1917]]. Mussolini lên án PSI, quan điểm của ông là tập trung vào [[chủ nghĩa dân tộc]] thay vì [[chủ nghĩa xã hội]] và sau đó thành lập phong trào [[Phát-xít|phát xít]].
 
Tháng 10 năm 1922, Mussolini trở thành Thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử Ý cho đến khi bổ nhiệm [[Matteo Renzi]] vào tháng 2 năm 2014. Sau khi loại bỏ tất cả các đối thủ chính trị thông qua cảnh sát mật, quyền lực đã được Mussolini nắm trọn thông qua một loạt các sắc luật đã biến Ý thành một chế độ độc tài độc đảng. Mussolini nắm quyền cho đến khi bị những người [[Chính trị cánh tả|cánh tả]] lật đổ vào năm [[1943]].
 
Mussolini đã tìm cách trì hoãn một cuộc chiến tranh ở [[châu Âu]], nhưng [[Đức xâm chiếm Ba Lan]] vào ngày 1 tháng 9 năm 1939, dẫn đến tuyên bố chiến tranh của [[Pháp]] và [[Anh]] và sự khởi đầu của [[Chiến tranh thế giới thứ hai|Thế chiến II]].
 
Vào ngày 10 tháng 6 năm 1940 với sự sụp đổ của nước Pháp. Ý chính thức bước vào cuộc chiến bên cạnh Đức, mặc dù Mussolini biết rằng nước Ý không có khả năng quân sự và tài nguyên để thực hiện một cuộc chiến tranh lâu dài với [[Đế quốc Anh]]. Ông tin rằng sau khi có cuộc đình công Pháp sắp xảy ra, Ý có thể tranh giành lãnh thổ từ [[Pháp]], và sau đó ông có thể tập trung lực lượng của mình vào một cuộc tấn công lớn ở [[Bắc Phi]], nơi lực lượng Anh và Khối thịnh vượng chung đã bị các lực lượng Ý đông hơn uy hiếp.
 
Vào [[mùa hè]] năm [[1941]], Mussolini gửi quân Ý tham gia vào cuộc xâm lược [[Liên Xô|Liên bang Xô viết]], và [[Ý]] tuyên chiến với [[Hoa Kỳ]] vào tháng 12. Vào năm 1943, Ý đã trải qua một thảm họa khác: vào tháng 2, [[Hồng Quân|Hồng quân]] đã phá hủy hoàn toàn Quân đội Ý ở [[Nga]]; vào tháng 5, [[Phe Trục|Khối Trục]] đã sụp đổ ở [[Bắc Phi]]; vào ngày 9 tháng 7, các đồng minh xâm lược [[Sicilia|Sicily]]; và đến ngày 16 nó trở nên rõ ràng hơn với cuộc tấn công mùa hè của Đức ở [[Liên Xô]] đã thất bại. Kết quả là, vào đầu ngày 26 tháng 7, vua [[Victor Emmanuel II của Ý|Victor Emmanuel III]] đã miễn nhiệm ông là người đứng đầu chính phủ và đã bắt giam ông, đồng thời bổ nhiệm [[Pietro Badoglio]] làm Thủ tướng.
 
Vào ngày [[12 tháng 9]] năm [[1943]], Mussolini được cứu thoát khỏi sự giam giữ trong cuộc đột kích Gran Sasso của lính dù Đức và các chỉ huy [[Waffen-SS]] do Thiếu tá [[Otto-Harald Mors]] dẫn đầu. [[Adolf Hitler]] sau đó đưa Mussolini phụ trách chế độ bù nhìn ở [[Bắc Ý|miền bắc Italy]], [[Cộng hòa Xã hội Ý|Cộng hòa xã hội Ý]] (tiếng Ý: Repubblica Sociale Italiana, RSI), được gọi là Cộng hòa Salò.
 
Vào cuối [[Tháng tư|tháng 4]] năm [[1945]], Mussolini và tình nhân [[Clara Petacci]] của ông đã cố gắng chạy sang [[Thụy Sĩ]], nhưng cả hai đều bị bắt giữ bởi thành viên [[Đảng cộng sản|Đảng Cộng sản]] [[Ý]] và bị [[xử bắn]] vào ngày [[28 tháng 4]] năm [[1945]] gần [[Hồ Como]]. Thi thể của ông sau đó được đưa tới [[Milano|Milan]] và treo ngược trên quảng trường để mọi người chứng kiến, nhổ [[nước bọt]] thể hiện sự khinh bỉ.
Dòng 110:
== Điệp viên Anh trong Thế chiến 1 ==
 
[[FileTập tin:Benito Mussolini 1917.jpg | nhỏ | Mussolini vào năm [[1917]].]]
 
Cuộc nghiên cứu của một sử gia thuộc [[Đại học Cambridge|Viện Ðại học Cambridge]], [[Anh]], được nhật báo [[The Guardian]] trích dẫn ngày 14 tháng 10 năm 2009, rằng Mussolini đã có một thời gian ngắn làm [[điệp viên]] cho Anh. Theo tài liệu được tìm thấy, thì vào năm 1917, Mussolini lúc đó đang là một [[nhà báo]], đã được cơ quan Mật vụ Anh [[MI5]] trả cho 100 [[Bảng Anh]] một tuần lễ, để tiếp tục hoạt động tại [[Ý]], trong cuộc chiến đấu cho các lực lượng [[entente|phe Hiệp ước]] trong [[Chiến tranh thế giới thứ nhất]].<ref>[http://www.guardian.co.uk/world/2009/oct/13/benito-mussolini-recruited-mi5-italy MI5 tuyển dụng: Tên của Mussolini. Benito Mussolini]</ref>