Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chiến tranh Liên Xô–Afghanistan”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Đã lùi lại sửa đổi 61500548 của Mangketnoi45 (thảo luận) Thẻ: Lùi sửa |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 146:
'''Chiến tranh Liên Xô tại Afghanistan''' là cuộc [[chiến tranh|xung đột]] kéo dài mười năm giữa [[Quân đội Liên bang Xô viết|các lực lượng quân sự]] [[Liên Xô]] ủng hộ [[chính phủ]] Cộng hòa Dân chủ Afghanistan của [[Đảng Dân chủ Nhân dân Afghanistan]] (PDPA) [[Chủ nghĩa Marx|Mác xít]] chống lại lực lượng [[Mujahideen#Mujahideen Afghanistan|Mujahideen Afghanistan]] chiến đấu để lật đổ chính quyền theo [[chủ nghĩa cộng sản]]. [[Liên bang xô-viết|Liên bang Xô viết]] ủng hộ chính phủ trong khi phe đối lập nhận được sự ủng hộ từ nhiều phía gồm [[Hoa Kỳ]], [[Pakistan]] và các quốc gia [[Hồi giáo]] khác trong bối cảnh cuộc [[Chiến tranh Lạnh]]. Cuộc xung đột, xảy ra đồng thời với [[Cách mạng Hồi giáo|Cách mạng Iran năm 1979]] và [[Chiến tranh Iran-Iraq]], cũng ảnh hưởng tới sự trỗi dậy của lực lượng Mujahideen tại [[Trung Á]].
Tập đoàn quân số 40 Liên Xô bắt đầu triển khai tại Afghanistan ngày [[25 tháng 12]] năm [[1979]]. Vào giữa thập niên 1980 quân số quân đội Liên Xô tăng lên tới 108.800 lính và chiến tranh lan ra khắp lãnh thổ Afghanistan. Cái giá về quân sự cũng như về ngoại giao chẳng bao lâu là quá cao cho Liên Xô. Vào giữa năm 1987, Liên Xô dưới sự lãnh đạo của nhà cải tổ [[Mikhail Gorbachev]] tuyên bố là sẽ rút quân. [[Sự rút quân Liên Xô khỏi Afghanistan|Việc rút quân]] bắt đầu ngày [[15 tháng 5]] năm [[1988]], và chấm dứt ngày [[15 tháng 2]] năm [[1989]] dẫn tới sự sụp đổ của chính quyền Afghanistan cộng sản vào năm 1992.
Chỉ riêng thường dân, ước tính từ 850.000 đến 1,5 triệu người đã bị chết trong cuộc chiến<ref name="Sliwinski" /><ref name=autogenerated1>Noor Ahmad Khalidi, [http://www.nonel.pu.ru/erdferkel/khalidi.pdf "Afghanistan: Demographic Consequences of War: 1978-87,"] ''Central Asian Survey'', vol. 10, no. 3, pp. 101–126, 1991.</ref>và hàng triệu người Afghanistan đã chạy ra khỏi nước tị nạn, hầu hết tới [[Pakistan]] và [[Iran]].
Cuộc chiến tranh được xem như là một phần của cuộc [[chiến tranh lạnh]]. Vì đó là một cuộc chiến tranh dai dẳng nó thỉnh thoảng được ví là cuộc "[[chiến tranh Việt Nam]] của [[Liên Xô]]" hay "cái bẫy gấu" bởi báo chí Phương Tây,<ref name="bear">{{chú thích sách|last=Yousaf, Mohammad & Adkin, Mark|title=Afghanistan, the bear trap: the defeat of a superpower|year=1992|publisher=Casemate|isbn=0-ngày 94 tháng 2 năm 1709|page=159}}</ref><ref>{{chú thích báo|url=http://www.highbeam.com/doc/1P2-1252421.html|title=The Soviets' Vietnam|publisher=Washington Post|date=ngày 22 tháng 4 năm 1988|accessdate=ngày 22 tháng 12 năm 2011|author-link=Richard Cohen (columnist)|author=Richard Cohen}}</ref><ref>{{chú thích báo|url=https://news.google.com/newspapers?nid=1291&dat=19880424&id=DIBUAAAAIBAJ&sjid=nI0DAAAAIBAJ&pg=4618,8684307&hl=en|title=Afghanistan was Soviets' Vietnam|publisher=[[Boca Raton News]]|date=ngày 24 tháng 4 năm 1988|accessdate=ngày 22 tháng 12 năm 2011}}</ref> cuộc chiến đã có những tác động dai dẳng rất lớn đối với [[Liên Xô|Liên bang Xô viết]] và thường được nhắc đến như là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến [[lịch sử Liên bang Xô viết (1985-1991)|sự sụp đổ của Liên Xô]] vào năm 1991.
== Bối cảnh ==
| |||