Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nội chiến Inca”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n replaced: . <ref → .<ref using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 34:
 
==Diễn biến==
Ngay sau khi Huáscar tuyên bố lên ngôi, ông bắt tất cả thần dân phải thề trung thành với ông. Atahualpa gửi những vị tướng đáng tin cậy nhất của ông đến Cuzco, cùng với những món quà xa xỉ bằng vàng và bạc (như thông lệ). Nghi ngờ, Huáscar khước từ món quà của Atahualpa.[15]<ref>Von Hagen ''The Incas of Pedro'', p. 80.</ref> Cáo buộc Atahualpa tội làm loạn, Huáscar ra lệnh giết một số sứ giả, và gửi một vài người về ăn mặc như phụ nữ. Atahualpa tuyên chiến. Ngay trước khi người Tây Ban Nha đến [[Cajamarca]], Atahualpa phái quân tới Cusco để bắt Huáscar.
 
Huáscar huy động binh lực chuẩn bị chiến tranh. Các tướng [[Chalcuchimac]], [[Quizquiz]] và [[Rumiñawi]], được cho là đã được sinh ra ở phương bắc, và do đó tạo phản và gia nhập phe Atahualpa.[17]<ref>Hemming, ''The Conquest'', p. 29.</ref> Atahualpa lúc này đã tập hợp quân đội đế quốc ở [[Quito]], khu vực phía Bắc mà ông kiểm soát. Cũng chính tại nơi đây, Atahualpa lập thủ đô mới nơi người dân ủng hộ ông nhất.
 
Khi biết tin này, Huáscar bắc chinh và đột kích [[Tumebamba]]. Quân Cañari địa phương hỗ trợ cuộc tấn công này, nhằm trục xuất nguồn lực đế quốc gần nhất, với mục đích hất cẳng Inca ra khỏi khu vực này hoàn toàn. Atahualpa bị bắt và bị cầm tù. Trong khi quân Huáscar ăn mừng, họ say xỉn và cho phép một người phụ nữ vào gặp Atahualpa. Bà ta lẻn vào một công cụ giống cái khoan mà ông sử dụng tối hôm đó để đục một cái hố và trốn thoát.[20]<ref>Cobo, ''History'', p. 165.</ref> Ông ngay lập tức tập hợp binh lính chuẩn bị phản công.[21]<ref>Prescott, ''History of the Conquest'', p. 336.</ref>
 
Từ năm 1531-1532, nhiều cuộc giao tranh diễn ra.[22]<ref>''The Hispanic American'', p. 414.</ref> Ngay sau khi trốn thoát, Atahualpa di quân về phía nam đến thành phố [[Ambato]].[23]<ref>Cobo, ''History'', p. 165.</ref> Ở đó, trên vùng đồng bằng Mochacaxa, họ chạm mặt quân của Huáscar, đánh bại họ,[24]<ref>MacQuarrie, ''The Last Days'', p. 50.</ref> bắt và giết nhiều binh lính và thậm chí cả tướng quân, [[Atoc]] bị tra tấn bằng phi tiêu và mũi tên.[25]<ref>Cobo, ''History'', p. 165.</ref> Atahualpa biến hộp sọ của Atoc thành một "cốc uống nước mạ vàng, mà người Tây Ban Nha sau này cho rằng Atahualpa vẫn còn sử dụng bốn năm sau đó"<ref>MacQuarrie, [26]''The Last Days'', p. 165.</ref>
 
Sau chiến thắng này, Atahualpa tiếp tục nam tiến vào vùng đất của anh trai, chiến thắng mọi cuộc chạm trán. Khi ông đến thành Cajamarca, Atahualpa phái phần lớn quân đội của ông đi trước, dẫn đầu bởi các tướng lĩnh, trong khi ông ở lại trong sự an toàn của thành phố và hay tin những người Tây Ban Nha đang tiến vào nội địa.[28]<ref>Cobo, ''History'', p. 165.</ref>
 
Quân đội của Atahualpa đã vào đất của Huáscar và giành chiến thắng tại Bonbon và Jauja. Trận chiến trên sườn đồi Vilcas dường như ủng hộ Huáscar đang đóng quân trong một thành đá trên đỉnh đồi, nhưng ông ta lại quyết định rút lui. Quân Atahualpa chiến thắng tại Pincos, Andaguayias, tại Curaguaci và Auancay phía tây bắc của Cuzco, tại Limatambo, khoảng 20 dặm từ Cuzco, và Ichubamba, nơi quân của Huáscar tháo chạy.[29]<ref>Cobo, ''History'', p. 166.</ref> Năm 1532, khi Cuzco bị đe dọa, "Huáscar đã phái một đội quân khác nghênh chiến với Atahualpa, nhưng bất thành và bị đánh tan". Sau trận chiến đó, Huáscar bị bắt.[30]<ref>''The Hispanic American'', p. 415.</ref> Quân đội của Atahualpa đã chiến thắng và gửi tin về Cajamarca báo cáo chiến thắng cho vị hoàng đế mới.
 
==Tham khảo==