Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Angkor Wat”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Thẻ: Lùi sửa |
||
Dòng 1:
{{1000 bài cơ bản}}
{{pp-move-indef}}
{{Infobox Mandir
| name =
| image = Angkor Wat.jpg
| image_alt = Front side of main complex
Hàng 42 ⟶ 44:
}}
}}
'''
Tên hiện đại của ngôi đền,
{{Có chứa chữ viết Khmer}}
Hàng 52 ⟶ 54:
{{Buddhism}}
== Lịch sử ==
[[Tập tin:Suryavarman II in procession.jpg|thumb|left|Vua [[Suryavarman II]], người bắt đầu xây dựng
Truyền thuyết kể rằng
Việc thiết kế và xây dựng được tiến hành vào nửa đầu thế kỷ XII dưới thời vua [[Suryavarman II]] (trị vì từ năm 1113 - 1150). Thờ thần Vishnu, ngôi đền được coi như thủ đô và đền thờ của nhà vua. Do không tìm thấy tấm bia nền móng cũng như bất kỳ bản khắc nào nhắc đến ngôi đền vào thời đó, tên ban đầu của nó vẫn là một dấu hỏi, nhưng nó có thể đã được gọi là "Varah Vishnu-lok", theo tên của vị thần được thờ. Công việc có vẻ như đã kết thúc sau khi nhà vua băng hà không lâu, dựa vào một số bức điêu khắc vẫn còn dang dở.<ref name="Ohio">{{Chú thích web |url= http://huntingtonarchive.osu.edu/seasia/angkor.html|tiêu đề=Angkor Wat, 1113–1150 |ngày truy cập=ngày 27 tháng 4 năm 2008 |nhà xuất bản=College of the Arts, The Ohio State University |work=The Huntington Archive of Buddhist and Related Art}}</ref>
Năm 1177, 27 năm sau cái chết của Suryavarman II, Ăngkor bị tàn phá bởi người [[Chăm Pa]], kẻ thù truyền kiếp của người Khmer trong một [[Thủy chiến Tonlé Sap|cuộc tấn công chớp nhoáng bằng đường thủy]].<ref>{{chú thích sách|last= Coedès|first= George|authorlink= George Coedès|editor= Walter F. Vella|others= trans.Susan Brown Cowing|title= The Indianized States of Southeast Asia|year= 1968|publisher= University of Hawaii Press|isbn= 978-0-8248-0368-1 |pages=164}}</ref> Sau đó vua [[Jayavarman VII]] đã phục hưng đế quốc và thành lập một thủ đô và đền thờ mới ([[Angkor Thom|Ăngkor Thom]] và [[Bayon]]) cách
Đến cuối thế kỷ XII,
Một trong những người châu Âu đầu tiên đặt chân đến Ăngkor là [[António da Madalena]], một nhà sư người [[Bồ Đào Nha]] đến đây vào năm 1586 và nói rằng "nó là một kiến trúc phi thường mà không giấy bút nào tả xiết, chủ yếu là vì nó không giống bất kỳ công trình nào khác trên thế giới. Nó có những tòa tháp, lối trang trí và tất cả sự tinh xảo mà con người có thể tưởng tượng ra."<ref>Higham, ''The Civilization of Angkor'' pp. 1–2.</ref>
Cho đến thế kỷ XVII,
Giữa thế kỷ XIX, nhà tự nhiên học và thám hiểm người Pháp [[Henri Mouhot]] đã đến đây và giúp phương Tây biết đến
<blockquote>"Một trong những ngôi đền đó-một đối thủ của [[đền Solomon]], và được một số [[Michelangelo]] thời cổ đại dựng lên - có thể có một chỗ đứng trang trọng bên cạnh những công trình đẹp nhất của chúng ta. Nó vĩ đại hơn tất cả những gì người [[Hy Lạp cổ đại|Hy Lạp]] hay [[La Mã cổ đại|La Mã]] để lại cho chúng ta, và thể hiện một sự tương phản đáng buồn cho tình trạng man rợ mà đất nước đang mắc phải."<ref>Quoted in [http://www.cambodianview.com/documents/articles/Brief_Presentation.pdf Brief Presentation by Venerable Vodano Sophan Seng]</ref></blockquote>
Mouhot, cũng giống như những người phương Tây khác, khó tin rằng người Khmer có thể xây dựng được ngôi đền và đã ngỡ rằng nó được xây dựng cùng thời với thành Rome. Lịch sử thực sự của
{{multiple image
Hàng 91 ⟶ 93:
}}
Cần nhiều công sức để phục dựng
Ngôi đền là một biểu tượng mạnh mẽ của Campuchia và là niềm tự hào tổ quốc to lớn đã có ảnh hưởng đến mối quan hệ ngoại giao của Campuchia với Pháp, Hoa Kỳ và người láng giềng Thái Lan. Hình ảnh
Di sản nghệ thuật tuyệt vời của
Tháng 12 năm 2015, một nhóm nghiên cứu từ [[Đại học Sydney]] đã tìm thấy một quần thể tháp được xây dựng và phá hủy trong quá trình hình thành
== Kiến trúc ==
===Vị trí và thiết kế xây dựng===
[[Tập tin:Angkor Satellit mit Karte.jpg|thumb|upright=1.5|Góc nhìn từ vệ tinh và vị trí của
{{multiple image
Hàng 118 ⟶ 120:
| caption2 = Quy hoạch chi tiết của cấu trúc trung tâm
}}
Không giống như hầu hết các ngôi chùa Khmer,
[[Eleanor Mannikka]] đã đề xuất một lời giải thích thêm về
=== Đặc điểm của
[[Tập tin:Angkorwat(rear).JPG|thumb|260px|left|
Ngôi đền đã nhận được sự tán thưởng cho sự hài hòa trong thiết kế của mình. Theo Maurice Glaize, một người bảo tồn giữa thế kỷ XX của Ăngkor, ngôi đền "đã đạt tới sự hoàn hảo kinh điển bởi sự hoành tráng được tiết chế của các yếu tố cân bằng và sự sắp xếp chính xác về tỷ lệ. Nó là một tác phẩm của sức mạnh, sự thống nhất và phong cách."<ref>Glaize p. 25.</ref>
[[Tập tin:Angkor-Wat-from-the-air.JPG|thumb|
Về mặt kiến trúc, các yếu tố đặc trưng của phong cách bao gồm: các tháp dạng oval giống như búp [[Sen hồng|sen]]; các hành lang nhỏ để mở rộng lối đi; các phòng dọc theo các trục để kết nối các khoảnh sân; và các bậc thang hình chữ thập xuất hiện dọc theo các trục chính của ngôi đền. Các yếu tố trang trí điển hình là devata (hoặc apsara), phù điêu, và trên các bức tường áp mát là các vòng hoa lớn và những cảnh dẫn truyện.Các bức tượng của
=== Các đặc điểm nổi bật ===
Hàng 139 ⟶ 141:
Bức tường bên ngoài, dài 1,024m (3,360 ft), rộng 802m (2,631 ft) và cao 4.5 m (15 ft), được bao quanh bởi một khu đất rộng 30 m (98 ft) và một con hào rộng 190 m (620 ft). Lối vào đền là một bờ đất ở phía đông và một đường đắp bằng sa thạch ở phía tây. Lối vào chính ở phía Tây được thêm vào sau, có thể nhằm thay thế cho một cây cầu gỗ. Tại mỗi hướng chính đều có một gopura (kiến trúc cổng vào).
==
=== Phục dựng và bảo tồn ===
[[Tập tin:WMF Angkor Wat.ogv|Đoạn phim ngắn của [[World Monuments Fund]] về việc phục dựng
Việc phục dựng
Năm 1992, sau lời kêu gọi giúp đỡ của Quốc vương [[Norodom Sihanouk]],
|ngày truy cập=ngày 25 tháng 4 năm 2008 |work=Yashodhara no. 6: January – June 2002 |nhà xuất bản=APSARA Authority}}</ref> trong khi một đội từ Nhật Bản đã hoàn thiện việc phục dựng thư viện phía bắc của khoảng đất phía ngoài năm 2005.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.autoriteapsara.org/en/apsara/about_apsara/news/angkorvat_ceremony.html |tiêu đề=The Completion of the Restoration Work of the Northern Library of Angkor Wat |ngày truy cập=ngày 25 tháng 4 năm 2008 |ngày=ngày 3 tháng 6 năm 2005 |nhà xuất bản=APSARA Authority| archiveurl= http://web.archive.org/web/20080509092835/http://www.autoriteapsara.org/en/apsara/about_apsara/news/angkorvat_ceremony.html| archivedate= ngày 9 tháng 5 năm 2008 | deadurl= no}}</ref> [[Quỹ Di tích Thế giới]] (World Monuments Fund) bắt đầu công việc phục dựng hành lang Churning of Sea of Milk năm 2008 sau một vài năm nghiên cứu tình trạng. Dự án khôi phục hệ thống mái truyền thống của người Khmer và loại bỏ xi măng được dùng trong các lần phục dựng trước khiến muối thấm vào sau các bức điêu khắc đá, làm phai màu và gây hư hại các bề mặt điêu khắc.
[[Tập tin:Angkor Wat naga and guardian lion.JPG|thumb|Chiếc đầu được phục dựng của một naga trên đường dẫn vào
Màng vi sinh vật sinh học đã tìm thấy đá sa thạch đang xuống cấp tại
=== Du lịch ===
Từ những năm 1990,
==Hình ảnh==
|