Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đài Loan (đảo)”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Đã lùi lại sửa đổi của Ong555 (Thảo luận) quay về phiên bản cuối của Newone
Thẻ: Lùi tất cả
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 61:
}}
 
'''Đài Loan''' ([[Chữ Hán chính thể]]: 臺灣 hoặc 台灣; [[Chữ Hán giản thể]]: 台湾; [[Bính âm]]: ''Táiwān''; [[Wade-Giles]]: ''T'ai-wan''; [[tiếng Đài Loan]]: ''Tâi-oân'') là một hòn đảo dưới sự kiểm soát của [[Trung Hoa Dân Quốc]] tại khu vực [[Đông Á]], ngoài khơi đông nam [[Đại lục Trung Quốc]], phía nam [[Nhật Bản]] và phía bắc [[Philippines]]. Từ "Đài Loan" cũng thường được dùng để chỉ lãnh thổ do nhà nước [[Trung Hoa Dân Quốc]] (THDQ) quản lý, bao gồm các đảo Đài Loan (gồm có đảo [[Lan Tự]] và [[Lục Đảo]]), [[quần đảo Bành Hồ]] tại [[eo biển Đài Loan]], [[Kim Môn]] và [[Đảo Mã Tổ|Mã Tổ]] ở ngoài khơi [[Phúc Kiến]], đồng thời THDQ cũng kiểm soát [[đảo Thái Bình]] và [[Quần đảo Đông Sa]] ở [[Biển Đông]].
 
Đảo chính của Đài Loan cũng từng được gọi trong một số ngôn ngữ phương Tây là '''Formosa''' cho đến [[thập niên 1960]] (các thủy thủ [[người Bồ Đào Nha]] gọi nó là ''Ilha Formosa'', nghĩa là "hòn đảo xinh đẹp"), phía đông giáp với [[Thái Bình Dương]], phía nam giáp [[Biển Đông]], phía tây là eo biển Đài Loan và phía bắc là [[Biển Hoa Đông]]. Hòn đảo này dài 394 km và rộng 144 km, gồm nhiều dãy núi dốc và được bao phủ bởi hệ thực vật nhiệt đới và cận nhiệt đới.
Dòng 71:
Bằng chứng khảo cổ cho thấy con người đã có sự hiện diện của ở Đài Loan đã có từ 30.000 năm trước, mặc dù những cư dân đầu tiên của Đài Loan có thể đã không có chung nguồn gốc với bất kỳ nhóm dân tộc nào hiện nay trên đảo. Khoảng 4.000 năm trước, tổ tiên của [[thổ dân Đài Loan]] ngày nay đã định cư tại đảo. Những người này có đặc tính di truyền gần gũi với các dân tộc Nam Đảo và có họ hàng với [[người Mã Lai]], [[người Indonesia]] hay [[người Philippines]] và với cả những [[người Polynesia]] ở phía đông [[châu Đại Dương]] hiện nay, và các nhà ngôn ngữ học phân loại các ngôn ngữ của họ thuộc về [[Ngữ hệ Nam Đảo]].<ref>{{chú thích tạp chí |first=Jean |last=Trejaut |coauthors= Toomas Kivisild, Jun Hun Loo, Chien Liang Lee, Chun Lin He, Chia Jung Hsu, Zheng Yuan Li, Marie Lin |year=2005 |month=August |title=Traces of Archaic Mitochondrial Lineages Persist in Austronesian-Speaking Formosan Populations |journal=PLoS Biology |volume=3 |issue=8 |doi= 10.1371/journal.pbio.0030247 |pages=e247 |pmid=15984912 |pmc=1166350}}</ref>
 
Có nhiều khác biệt trong thư tịch từ thời cổ Trung Quốc cho thấy [[người Hán]] có thể đã biết đến sự tồn tại của đảo chính Đài Loan kể từ thời [[Tam Quốc]] (230 CN), và phân chia các đảo xa bờ biển Trung Hoa này thành Đại Lưu Cầu (Đài Loan) và Tiểu Lưu Cầu (có thể là [[Quần đảo Ryukyu]] của Nhật Bản ngày nay). Người Hán bắt đầu định cư tại [[Bành Hồ|quần đảo Bành Hồ]] trong những năm 1200, nhưng họ đã gặp phải sự chống đối của các bộ tộc bản địa, thêm vào đó là thổ dân trên đảo không có các mặt hàng tốt hay sản vật đặc sắc để có thể giao thương, thế nhưng "thỉnh thoảng vẫn có người mạo hiểm hay các ngư dân đến trao đổi hàng hóa" cho đến thế kỷ thứ XVI.<ref name = "shep">{{chú thích sách |surname=Shepherd |given=John R. |title = Statecraft and Political Economy on the Taiwan Frontier, 1600–1800 |publisher=Stanford University Press |year=1993 | page = 7 | isbn =9780804720663 }} Reprinted Taipei: SMC Publishing, 1995</ref>. Dân Hán chỉ có mặt ở đảo Đài Loan từ cuối thời nhà Minh,nơi đây sau đó được quan chức nhà Minh dùng làm tiền đồn chống Thanh.
 
===Thực dân châu Âu===