Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tyche (hành tinh giả thuyết)”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Tạo với bản dịch của trang “Tyche (hypothetical planet)” |
|||
Dòng 1:
[[Tập tin:Kuiper_oort-en.svg|nhỏ| Một nghệ sĩ vẽ lại đám mây Oort và [[vành đai Kuiper]] (hình nhỏ) ]]
'''Tyche''' {{IPAc-en|ˈ|t|aɪ|k|iː
}} là một hành tinh [[Hành tinh khí khổng lồ|khí khổng lồ]] giả thuyết nằm trong [[Hệ Mặt Trời|Hệ mặt trời]] tại [[đám mây Oort]], đầu tiên đề xuất vào năm 1999 bởi nhà vật lý thiên John Matese, Patrick Whitman và Daniel Whitmire của [[Đại học Louisiana tại Lafayette]]. Họ lập luận rằng bằng chứng về sự tồn tại của Tyche có thể được nhìn thấy được cho là về điểm xuất phát của [[Sao chổi|sao chổi chu kỳ dài]]. Gần đây, Matese <ref>{{Chú thích web|url=http://www.ucs.louisiana.edu/~jjm9638/|tựa đề=Astrophysics Homepage of John J. Matese|ngày=September 21, 2011|nhà xuất bản=Ucs.louisiana.edu|ngày truy cập=April 1, 2013}}</ref> và Whitmire <ref>{{Chú thích web|url=http://www.ucs.louisiana.edu/~dpw9254/|tựa đề=Daniel P. Whitmire|nhà xuất bản=Ucs.louisiana.edu|ngày truy cập=April 1, 2013}}</ref> đã đánh giá lại dữ liệu sao chổi và lưu ý rằng Tyche, nếu nó tồn tại, sẽ có thể được phát hiện trong kho lưu trữ dữ liệu được thu thập bởi [[Wide-field Infrared Survey Explorer|Nhà khảo sát hồng ngoại trường rộng]] của kính viễn vọng [[NASA]] (WISE). Vào năm 2014, NASA tuyên bố rằng cuộc khảo sát của WISE đã loại trừ bất kỳ thiên thể nào có đặc điểm của Tyche, cho thấy Tyche như trong giả thuyết của Matese, Whitman và Whitmire là không tồn tại. <ref>{{Chú thích báo|url=http://norwalk.dailyvoice.com/news/does-solar-system-have-giant-new-planet|title=News 02/16/11 Does the Solar System Have Giant New Planet?|last=Helhoski|first=Anna|work=The Norwalk Daily Voice|access-date=July 10, 2012}}</ref>
== Lịch sử ==
Matese, Whitmire và đồng nghiệp Patrick Whitman lần đầu tiên đề xuất sự tồn tại của hành tinh này vào năm 1999
== Quỹ đạo ==
Whitmire và Matese suy đoán rằng quỹ đạo của Tyche sẽ nằm ở khoảng 500 lần khoảng cách của [[Sao Hải Vương]],
== Khối lượng ==
[[Tập tin:Brown_Dwarf_Comparison_2020.png|phải|nhỏ|300x300px| So sánh [[Mặt cầu|kích thước]] chung giữa Mặt trời, một [[Sao lùn đỏ|ngôi sao có khối lượng thấp]], [[sao lùn nâu]] và các hành tinh [[Sao Mộc]] và [[Trái Đất|Trái đất]] ]]
Năm 2011, Whitmire và Matese đã suy đoán rằng hành tinh được đưa ra giả thuyết có thể lớn gấp bốn lần khối lượng của [[Sao Mộc]] và có nhiệt độ tương đối cao khoảng {{Convert|200|K|C F}}, do nhiệt dư từ quá trình hình thành và [[Cơ chế Kelvin–Helmholtz|gia nhiệt Kelvin-Helmholtz]]. Sẽ không đủ lớn để trải qua các phản ứng [[Phản ứng tổng hợp hạt nhân|tổng hợp hạt nhân]] trong phần bên trong của nó, một quá trình xảy ra trong các vật thể có [[Khối lượng Sao Mộc|khối lượng]] khoảng 13 lần [[Khối lượng Sao Mộc|sao Mộc]]. Mặc dù lớn hơn sao Mộc, Tyche sẽ có kích thước bằng sao Mộc vì [[Vật chất suy biến|áp suất suy biến]] khiến những sao khổng lồ khí khổng lồ chỉ tăng mật độ chứ không phải kích thước so với khối lượng của chúng. {{Refn|A cold hydrogen-rich gas giant slightly more massive than Jupiter (below about {{jupiter mass|link=yes|1.6}}) would be larger in volume than Jupiter,<ref name=Seager2007>{{cite journal
|last=Seager |first=S.
|author2=Kuchner, M. |author3=Hier-Majumder, C. A. |author4= Militzer, B.
|title=Mass-Radius Relationships for Solid Exoplanets
|journal=The Astrophysical Journal
|volume=669 |issue=2 |pages=1279–1297 |year=2007
|doi=10.1086/521346
|arxiv=0707.2895 |bibcode=2007ApJ...669.1279S
}} The reference states {{earth mass|link=yes|500}} ({{jupiter mass|link=yes|1.6}}). Jupiter is [http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/jupiterfact.html 318 times] more massive than Earth.</ref> but for higher masses, [[degenerate pressure]] will cause the planet to shrink,<ref name=Seager2007/> and added mass is compensated for by increasing degeneracy pressure in the planetary core. For example, [[HD 17156 b]] is {{jupiter mass|3}} with a radius of 96% of Jupiter and [[HD 80606 b]] is {{jupiter mass|4}} with a radius of 92% of Jupiter. Even the brown dwarf [[COROT-3b]] ({{jupiter mass|22}}) is estimated to be about the volume of Jupiter. After 10 [[1000000000 (number)|billion]] years of cooling, large gas giants are all very nearly Jupiter's radius, but more massive objects are slightly smaller.<ref name=Spiegel2011>{{cite journal
|last=Spiegel |first=David S.
|author2=Burrows, Adam |author3=Milson, John A.
|title=The Deuterium-Burning Mass Limit for Brown Dwarfs and Giant Planets
|journal=The Astrophysical Journal
|volume=727 |issue=1 |year=2011
|doi=10.1088/0004-637X/727/1/57
|arxiv=1008.5150
|pages=57
|bibcode=2011ApJ...727...57S
}}</ref>|group=lower-alpha}} Nếu Tyche được tìm thấy, nó dự kiến sẽ được tìm thấy vào cuối năm 2013 và chỉ có 1-2 lần khối lượng sao Mộc.
== Nguồn gốc tên ==
[[Tyche]] (τύχη, có nghĩa là "vận may" hay "may mắn" trong [[tiếng Hy Lạp]]) là nữ thần may mắn và thịnh vượng của [[Tiếng Hy Lạp cổ đại|Hy Lạp]]. Cái tên được chọn để tránh nhầm lẫn với một giả thuyết tương tự trước đó rằng Mặt
==
[[Kính viễn vọng không gian]] [[Wide-field Infrared Survey Explorer|khảo sát hồng ngoại trường rộng]] (WISE) đã hoàn thành một cuộc khảo sát hồng ngoại trên bầu trời bao gồm các khu vực nơi Whitmire và Matese dự đoán rằng Tyche có thể được tìm thấy. Vào ngày 14 tháng 3 năm 2012, danh mục khảo sát trên bầu trời đầu tiên của nhiệm vụ WISE đã được
== Xem thêm ==
* [[Cơ chế Kelvin–Helmholtz|Cơ chế Kelvin-Helmholtz]]
* [[Nemesis (sao giả thuyết)|Nemesis (ngôi sao giả thuyết)]]
* [[Hành tinh
* [[Hành tinh ngoài Sao Hải Vương|Các hành tinh ngoài Sao Hải Vương]]
* [[Vulcan (hành tinh giả thuyết)]]
== Ghi chú ==
{{Tham khảo|group=lower-alpha}}
== Tham khảo ==
{{Tham khảo|30em|refs=<ref name=Independent>{{Cite news|last = Rodgers|first = Paul|title = Up telescope! Search begins for giant new planet|newspaper = [[The Independent]]|date = February 13, 2011|url =https://www.independent.co.uk/news/science/up-telescope-search-begins-for-giant-new-planet-2213119.html|accessdate = February 14, 2011 }}</ref>
<ref name='Space'>{{Cite news|first = Natalie|last=Wolchover|title = Article: Astronomers Doubt Giant Planet 'Tyche' Exists in Our Solar System|date = February 15, 2011|url = http://www.space.com/10863-mystery-planet-tyche-debate.html|work = [[Space.com]]|accessdate = February 15, 2011}}</ref>
<ref name="MateseWhitmire2011">{{Cite journal | title=Persistent Evidence of a Jovian Mass Solar Companion in the Oort Cloud | last1=Matese|first1=John J.|last2=Whitmire|first2=Daniel P.| journal=[[Icarus (journal)|Icarus]] | date=2011 | volume=211 | issue=2 | pages=926–938 | doi=10.1016/j.icarus.2010.11.009|arxiv=1004.4584 | bibcode=2011Icar..211..926M}}</ref>
<ref name="BadAstronomy">{{Cite news|last = Plait|first = Phil|title = No, there’s no proof of a giant planet in the outer Solar System|newspaper = Discovery Magazine|date = February 14, 2011|url =http://blogs.discovermagazine.com/badastronomy/2011/02/14/no-theres-no-proof-of-a-giant-planet-in-the-outer-solar-system/#more-28256|accessdate = February 15, 2011 }}</ref>
<ref name="WISE">{{cite web
|date=February 18, 2011
|title=Can WISE Find the Hypothetical 'Tyche'?
|publisher=NASA/JPL
|author=Whitney Clavin
|url=http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2011-060
|accessdate=February 19, 2011}}</ref>
<ref name=Matese2002>{{Cite journal|title=Continuing Evidence of an Impulsive Component of Oort Cloud Cometary Flux|volume=500|pages=309|first1=John J.|last1=Matese|first2=Jack J.|last2=Lissauer|journal=University of Louisiana at Lafayette, and NASA Ames Research Center|url=http://www.ucs.louisiana.edu/~jjm9638/acm2002/acm2002_05_06.pdf|date=May 6, 2002|accessdate=March 21, 2008|bibcode=2002ESASP.500..309M}}</ref>
<ref name=book>
{{cite book
| author=Harold F. Levison
| author2=Luke Donnes
| chapter=Comet Populations and Cometary Dynamics
| editor=Lucy Ann Adams McFadden
| editor2=Lucy-Ann Adams
| editor3=Paul Robert Weissman
| editor4=Torrence V. Johnson
| date=2007
| title=Encyclopedia of the Solar System
| pages=[https://archive.org/details/encyclopediaofso0000unse_u6d1/page/575 575–588]
| edition=2nd
| publisher=[[Academic Press]]
| location=Amsterdam; Boston
| isbn=978-0-12-088589-3
| url=https://archive.org/details/encyclopediaofso0000unse_u6d1/page/575
}}</ref>
<ref name=Murray1999>{{Cite journal |first= John B.|last=Murray |title= Arguments for the Presence of a Distant Large Undiscovered Solar System Planet |journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | date = 1999 |volume= 309 |issue= 1 |pages= 31–34 |laysource= [[Houston Chronicle]] |lay-url= http://www.chron.com/content/interactive/space/astronomy/news/1999/solarsys/991012.html |laydate=October 11, 1999|doi= 10.1046/j.1365-8711.1999.02806.x |bibcode=1999MNRAS.309...31M|doi-access= free }}</ref>
<ref name=Matese1999>{{Cite journal |first1= John J.|last1=Matese|first2=Patrick G.|last2=Whitman|first3=Daniel P .|last3=Whitmire | title = Cometary Evidence of a Massive Body in the Outer Oort Clouds |journal= Icarus |date= 1999 |volume= 141 |pages= 354 | doi = 10.1006/icar.1999.6177 |bibcode=1999Icar..141..354M |issue= 2}}</ref>
<ref name=Matese2005>{{cite journal|title= A Widebinary Solar Companion as a Possible Origin of Sedna-like Objects|first1=John J.|last1=Matese|first2=Daniel P.|last2=Whitmire|first3=Jack J.|last3=Lissauer|journal=Earth, Moon, and Planets|volume=97|issue=3–4|pages=459–470|date=2006|doi= 10.1007/s11038-006-9078-6|bibcode = 2005EM&P...97..459M }}</ref>
<ref name=period>{{cite web|title=Orbital period of a planet at a distance of 15000 AU with a circular orbit |url=http://www.calctool.org/CALC/phys/astronomy/planet_orbit|accessdate=February 15, 2011}}</ref>
<ref name="UL">{{cite web |date=February 14, 2011 |title=Have UL Physicists Identified a New Planet? |publisher=University of Louisiana |url=http://ultoday.com/node/3076 |accessdate=February 16, 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150801125628/http://ultoday.com/node/3076 |archive-date=August 1, 2015 |url-status=dead }}</ref>
<ref name=Sayanagi2011>{{Cite web|title=Where is Tyche, the <s>10th</s> 9th planet? Getting the full story|first1=Kunio M.|last1=Sayanagi|work=[[ArsTechnica]]|url=https://arstechnica.com/science/news/2011/03/where-is-tyche-the-new-10th-9th-planet-getting-to-the-bottom-of-the-story.ars|date=March 2, 2011|accessdate=March 21, 2011}}</ref>
<ref name="fullrelease">{{cite web |url=http://www.jpl.nasa.gov/news/news.cfm?release=2012-072 |title=NASA Releases New WISE Mission Catalog of Entire Infrared Sky |publisher=NASA/JPL |date=March 14, 2012 |accessdate=March 15, 2012}}</ref>
<ref name="Forbes2013-03">{{cite web
|date=March 31, 2013
|title=Sun May Still Have Low-Mass Solar Companion, Say Astrophysicists Searching NASA WISE Mission Data
|publisher=[[Forbes]]
|author=Bruce Dorminey
|url=https://www.forbes.com/sites/brucedorminey/2013/03/31/sun-may-still-have-low-mass-solar-companion-say-astrophysicists-searching-nasa-wise-mission-data/
|accessdate=April 1, 2013}}</ref>
<ref name="NASA-20140307">{{cite web
|last1=Clavin |first1=Whitney
|last2=Harrington |first2=J.D.
|title=NASA's WISE Survey Finds Thousands of New Stars, But No 'Planet X'
|url=http://www.jpl.nasa.gov/news/news.php?release=2014-075
|date=March 7, 2014
|work=[[NASA]]
|accessdate=March 7, 2014 }}</ref>
<ref name="Luhman2014">{{cite journal
|last=Luhman |first=K. L.
|title=A Search for a Distant Companion to the Sun with the Wide-field Infrared Survey Explorer
|journal=[[The Astrophysical Journal]]
|volume=781 |issue=1 |pages=4
|date=2014
|doi=10.1088/0004-637X/781/1/4
|bibcode= 2014ApJ...781....4L}}</ref>}}
[[Thể loại:Tranh cãi thiên văn học]]
[[Thể loại:Đám mây Oort]]
[[Thể loại:Lý thuyết động lực học hệ Mặt Trời]]
[[Thể loại:Thiên thể giả thuyết của Hệ Mặt Trời]]
| |||