Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Torii”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→‎Nguồn gốc của torii: Ở chùa Linh Quy Pháp Ấn có một chiếc cổng giống như torii.
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{chú thích trong bài}}
[[Tập tin:Torii de Miyajima 2ItsukushimaTorii7379.JPGjpg|nhỏ|260px|Cổng ''Toriitorii'' nổi tiếng tại [[đền Itsukushima]]., theo kiểu Ryōbu]]
{{nihongo|'''Torii'''|鳥居||hanviet=Điểu cư|{{IPAc-en|ˈ|t|ɔər|i|.|iː}}}} là một loại [[cổng]] truyền thống của [[Nhật Bản]], thường được thấy ở lối vào hoặc trong đền thờ [[Thần đạo]], nơi chúng là vật được đánh dấu cho sự chuyển đổi từ những gì mang tính trần tục đến nơi thiêng liêng.<ref name="jato"/> Sự hiện diện của cổng ''torii'' tại lối vào là cách thường thấy nhất để nhận dạng đền thờ Thần đạo, một biểu tượng ''torii'' nhỏ cũng đại diện cho một đền thờ khi địa điểm được in trên bản đồ.<ref group="ghi chú">Chùa của Phật giáo được đại diện bởi một [[chữ Vạn]]. Họ cũng có một loại cổng biểu tượng, tuy nhiên loại cổng này có hình dáng rất khác. Với chủ đề này, xem các bài viết [[Shichidō garan]], [[Mon (kiến trúc)]], [[Sōmon]] và [[Sanmon]].</ref> Tuy nhiên, nó cũng được thấy phổ biến tại các [[Chùa tại Nhật Bản|ngôi chùa tại Nhật Bản]], là nơi mà ''torii'' được xây tại lối vào của các ngôi đền - được gọi là ''{{nihongo|[[trấn thủ xã]]|鎮守社|chinjusha}}'' - và thường rất nhỏ.
 
Cổng {{nihongo|'''''torii'''''|鳥居|Điểu cư|nghĩa đen là nơi chim cư trú, {{IPA-ja|to.ɾi.i}}}} là một cổng truyền thống của Nhật Bản thường thấy nhất ở lối vào hoặc trong một đền thờ Thần đạo, tượng trưng cho sự chuyển đổi từ trần thế sang linh thiêng.<ref name="jato"/>
Sự xuất hiện đầu tiên của ''torii'' có thể được xác định chính xác nhất ít nhất ở giữa [[Thời kỳ Heian]], vì chúng được đề cập đến trong một văn bản viết vào năm 922.<ref name="jato"/> Cổng ''torii'' bằng đá xưa nhất còn tồn tại được xây dựng vào thế kỷ thứ 12 nằm ở [[Đền Hachiman]] thuộc tỉnh [[Yamagata]]. Cổng ''torii'' bằng gỗ xưa nhất là một cổng {{nihongo|''ryōbu torii''|hanviet=lạng bộ điểu cư|両部鳥居}} tại một đền thờ ở tỉnh [[Yamanashi]], được xây dựng vào năm 1535.<ref name="jato"/>
 
Sự hiện diện của cánh cổng ''torii'' ở lối vào thường là cách đơn giản nhất để xác định các đền thờ Thần đạo và một biểu tượng '' torii 'nhỏ thể hiện chúng trên bản đồ đường bộ Nhật Bản.<ref group="note"> Các ngôi chùa Phật giáo được đại diện với một [[chữ vạn]]. Những nơi này cũng có một cổng tượng trưng, ​​tuy nhiên rất khác nhau. Về chủ đề, xem các bài viết [[Shichidō garan]], Mon (kiến trúc), Sōmon và [[Sanmmon]] </ref>
Theo truyền thống thì ''torii'' được làm từ gỗ hoặc đá, nhưng hiện nay nó cũng có thể được làm bằng bê tông, đồng, thép không gỉ hoặc các loại vật liệu khác. Chúng thường được sơn hoặc không sơn đỏ với một cây ngang ở phía trên. [[Đền thờ thần Inari]] là thần xã điển hình với hàng loạt ''torii'' vì có những người khách viếng thành công trong kinh doanh đã tặng ''torii'' cho [[Inari Okami|thần Inari]], ''[[kami]]'' tượng trưng cho sự sinh sôi và sự chuyên cần, như một cử chỉ của lòng biết ơn. [[Đền Fushimi Inari Taisha|Fushimi Inari-taisha]] tại [[Kyōto (thành phố)|Kyoto]] có cả ngàn ''điểu cư'', mỗi cổng đều có tên người tặng ở trên nó.<ref>{{Chú thích web | url=http://mmjarboe.com/historical.html | tiêu đề=Historical Items about Japan | nhà xuất bản=Michelle Jarboe| ngày tháng=2007-05-11|ngày truy cập=2010-02-10}}</ref>
 
Sự''Torii'' xuấtđược hiệnchế đầutác tiên củaNhật ''torii''Bản có thể được xác định chínhmột xáccách nhấtđáng tin cậy đến ít nhất giữa [[Thời kỳthời Heian]], vì; chúng được đề cập đến trong một văn bảntự viết vào năm 922.<ref name="jato"/> Cổng '' torii '' bằng đá xưa nhất còn tồn tại được xây dựng sớm nhất vào thế kỷ thứ 12 nằm tại [[Đền Hachiman]] thuộc tỉnh [[quận Yamagata]]. Cổng ''torii'' bằng gỗ xưalâu đời nhất là một cổng {{nihongo|''ryōbu torii''|hanviet=lạng bộ điểu cư|両部鳥居}} tại mộtĐền đềnKubō thờHachiman tỉnh [[quận Yamanashi]], được xây dựng vào năm 1535.<ref name="jato"/>
 
TheoCổng Torii theo truyền thống thì ''torii'' được làm từ gỗ hoặc đá, nhưng hiệnngày nay chúng cũng có thể được làm bằng bê tông cốt thép, đồng, thép không gỉ hoặc các loại vật liệu khác. Chúng thường không được sơn hoặc không sơn đỏmàu với một cây ngang ởlintel phía trên. [[Đềnmàu thờđen. thần Inari]]Các đền thầnthờ Inari điểnthường hình vớinhiều hàng loạt ''torii'' những người khách viếng thành công trong kinh doanh đãthường quyên tặng ''torii''bằng việc xây cổng cho [[Inari Okami|thần Inari]], ''[[kami]]''về tượngkhả trưng cho sựnăng sinh sôisảnsựcông chuyênnghiệp. cần,Ngôi như một cử chỉ của lòng biết ơn.đền [[Đền Fushimi Inari Taisha|Fushimi Inari-taisha]] tại [[Kyōto (thành phố)|Kyoto]] có cảhàng ngàn ''điểucảnh cư''cổng như vậy, mỗi cổngloại đều cómang tên ngườicủa tặngnhà ở trêntài trợ.<ref>{{Chú thíchcite web | url=http://mmjarboe.com/historical.html | tiêu đềtitle=Historical Items about Japan | nhà xuất bảnpublisher=Michelle Jarboe | ngày thángdate=2007-05-11 |ngày truy cậpaccessdate=2010-02-10 | url-status=dead | archiveurl=https://web.archive.org/web/20100106081157/http://mmjarboe.com/historical.html | archivedate=2010-01-06 }}</ref>
 
Từ ''torii'' trong tiếng Nhật có thể có nguồn gốc từ từ trong tiếng [[Ấn Độ]] cổ ''[[Torana]]'', từ này cũng là nguồn gốc của từ tiếng [[Trung Quốc]] ''[[bài phường]]''.<ref>https://books.google.com.au/books?id=gs1sFlMGy2AC&pg=PA17&lpg=PA17&dq=torana+in+India+China+Japan&source=bl&ots=rtQGSdJQJP&sig=9prkY5DK3kqSaRss_1w817jNfuc&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiJzMPtraTLAhXIk5QKHUIQCbgQ6AEIIDAB#v=onepage&q=torana%20in%20India%20China%20Japan&f=false</ref>