Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tia sét”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n replaced: tháng 2, 20 → tháng 2 năm 20, tháng 1, 20 → tháng 1 năm 20, 3 loại → ba loại (2), . <ref → .<ref (2) using AWB
nKhông có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
[[Tập tin:Lightning over Oradea Romania 3.jpg|phải|nhỏ|300px|Các vệt sét từ mây xuống đất (CG) trong một cơn dông tại [[Oradea]], [[Romania]].]]
{{Thời tiết}}
'''Sét''' hay '''tia sét''' là hiện tượng phóng điện trong [[khí quyển]] giữa các đám mây và đất hay giữa các đám mây mang các điện tích khác dấu, đôi khi còn xuất hiện trong các trận phun trào núi lửa hay bão bụi (cát). Khi phóng [[tĩnh điện]] trong khí quyển tia sét có thể di chuyển với tốc độ gần 100,000&nbsp;km/s.<ref name=":0" /> Vì sét là sự di chuyển của các hạt mang điện nhưng hình ảnh của sét là do dòng [[plasma]] phát sáng tạo ra nên có thể thấy nó trước khi nghe tiếng động, vì tiếng động chỉ di chuyển với tốc độ 1,235&nbsp;km/h trong điều kiện bình thường của không khí còn ánh sáng đi được 299,792&nbsp;km/s. Sét đạt tới nhiệt độ 30,000&nbsp;K (29,726&nbsp;°C), gấp 5 lần nhiệt độ bề mặt [[Mặt Trời]] (5778&nbsp;°C) và gần 20 lần nhiệt độ cần thiết để biến cát [[silic điôxít|silica]] thành [[thủy tinh]] (chỉ cần 1713&nbsp;°C để làm nóng chảy SiO<sub>2</sub><ref>{{RubberBible92nd}}</ref>), những viên đá được tạo ra bởi sét đánh vào cát gọi là [[fulgurite]] (thường nóchúng có dạng hình ống do sét di chuyển vào lòng đất).<ref name="scholarcommons.usf.edu">{{cite web|url=http://scholarcommons.usf.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=5289&context=etd|title=A Geochemical Analysis of Fulgurites: from the inner glass to the outer crust|last=Joseph|first=Michael L.|date=January 2012|website=|publisher=Scholarcommons.usf.edu|format=[[PDF]]|archive-url=|archive-date=|accessdate=2015-08-16}}</ref><ref name="arizona.openrepository.com">{{cite web|url=http://arizona.openrepository.com/arizona/handle/10150/144596|title=Fulgurite Classification, Petrology, and Implications for Planetary Processes - The University of Arizona Campus Repository|author=|first=|date=|website=|publisher=Arizona.openrepository.com|format=[[PDF]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20191221214938/https://repository.arizona.edu/bitstream/handle/10150/144596/azu_etd_11602_sip1_m.pdf?sequence=1&isAllowed=y|archive-date=December 21, 2019|accessdate=2015-08-16}}</ref>
 
Sét sinh ra từ các đám [[mây vũ tích]] hay còn gọi là mây dông, là loại mây thường có độ cao chân mây từ 1 đến 2&nbsp;km (0.62 đến 1.24 dặm) tính từ mặt đất và độ cao đỉnh mây có thể tới 15&nbsp;km (9.3 dặm). Có khoảng 16 triệu cơn [[giông|dông]] mỗi năm. Nếu có đám mây dông tích điện đi gần mặt [[đất]] tới những khu vực trống trải, gặp một vật có độ cao như cây cối, người cầm cuốc xẻng... thì sẽ hình thành các [[Tia sét#Hình thành luồng dẫn|luồng dẫn sét]] và bắt đầu có sự phóng [[tia lửa điện]] giữa đám mây và mặt đất. Đó là hiện tượng [[Tia sét#Hình thành vệt sét|sét đánh]].
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Tia_sét”