Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sín Thầu”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
n Đã lùi lại sửa đổi của 30ChuaPhaiLaTet (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Doãn Hiệu Thẻ: Lùi tất cả |
||
Dòng 10:
| thời điểm dân số = 2009
| mật độ dân số =13 người/km2
| dân tộc = [[Người Dao|Dao]], [[Người Mông|Mông]], [[Người
| vùng = [[Tây Bắc Bộ]]
| tỉnh = [[Điện Biên]]
Hàng 25 ⟶ 26:
==Địa lý==
Xã Sín Thầu nằm ở [[hướng Tây Bắc|phía tây bắc]] của huyện Mường Nhé, là ngã ba biên giới Việt – Trung – Lào. Điểm cực Tây của Việt Nam là A Pa Chải-Tá Miếu, chính là ngã ba biên giới có cao độ 1.864m<ref>[http://www.bienphongvietnam.vn/lich-su-van-hoa/dlls/962-dd.html Ngã ba biên giới A Pa Chải, báo Biên phòng Việt Nam, đăng ngày 24 tháng 5 năm 2013.]</ref>, nằm tại xã Sín Thầu, có tọa độ địa lý kinh độ 102°8' Đông, vĩ độ 22°44' Bắc. Xã Sín Thầu nằm trên ngọn núi Khoang La San<ref>[http://baodienbienphu.info.vn/tin-tuc/dat-va-nguoi-dien-bien/168394/moc-nga-ba-bien-gioi-a-pa-chai---%C3%B0iem-du-lich-hap-dan Mốc ngã ba biên giới A Pa Chải - Ðiểm du lịch hấp dẫn, báo Điện Biên Phủ online, đăng ngày 16 tháng 4 năm 2019.]</ref> (Koan La San). Trong bản đồ Bắc Kỳ năm 1902, địa bàn xã là vùng đất với các địa danh Koan La San, Li Fang, B. Sin To (bản Sin To), B. Ya Moun Po (bản Moun Po),...
Dân cư Sín Thầu chủ yếu là sắc tộc thiểu số, trong đó người Hà Nhì chiếm tới 90% dân số xã.<ref>[http://baodantoc.vn/xa-sin-thau-huyen-muong-nhe-no-luc-ve-dich-nong-thon-moi-1569299144169.htm ''Xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé: Nỗ lực về đích nông thôn mới'', báo Dân tộc và Phát triển đăng ngày 23 tháng 9 năm 2019.]</ref> Xã Sín Thầu gồm 4 bản sau: A Pa Chải, Tả Kố Khừ, Lỳ Mà Tá, và Sín Thầu.
Địa giới hành chính như sau:
*[[Hướng Đông|Phía đông]] giáp xã [[Sen Thượng]] cùng huyện Mường Nhé<ref>[https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Bo-may-hanh-chinh/Nghi-dinh-17-ND-CP-dieu-chinh-dia-gioi-hanh-chinh-xa-phuong-de-thanh-lap-xa-thuoc-huyen-Muong-Nhe-thanh-pho-Dien-Bien-Phu-tinh-87353.aspx Nghị định Chính phủ 17-2009 về điều chỉnh địa xã, phường của huyện Mường Nhé và thành phố Điện Biên Phủ.]</ref>;
*[[Hướng Nam|Phía nam]] giáp xã [[Leng Su Sìn]];
*[[Hướng Tây|Phía tây]] giáp tỉnh [[Phôngsali|Phong Xa Lỳ]]<ref>[http://baodienbienphu.info.vn/tin-tuc/dat-va-nguoi-dien-bien/168394/moc-nga-ba-bien-gioi-a-pa-chai---%C3%B0iem-du-lich-hap-dan Mốc ngã ba biên giới A Pa Chải - Ðiểm du lịch hấp dẫn, báo Điện Biên Phủ online, đăng ngày 16 tháng 4 năm 2019.]</ref> [[Lào]];
*[[Hướng Bắc|Phía bắc]] giáp hương [[Khúc Thủy, Giang Thành|Khúc Thủy]] (曲水)<ref>[https://books.google.com.vn/books?id=1oOjDwAAQBAJ&pg=PT14&lpg=PT14&dq=%E5%8D%8A%E5%9D%A1%E4%B9%A1+%E7%BB%BF%E6%98%A5%E5%8E%BF&source=bl&ots=ap9rZUb3rk&sig=ACfU3U0pDKUjR_ba2r-a1SCCUAby3tsOIg&hl=vi&sa=X&ved=2ahUKEwjsyYf88bPpAhXXPXAKHTmUCvkQ6AEwBnoECAwQAQ#v=onepage&q=%E5%8D%8A%E5%9D%A1%E4%B9%A1%20%E7%BB%BF%E6%98%A5%E5%8E%BF&f=false Sự hòa hợp đa tôn giáo ở biên giới và chính quyền của nó: Lấy Vân Nam làm ví dụ.]</ref> huyện [[Giang Thành, Phổ Nhĩ|Giang Thành]]<ref>[http://baodienbienphu.info.vn/tin-tuc/dat-va-nguoi-dien-bien/168394/moc-nga-ba-bien-gioi-a-pa-chai---%C3%B0iem-du-lich-hap-dan Mốc ngã ba biên giới A Pa Chải - Ðiểm du lịch hấp dẫn, báo Điện Biên Phủ online, đăng ngày 16 tháng 4 năm 2019.]</ref> địa cấp thị [[Phổ Nhĩ]] tỉnh [[Vân Nam]] [[Trung Quốc]].
== Lịch sử ==
[[Tập tin:HungHoa.jpg|nhỏ|600px|phải|Hưng Hóa với vị trí các địa danh châu huyện thuộc các phủ Quy Hóa, An Tây, Điện Biên, Gia Hưng của xứ Hưng Hóa tiếp giáp Trung Quốc, và Lào gồm (Văn Bàn, Thủy Vĩ, Chiêu Tấn, Quảng Lăng, Hợp Phì, Tuy Phụ, Hoàng Nham, Lễ Tuyền, Tung Lăng, Khiêm, Lai, Luân, Thuận, Tuần Giáo, Ninh Biên, Quỳnh Nhai, Sơn La, Mai Sơn, Yên, Phù Hoa, Mộc, Đà Bắc, [[Sop Bao|Mã Nam]], Mai, Thanh Xuyên, Yên Lập, Văn Chấn và Trấn Yên). Vùng xã Sín Thầu thuộc các châu Tung Lăng, Hoàng Nham bị mất về Trung Quốc khoảng thế kỷ 18.]]
Sín Thầu cùng với đất huyện Mường Nhé bắt đầu thuộc lãnh thổ Đại Việt vào năm 1432, khi [[Lê Thái Tổ]] đánh dẹp xong [[Đèo Cát Hãn]], thu nạp đất Mường Lễ và đổi tên thành Phục Lễ (nay là vùng đất tỉnh [[Lai Châu]], phần phía bắc tỉnh [[Điện Biên]] và một số hương trấn giáp biên giới của các huyện từ [[Giang Thành, Phổ Nhĩ|Giang Thành]] đến [[Kim Bình, Hồng Hà|Kim Bình]] thuộc tỉnh [[Vân Nam]] Trung Quốc). Thời nhà Lê sơ vùng đất xã Sín Thầu kéo đến [[Mường Toong|Mường Tông]], Mường Nhé (vùng đất bờ phải sông Đà) là địa bàn các châu Tung Lăng (tức Phù Phang, nay là [[Chung Chải|Pou Phang]]), Hoàng Nham (tức Mường Tông) của phủ An Tây xứ Hưng Hóa Đại Việt. Qua nhà Mạc, đến cuối nhà Lê trung hưng, khoảng thế kỷ 18 (trước những năm 1770), các vùng đất này của Đại Việt đã bị mất về lãnh thổ tỉnh Vân Nam Trung Quốc. Qua thời nhà Tây Sơn, rồi tới nhà Nguyễn, các triều đình Việt Nam đều không đòi lại được các vùng đất Sín Thầu, Mường Tông, Mường Nhé, Mường Tè bằng con đường ngoại giao hòa bình. Tuy vậy, người dân bản địa ở vùng này vẫn tương đối độc lập với nhà Thanh Trung Quốc, được quyền tự trị dưới dạng các châu mường kỵ mi, chỉ phải nộp thuế khóa cho nhà Thanh. Đến nửa cuối thế kỷ 19, cả hai triều đình phong kiến tại Trung Quốc và Việt Nam là nhà Thanh và nhà Nguyễn đều suy yếu, các thủ lĩnh người Thái Trắng bản địa nổi lên cát cứ vùng đất hai bên biên giới, xóa nhòa biên giới hai quốc gia. Cuối thế kỷ 19, nổi lên gia tộc họ Đèo của Đèo Văn Trị, những năm 1885-1888, hưởng ứng chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi chống lại thực dân Pháp đánh chiếm Tây bắc Việt Nam và vùng biên giới tỉnh Vân Nam Trung Quốc, khu vực gồm cả địa bàn xã Sín Thầu ngày nay. Nhưng sau do mâu thuẫn với Tôn Thất Thuyết, nên khoảng những năm 1890, Đèo Văn Trị quay sang hợp tác với Pháp. Những năm 1894-1895, Đèo Văn Trị đã giúp Pháp đắc lực trong việc hoạch định biên giới và đi tới ký kết công ước Pháp-Thanh 1895, lấy lại phần lớn các châu mường xưa thuộc phủ An Tây xứ Hưng Hóa về thành lãnh thổ Việt Nam, khi đó là thành khu Mường Te (Mường Tè) châu Quỳnh Nhai tỉnh Lai Châu xứ Bắc Kỳ Liên bang Đông Dương thuộc Pháp. Vùng đất xã Sín Thầu theo đó cũng thuộc Việt Nam từ năm 1895.
Thời Pháp thuộc, những năm 1920-1930 của thế kỷ 20, địa bàn xã Sín Thầu là đất đai thuộc các xã Ko Ka (Koan La San), xã Nio Po (Núi Po) của khu Mường Te châu Quỳnh Nhai tỉnh Lai Châu. Khu Mường Te (Mường Tè) khi đó gồm 6 xãː [[Ka Lăng|Ka Lang]], [[Mường Tè (xã), Mường Tè|Mương Te]], [[Mù Cả|Núi Ka]] (tức Moun Ka), Ko Ka (tức Koan La San), Nio Po (tức Núi Po hay Moun Po), Pa Thang<ref>Danh mục các làng xã Bắc Kỳ, Lai Châu, Ngô Vi Liễn, năm 1924, trang 81.</ref>.
Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, địa bàn xã Sín Thầu thuộc huyện Mường Tè tỉnh Lai Châu, rồi cùng huyện Mường Tè tỉnh Lai Châu thuộc [[Khu tự trị Tây Bắc|khu Tự trị Thái Mèo]] (1955-1962)<ref>Việt Nam những thay đổi địa danh và địa giới hành chính. Nguyễn Quang Ân, Viện Sử học. Ngày 27 tháng 10 năm 1962, trang 345.</ref> và Khu tự trị Tây Bắc (1962-1975) của [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]]. Sau năm 1975, Sín Thầu là một xã của huyện Mường Tè tỉnh Lai Châu Việt Nam. Ngày 14 tháng 1 năm 2002, chính phủ Việt Nam tách huyện Mường Tè thành lập huyện Mường Nhé của tỉnh Lai Châu, thì xã Sín Thầu là một trong 6 xã ban đầu của huyện Mường Nhé (6 xã đó là Sín Thầu, Chung Chải, Mường Nhé, Mường Toong, Chà Cang và Nà Hỳ)<ref>Việt Nam-những thay đổi địa danh và địa giới hành chính (1945-2002), Nguyễn Quang Ân, Viện Sử học Việt Nam, trang 976.</ref>.
Tháng 11 năm 2003, Quốc hội ra nghị quyết trong đó chia tỉnh Lai Châu thành tỉnh [[Lai Châu|Lai Châu (mới)]] và tỉnh Điện Biên.<ref>{{Chú thích web|url=https://thuvienphapluat.vn/archive/Nghi-quyet/Nghi-quyet-22-2003-QH11-chia-va-dieu-chinh-dia-gioi-hanh-chinh-tinh-vb51694t13.aspx|tiêu đề=NGHỊ QUYẾT VỀ VIỆC CHIA VÀ ĐIỀU CHỈNH ĐỊA GIỚI HÀNH CHÍNH MỘT SỐ TỈNH|website=Thư viện pháp luật|ngày truy cập=21 tháng 10 năm 2017}}</ref> Cùng với huyện Mường Nhé, xã Sín Thầu được chia vào thuộc tỉnh Điện Biên quản lý. Năm 2009, chính phủ Việt Nam đã chia tách xã Sín Thầu thành 2 xãː Sín Thầu ngày nay (là phần phía tây của xã Sín Thầu cũ), và xã Sen Thượng (là phần phía đông của xã Sín Thầu cũ), nhưng đều thuộc huyện Mường Nhé tỉnh Điện Biên.
== Kinh tế ==
| |||