Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quang Tự”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Dòng 61:
Năm Quang Tự nguyên niên ([[1875]]), ngày [[20 tháng 1]], Quang Tự Đế chính thức đăng quang tại [[Điện Thái Hòa (Bắc Kinh)|Thái Hòa điện]], tế cáo Thiên địa, Tông miếu, Xã tắc. Sau đó đến [[Càn Thanh cung]] lạy trước ngự dung của Đồng Trị Đế, rồi [[Chung Túy cung]] lạy Từ An Thái hậu, [[Trường Xuân cung]] lạy Từ Hi Thái hậu, cuối cùng là đến [[Trữ Tú cung]] lạy [[Hiếu Triết Nghị Hoàng hậu|Gia Thuận Hoàng hậu]].
 
Theo [[Nguyễn Hiến Lê]] thì ngay từ khi vào cung, tiểu Hoàng đế đã bị Từ Hi ngược đãi, hơi chút là quát tháo, đánh đập, bắt quỳ vài canh giờ. Do vậy, Quang Tự sợ bà như cọp, bảo gì cũng nghe. Thậm chí từng có đồn đại rằng Thái giám [[Lý Liên Anh]], vốn được Từ Hi sủng ái, cũng hùa theo ăn hiếp Quang Tự. Có thuyết cho rằng Quang Tự sủng ái [[Trân phi]], khiến [[Long Dụ Hoàng thái hậu|Long Dụ Hoàng hậu Diệp Hách Na Lạp thị]] ghen tị. Trong lúc xảy ra [[Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn]] (năm [[1900]]), dân gian đồn thổi Trân phi bị Lý Liên Anh xô xuống giếng chết<ref>{{chú thích báo|url=http://vietnamnet.vn/vn/quoc-te/20012/ai-day-ai-phi-trieu-thanh-xuong-gieng-.html|tác giả=Sầm Hoa|tác phẩm=Báo điện tử VietNamNet|tên bài=Ai đẩy ái phi triều Thanh xuống giếng?|ngày=10 tháng 5 năm 2011|ngày truy cập=17 tháng 4 năm 2013}}</ref>.
 
Tuy vậy, nhiều ý kiến trái chiều cho rằng Từ Hi rất thương Quang Tự. Bản thân bà mô tả Quang Tự: ''"từ nhỏ ốm yếu, tì vị hư nhược''<ref>{{Chú thích web|url=http://www.chuonghung.com/2016/01/dich-thuat-bi-ve-cai-chet-cua-hoang-e.html|tiêu đề=Sự thật về hoàng đế Quang Tự}}</ref>'', lúc vào Tử Cấm Thành để lĩnh chỉ nối ngôi cũng không thể tự đi, phải có người ẵm. Hàng ngày ngự thiện phòng chuẩn bị mấy chục món ăn song đều không hợp khẩu vị của tiểu Hoàng đế. Có vẻ thân phụ mẫu không để tâm đến chế độ dinh dưỡng<nowiki>''</nowiki>''<ref>Der Ling (1929), p. 252.</ref>. Điều này cho thấy bà từng rất quan tâm Quang Tự, nhưng tính lộng quyền đã khiến bà quản thúc chặt chẽ từ việc triều chính đến chuyện ở hậu cung.
Dòng 99:
=== Cha mẹ ===
* Cha ruột: Thuần Hiền Thân vương [[Dịch Hoàn]] (醇賢親王; 1840–1891), con trai [[Đạo Quang]] Hoàng đế và [[Trang Thuận Hoàng quý phi]] Ô Nhã thị, em trai cùng cha khác mẹ với [[Hàm Phong]] Hoàng đế, ông nội của [[Phổ Nghi]] Hoàng đế.
* Mẹ ruột: [[Diệp Hách Na Lạp Uyển Trinh]] (葉赫那拉婉貞), em gái [[Từ Hi Thái hậu]], thuộc dòng họ [[Diệc Hách Na Lạp thị|Diệp Hách Na Lạp]] ( 葉赫那拉).
* Cha nuôi (trên danh nghĩa): Thanh Văn Tông [[Hàm Phong]] Hoàng đế (清文宗咸豐帝; [[17 tháng 7]], [[1831]] – [[22 tháng 8]], [[1861]]). Theo chiếu chỉ của hai vị Thái hậu, Quang Tự đăng cơ với thân phận "con thừa tự" của Hàm Phong Đế, nên phải gọi Hàm Phong Đế là Hoàng a mã, Lưỡng cung Thái hậu là Hoàng ngạch nương.
* Mẹ nuôi:
**[[Từ An Thái Hậu|Từ An Thái hậu]]: Chính cung [[hoàng hậu]] của Hàm Phong Đế, ''Mẫu hậu Hoàng thái hậu ''(母后皇太后) dưới thời vua Đồng Trị, nhiếp chính những năm đầu khi Quang Tự lên ngôi.
Dòng 106:
 
=== Thê thiếp ===
* [[Hiếu Định Cảnh hoàng hậu|Hiếu Định Cảnh Hoàng hậu]] Diệp Hách Na Lạp thị (孝定景皇后, 28/01/1868 - 22/02/1913): cháu gái Từ Hi Thái hậu, chị họ của Quang Tự. Năm 1889, được biếtthành đếnhôn với tênQuang gọi ''LongTự DụĐế, cùng ngày nhập cung được sách lập làm '''Hoàng hậu'' hay '. Đến thời Tuyên Thống được tôn làm ''Long Dụ Thái hậu'', là [[Hoàng thái hậu]] cuối cùng của [[Nhà Thanh|triều Thanh]] cũng như thời [[phong kiến]] [[Trung Quốc]]. Bà là [[nhiếp chính]] dưới thời [[Phổ Nghi]] và ký ''"Thanh đế thoái vị chiếu thư"'' ngày 12 tháng 2, [[1912]].
* [[Cẩn phi|Đoan Khang Hoàng quý phi]] Tha Tha Lạp thị (端康皇貴妃, 15/01/1873 - 23/12/1924): Cẩn Phi, họ Tha Tha Lạp thị, ôngcháu nội cựu Thống đốc Thiểm Tây và Cam Túc, cha là Tả Thị lang Bộ Lễ Trường Tự. Nhập cung sơ phong '''Cẩn tần''' (瑾嬪), sau thăng '''Cẩn phi''' (瑾妃). Năm 1894, hàng vị '''Quý nhân'''. Một năm sau, phục vị '''Cẩn phi''' (瑾妃). Quang Tự băng hà, bà trởđược thànhtôn làm '''Cẩn Quý phi''' (瑾貴妃) rồi '''Đoan Khang Hoàng quý thái phi''' (端康皇貴妃), cùng 3 phi tần của [[Đồng Trị]] chịu trách nhiệm giáo dục hoàng đế [[Phổ Nghi]] sau khi vào cung.
* [[Trân phi|Khác Thuận Hoàng quý phi]] Tha Tha Lạp thị (恪順皇貴妃, 27/02/1876 - 15/08/1900): em gái Đoan Khang Hoàng quý phi. Nhập cung sơ phong '''Trân Phitần''' (珍嬪), emsau gáithăng Cẩn'''Trân Phiphi''' (珍妃). Năm 1894, hàng vị '''Quý nhân'''. Một năm sau, phục vị '''Trân phi''' (珍妃). Là phi tần được Quang Tự sủng ái nhất vì có tư tưởng tiến bộ, thích vẽ tranh, thư pháp, chụp ảnh,... và ủng hộ canh tân, cải cách chính trị. Qua đời truy tặng làm '''Trân Quý phi''' (珍貴妃). Năm 1921, bà được truy tặng làm '''Khác Thuận Hoàng quý phi''' (恪順皇貴妃). Có lời đồn trong cuộc [[Phong trào Nghĩa Hòa Đoàn|Khởi nghĩa Nghĩa Hòa Đoàn]] năm [[1900]], bà bị Từ Hi Thái hậu sai [[Lý Liên Anh]] xô xuống giếng chết.
 
==Xem thêm==