Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Thẩm Dương”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
{{More citations needed|date=October 2012}}
{{stack begin}}
{{Infobox settlement
|name = {{raise|0.2em|Shenyang}}
|native_name = {{lower|0.1em|沈阳市}}
|native_name_lang = zh-Hans
|settlement_type = [[Địa cấp thị]] & [[Thành phố phó tỉnh]]<ref name="govln">{{cite web |url=http://www.ln.gov.cn/zjln/xzqh/ |script-title=zh:行政区划 |trans-title=Administrative division |publisher=Liaoning People's Government |language=zh-hans |quote={{lang|zh-hans|截至2016年底，辽宁省辖14个地级市（其中沈阳、大连为副省级城市）、{...}|}} |date= |accessdate=1 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181107104341/http://www.ln.gov.cn/zjln/xzqh/ |archive-date=7 November 2018 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref>
|image_skyline = Shenyang montage2018.jpg
|imagesize =
|image_caption = '''Trên cùng''': Trung tâm Thẩm Dương; '''Ở giữa bên phải''': Forum 66; '''Ở giữa bên trái (trên)''': [[Cố cung Thẩm Dương]]; '''Ở giữa bên trái (dưới)''': Nhà thờ Thiên Chúa giáo Thánh Tâm; '''Dưới cùng''': Lăng [[Hoàng Thái Cực]]
|image_seal =
|seal_size =
|image_shield =
|shield_size =
|nickname =
|motto =
|image_map = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=6}}
|image_map1 = File:Location of Shenyang Prefecture within Liaoning (China).png
|mapsize1 =
|map_caption1 = Vị trí Thẩm Dương ở Liêu Ninh
|pushpin_map = Liaoning
|pushpin_label_position =
|pushpin_mapsize =
|pushpin_map_caption = Vị trí Thẩm Dương ở Liêu Ninh
|coor_pinpoint = Shifu Square ({{lang|zh-Hans|市府广场}})
|coordinates = {{coord|41.8047|N|123.4340|E|type:adm2nd_region:CN-21_source:Gaode|format=dms|display=it}}
| subdivision_type = Quốc gia
|subdivision_name = [[Trung Quốc]]
|subdivision_type1 = [[Tỉnh (Trung Quốc)|Tỉnh]]
|subdivision_type2 =
|subdivision_name1 = [[Liêu Ninh]]
|subdivision_name2 =
|seat_type = Municipal seat
|seat = [[Hunnan District]]
|established_title =
|established_date = <ref>[https://web.archive.org/web/20070526000716/http://encyclopedia.jrank.org/Cambridge/entries/083/Kunming-or-K-un-ming.html Kunming] Online Encyclopedia.</ref>
|established_title2 = <!-- Incorporated (town) -->
|established_date2 =
|established_title3 = <!-- Incorporated (city) -->
|established_date3 =
|parts_type = [[County-level division|County-level<br/>divisions]]
|parts_style = para
|p1 = 13
|government_footnotes =
|government_type =
|leader_title =[[CPC Party Chief|Party Secretary]]
|leader_name =''Vacant''
|leader_title1 =[[Mayor]]
|leader_name1 =Jiang Youwei ({{lang|zh|姜有为}})
|unit_pref = <!--Enter: Imperial, if Imperial (metric) is desired-->
|area_footnotes = <!-- ([[List of China administrative regions by area|ranked 29th]]) -->
|area_magnitude =
|area_total_km2 = 12942<!-- ALL fields dealing with a measurements are subject to automatic unit conversion-->
|area_land_km2 = <!--See table @ Template:Infobox Settlement for details on automatic unit conversion-->
|area_water_km2 =
|area_metro_km2 =
|elevation_footnotes = <!--for references: use tags-->
|elevation_m =55
|population_total = 8,294,171
|population_as_of = 2017
|population_footnotes =
|population_density_km2 = auto
|population_density_urban_km2 = auto
|population_metro =
|population_density_metro_km2 = auto
|population_blank2_title =Major [[Nationalities of China|nationalities]]
|population_blank2= <!-- [[Người Hán]] - 96%<br />[[Người Mãn Châu]] – 2%<br />[[Người Hồi]] – 2%<br />[[Người Mông Cổ]] – 0.3% -->
|population_note =
| area_blank1_title = [[Khu (Trung Quốc)|Khu]]<ref name="CUCSY_2017"/>
| area_blank1_km2 = 5116.0
| area_urban_km2 = 1610.00
| area_urban_footnotes = (2017)<ref name="CUCSY_2017">{{cite book |editor1=[[Ministry of Housing and Urban-Rural Development]] |title=China Urban Construction Statistical Yearbook 2017 |date=2019 |publisher=China Statistics Press |location=Beijing |page=50 |url=http://www.mohurd.gov.cn/xytj/tjzljsxytjgb/jstjnj/w02019012421874448287322500.xls |accessdate=11 January 2020}}</ref>
| population_blank1_title = Districts<ref name="CUCSY_2017"/>
| population_blank1 = 7195000
| population_urban = 5119100
| population_urban_footnotes = <ref name="CUCSY_2017"/>
|postal_code_type =Mã vùng
|postal_code =110000
|area_code =[[Số điện thoại ở Trung Quốc|24]]
|iso_code = [[ISO 3166-2:CN|CN-LN-01]]
|website = {{URL|www.shenyang.gov.cn}}
|footnotes =
|city_logo =
|citylogo_size =
|leader_title2 =
|leader_name2 =
|timezone = [[Giờ ở Trung Quốc]]
|utc_offset = +8
|blank_name =[[License Plate (China)|License plate prefixes]]
|blank_info ={{lang|zh-cn|辽A}}
|blank1_name =[[GDP]] (2017)
|blank1_info =[[Renminbi|CNY]] 586.5 billion<br />(USD 86.87 billion)<ref name="finance">{{cite web|url=http://www.shenyang.gov.cn/zwgk/system/2018/06/20/010219132.shtml|script-title=zh:2017年沈阳市国民经济和社会发展统计公报|publisher=Shenyang City People's Government|language=zh-hans|accessdate=2018-06-19|date=June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180627034716/http://www.shenyang.gov.cn/zwgk/system/2018/06/20/010219132.shtml|archive-date=2018-06-27|url-status=dead}}</ref> <!-- ([[List of China administrative regions by gross domestic product|15th]]) -->
|blank2_name = - per capita
|blank2_info =[[Renminbi|CNY]] 70,722<br />(USD 10,475)<ref name="finance"/> <!-- ([[List of China administrative regions by GDP per capita|2nd]]) -->
|blank3_name =Flower
|blank3_info =[[Rosa rugosa]]
|blank4_name =Tree
|blank4_info =[[Pinus tabuliformis]]
}}
{{infobox Chinese
|pic=Shenyang_(Chinese_characters).svg
|piccap="Shenyang" in Simplified (top) and Traditional (bottom) Chinese characters
|picupright=0.4
|pic2=mukden1.png
|piccap2= "Phụng Thiên" trong [[tiếng Mãn Châu]]
|picsize2=50px
|t=瀋陽 |s=沈阳
|p=Shěnyáng
|w=Shên<sup>3</sup>-yang<sup>2</sup>
|mi={{IPAc-cmn|sh|en|3|.|yang|2}}
|gr=Sheenyang
|bpmf=ㄕㄣˇ ㄧㄤˊ
|j=Sam<sup>2</sup>-joeng<sup>4</sup>
|y=Sám-yèuhng
|ci={{IPAc-yue|s|am|2|.|j|oeng|4}}
|wuu=Sen<sup>上</sup>-yan<sup>平</sup>
|poj=Sím-iông
|l="Bờ bắc sông Thẩm"
|psp=Mukden
|mnc=ᠮᡠᡴ᠋ᡩᡝᠨ
|mnc_rom=mukden
|showflag=p
|order=st
}}
{{contains Manchu text}}
{{stack end}}
'''Thẩm Dương''' ([[tiếng Trung Quốc|tiếng Trung]] giản thể: 沈阳市, ''Shenyang'') là tên một thành phố ở
Lịch sử thành phố bắt đầu từ thời Chiến Quốc khi tướng Yên [[Tần Khai]] thành lập Hầu Thành khoảng năm 300 TCN. Nó đã được gọi là Thẩm Châu trong thời [[nhà Kim]] và Thẩm Dương Lộ trong thời [[nhà Nguyên]]. Đến thời [[nhà Minh]], nơi đây trở thành Thẩm Dương Trung Vệ. Năm [[1625]], [[Nỗ Nhĩ Cáp Xích]] chiếm được Thẩm Dương và dời đô từ [[Hách Đồ A Lạp]] về đây và lấy tên mới là Thịnh Kinh (nghĩa là kinh đô đang lên). Thịnh Kinh giữ vai trò là kinh đô của [[nhà Hậu Kim]], sau là [[nhà Thanh]], cho đến năm 1644 khi triều đình nhà Thanh dời đô đến [[Bắc Kinh]]. Năm 1657, phủ Phụng Thiên được thành lập xung quanh Thẩm Dương. Năm 1914, Thẩm Dương đã lấy lại tên hiện giờ.
[[Trận Phụng Thiên]] diễn ra vào năm 1905 như một phần của [[Chiến tranh Nga-Nhật]]. Chiến thắng tiếp theo của [[đế quốc Nhật Bản]] cho phép họ sáp nhập khu vực phía tây thành phố cổ và tăng ảnh hưởng của họ đối với Thẩm Dương; [[Sự kiện Phụng Thiên]] khiến người Nhật tiếp tục xâm chiếm phần còn lại của vùng Đông Bắc Trung Quốc, tạo ra quốc gia bù nhìn [[Mãn Châu Quốc]]. Sau khi [[Nhật Bản đầu hàng]] vào năm [[1945]], Thẩm Dương vẫn là một thành trì của [[Quốc dân đảng]], nhưng đã bị [[Đảng Cộng sản Trung Quốc]] thâu tóm vào năm [[1948]] sau [[chiến dịch Liêu Thẩm]].
Cùng với các thành phố lân cận, Thẩm Dương là một trung tâm công nghiệp quan trọng ở Trung Quốc, và đóng vai trò là trung tâm vận chuyển và thương mại của vùng đông bắc Trung Quốc, đặc biệt là với [[Nhật Bản]], [[Nga]] và [[Hàn Quốc]]. Từng là một trung tâm công nghiệp nặng ở Trung Quốc từ những năm 1930, và là mũi nhọn của Kế hoạch Hồi sinh Khu vực Đông Bắc của chính phủ trung ương Trung Quốc, thành phố đã đa dạng hóa ngành công nghiệp của mình, bao gồm mở rộng sang lĩnh vực dịch vụ. Các ngành công nghiệp đang phát triển bao gồm phần mềm, ô tô và điện tử.
==Tên gọi==
Thẩm Dương có nghĩa đen là "''phía dương của sông Thẩm''", ám chỉ vị trí của sông Hun (trước đây gọi là sông Thẩm, 瀋 水; Shěn Shuǐ), ở phía nam của thành phố. Theo truyền thống Trung Quốc, bờ bắc của một con sông và sườn phía nam của một ngọn núi có thời tiết "nắng" - hay "Dương".
==Lịch sử==
===Thời cổ===
[[File:Xinle Civilisation Shenyang China.JPG|thumb|left|Làng văn hóa Tân Lạc]]
Các phát hiện khảo cổ học cho thấy con người cư trú ở Thẩm Dương ngày nay sớm nhất là 8.000 năm trước. Phần còn lại của [[văn hóa Tân Lạc]], một xã hội [[thời kỳ đồ đá mới]] muộn hơn 6.800-7.200 năm tuổi, được đặt trong một bảo tàng ở phía bắc quận Huanggu. Nó được bổ sung bởi một ngôi làng được tái tạo ở khu vực. Một con chim điêu khắc bằng gỗ được khai quật ở đó là di tích văn hóa sớm nhất ở Thẩm Dương, cũng như một trong những tác phẩm điêu khắc gỗ lâu đời nhất được tìm thấy ở bất cứ đâu trên thế giới.
Thành phố, hiện được gọi là Thẩm Dương, được thành lập lần đầu tiên vào khoảng 300 BCE trong thời Chiến Quốc bởi tướng nước Yên [[Tần Khai]], người đã chinh phục vùng [[Liêu Đông]], và sau đó được đặt tên là Hầu Thành (侯城; ''Hóu Chéng''). Tuy nhiên, khoảng 350 năm sau dưới thời trị vì của Hoàng đế [[Hán Quang Vũ Đế]], thành phố đã bị những người du mục Đông Hồ cướp phá và đốt cháy sau đó. Khu vực Thẩm Dương hiện đại được phân chia giữa hai sở chỉ huy có tên Liêu Đông và [[Huyền Thố]] vào khoảng năm 107. Liêu Đông sau đó bị một thống đốc người Hán chiếm giữ vào năm [[189]]. Sau đó cả hai khu vực trên đã được thống nhất trong một thời gian ngắn dưới thời [[Tào Ngụy]] và [[nhà Tấn|Tây Tấn]]. Khu vực này đã bị xáo trộn trong thế kỷ thứ 4 do [[Ngũ Hồ Thập lục quốc|người Hồ chiếm đóng Trung Nguyên]] cho đến khi nước [[Cao Câu Ly]] chiếm cả hai sở chỉ huy vào năm [[404]]. Họ đã thành lập các thành phố Xuantucheng và Gaimoucheng trong khu vực. Triều đại [[nhà Tùy]] sau này chiếm lại khu vực trên và thành lập một Sở chỉ huy Liêu Đông mới hiện nay là Thẩm Dương. Năm [[645]], [[nhà Đường]] khi đem quân xâm lược Cao Câu Ly và đã chiếm được Xuantucheng và Gaimoucheng. Ngay sau đó, Liêu Đông được tổ chức lại về mặt hành chính và được hưởng gần 250 năm ổn định và phát triển.
Năm [[916]], vùng Thẩm Dương được cai trị bởi [[nhà Liêu]] và được gọi là tỉnh Thẩm (州; ''Thẩm Châu'') cho đến cuối thời [[nhà Kim]] (quốc gia đã chinh phục vùng đất này vào năm [[1116]]), và trở thành Thẩm Dương Lộ (瀋陽路; Shěnyáng Lù) trong thời [[nhà Nguyên]]. Trong thời [[nhà Minh]], nó được chỉ định là một "thị trấn bảo vệ" (các khu định cư được quân sự hóa, chẳng hạn như các thành phố hoặc thị trấn bị bao vây nặng nề) có tên là Vệ binh Thẩm Dương Trung Vệ (瀋陽中衛; ''Shěnyáng Zhōngwèi'') và dần dần trở thành một trong những thành trì quan trọng nhất ngoài phạm vi của [[Sơn Hải quan]].
===Kinh đô của Mãn Châu===
[[File:Mukden Palace in Shenyang.jpg|thumb|left|[[Cố cung Thẩm Dương]]]]
Năm [[1625]], vua [[nhà Hậu Kim]] [[Nỗ Nhĩ Cáp Xích]] chiếm được Thẩm Dương và quyết định di dời toàn bộ cơ quan đầu não của mình đến đây. Tên của kinh đô được đổi sang Thịnh Kinh (盛京) hay Phụng Thiên vào năm [[1634]]. Theo lệnh của Nỗ Nhĩ Cáp Xích, Cung điện Hoàng gia được xây dựng vào năm [[1626]], tượng trưng cho vị thế mới nổi của thành phố là trung tâm chính trị của [[người Nữ Chân]]. Cung điện có hơn 300 phòng được trang trí phô trương và 20 khu vườn như một biểu tượng của quyền lực và sự hùng vĩ.
Sau sự sụp đổ của nhà Minh năm [[1644]] và chiến thắng trong trận Sơn Hải quan với quân Đại Thuận chỉ một ngày sau đó, người Mãn Châu đã thành công trong việc vượt qua Sơn Hải quan để thành lập triều đại [[nhà Thanh]] ở [[Trung Quốc đại lục]], với kinh đô được chuyển đến [[Bắc Kinh]]. Tuy nhiên, Thẩm Dương vẫn giữ được tầm quan trọng đáng kể với tư cách là kinh đô thứ cấp và là ngôi nhà tinh thần của triều đại nhà Thanh qua nhiều thế kỷ. Kho báu của nhà hoàng gia được lưu giữ tại các cung điện của nó, và lăng mộ của những người cai trị đầu thời nhà Thanh đã từng là một trong những di tích nổi tiếng nhất ở Trung Quốc.
===Ảnh hưởng của Nga và Nhật===
[[File:Map of Shenyang in 1919.jpg|thumb|left|Vùng kiểm soát của Nhật Bản (cam) và phố cổ Thẩm Dương (tím) năm 1919]]
Sau [[Chiến tranh Trung-Nhật]] đầu tiên, Nhật Bản đã cưỡng chế việc sáp nhập [[Bán đảo Liêu Đông]] với [[Hiệp ước Shimonoseki]] vào năm 1895, mặc dù đã buộc phải từ bỏ vì áp lực ngoại giao từ Sự can thiệp của Nga, Pháp và Đức. Sau hậu quả của mối đe dọa Nhật Bản, nhà lãnh đạo nhà Thanh [[Lý Hồng Chương]] đã đến thăm [[Moskva]] năm [[1896]] và ký một hiệp ước bí mật với Ngoại trưởng Nga, ông Mitchsey lobanov-Rostovsky, cho phép [[Đế quốc Nga]] xây dựng tuyến đường sắt của họ sang [[Mãn Châu]], mở ra cánh cửa tiến tới chủ nghĩa bành trướng của Nga dưới hình thức một hội nghị cho thuê khác vào năm 1898, cho phép Nga sáp nhập cảng Arthur một cách hiệu quả trừ tên. Tuy nhiên, sau [[phong trào Nghĩa Hòa Đoàn]] năm 1900, các lực lượng Nga đã sử dụng lực lượng nổi dậy chống ngoại bang như một cái cớ để chính thức xâm chiếm và chiếm phần lớn Mãn Châu, và Phụng Thiên trở thành một thành trì của Nga ở [[Viễn Đông Nga|Viễn Đông]] với việc xây dựng Đường sắt Nam Mãn Châu.
Trong [[Chiến tranh Nga-Nhật]] (1904-1905), Phụng Thiên là nơi diễn ra [[Trận Phụng Thiên]] từ ngày 19 tháng 2 đến ngày 10 tháng 3 năm 1905. Thu hút hơn 600.000 người tham gia chiến đấu, đây là trận chiến lớn nhất kể từ [[Trận Leipzig]] năm [[1813]] và cũng là trận chiến thời hiện đại lớn nhất từng xảy ra ở châu Á trước [[chiến tranh thế giới thứ hai]]. Sau chiến thắng của Nhật Bản, Phụng Thiên trở thành một trong những căn cứ chính của sự hiện diện và mở rộng kinh tế của Nhật Bản vào miền nam Mãn Châu. Chính trong thời gian này, Phụng Thiên là một trong những tâm dịch chính của bệnh dịch hạch Mãn Châu (1910-1911), cuối cùng đã dẫn đến khoảng 60.000 người chết.
===Chiến tranh quân phiệt và sự xâm lược của Nhật Bản===
[[File:Huanggutun Incident.jpg|thumb|left|Tàu cỷa Trương Tác Lâm sau biến cố Huanggutun]]
Năm 1914, thành phố đổi lại tên cũ là Thẩm Dương, nhưng tiếp tục được gọi là Phụng Thiên (đôi khi được đánh vần là Moukden) trong một số tài liệu tiếng Anh và ở Nhật Bản trong suốt nửa đầu thế kỷ 20. Dấu bưu điện của chính quyền bưu chính Trung Quốc giữ chính tả "MOUKDEN /" để sử dụng trên thư quốc tế cho đến cuối những năm 1920. Sau đó, một dấu dữ liệu song ngữ tiếng Trung-Mãn "SHENYANG (MUKDEN) / (奉天)" đã được sử dụng cho đến năm 1933.
[[File:Mukden 1931 japan shenyang.jpg|thumb|left|Quân Nhật tiến vào Thẩm Dương sau biến cố Phụng Thiên]]
Đầu thế kỷ 20, Thẩm Dương bắt đầu mở rộng ra khỏi các bức tường thành phố cổ. Ga xe lửa Thẩm Dương trên tuyến đường sắt Nam Mãn Châu và Ga xe lửa Bắc Thẩm Dương trên tuyến đường sắt Jingfeng, cả phía tây của thành phố cổ, trở thành trung tâm thương mại mới của Thẩm Dương. Vào những năm 1920, Phụng Thiên là thủ đô của lãnh chúa [[Trương Tác Lâm]], người sau đó bị ám sát khi đoàn tàu của ông bị nổ tung vào ngày 4 tháng 6 năm 1928 tại một cây cầu đường sắt được bảo vệ bởi Nhật Bản. Vào thời điểm đó, một số nhà máy được Trương xây dựng để sản xuất đạn dược ở vùng ngoại ô phía bắc và phía đông. Những nhà máy này đặt nền móng cho sự phát triển công nghiệp của Thẩm Dương.
Vào khoảng 10:20 tối ngày 18 tháng 9 năm 1931, một lượng nhỏ chất nổ đã được kích nổ gần một tuyến đường sắt gần Phụng Thiên thuộc sở hữu của Công ty Đường sắt Nam Mãn Châu Nhật Bản bởi Quân đội Kwantung Trung úy Kawamoto Suemori. Quân đội Đế quốc Nhật Bản, cáo buộc các nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc về hành động này, sau đó sử dụng vụ nổ cờ giả làm cớ để tiến hành một cuộc tấn công hoàn toàn vào Phụng Thiên, và chiếm được thành phố vào sáng hôm sau (19 tháng 9). Sau [[sự kiện Phụng Thiên]], người Nhật tiếp tục xâm chiếm và chiếm phần còn lại của vùng Đông Bắc Trung Quốc, và tạo ra quốc gia bù nhìn [[Mãn Châu Quốc]] với cựu hoàng [[Phổ Nghi]] làm lãnh đạo. Trong thời Mãn Châu Quốc (1932-1945), thành phố một lần nữa được gọi là Fengtian (và Mukden trong tiếng Anh), và được người Nhật phát triển thành một trung tâm công nghiệp nặng. Nhật Bản đã có thể khai thác tài nguyên ở Mãn Châu bằng cách sử dụng mạng lưới đường sắt rộng khắp. Ví dụ, những khu rừng rộng lớn của Mãn Châu đã bị chặt hạ. Sự phát triển của Thẩm Dương cũng không cân bằng trong giai đoạn này; các cơ sở của thành phố hầu hết nằm trong khu dân cư Nhật Bản, trong khi khu dân cư Trung Quốc có điều kiện sống tồi tàn.
===Sau thế chiến thứ hai===
[[File:The Fall of Shenyang.jpg|thumb|left|Xe tăng [[Chi-Ha Kiểu 97]] của [[Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc]] tiến vào Thẩm Dương trong [[chiến dịch Liêu Thẩm]]]]
Dưới thời [[Nguyên soái Liên Xô]], ông [[Aleksandr Mikhailovich Vasilevsky]], Bộ Tư lệnh Viễn Đông của lực lượng Liên Xô tiến vào Mãn Châu vào đầu tháng 8 năm 1945 sau khi [[Nhật Bản đầu hàng]]. Vào ngày 16 tháng 8 năm 1945, Phổ Nghi bị [[Hồng quân]] [[Liên Xô]] bắt giữ tại sân bay Thẩm Dương khi ông ta đang ở trên một chiếc máy bay để chạy trốn đến Nhật Bản. Vào ngày 20 tháng 8, quân đội Liên Xô đã chiếm được Thẩm Dương. Các báo cáo của Anh và Mỹ chỉ ra rằng quân đội Liên Xô chiếm đóng vùng Đông Bắc Trung Quốc và khu vực Đông Nội Mông Cổ đã cướp bóc và khủng bố người dân Thẩm Dương, và không bị chính quyền Liên Xô ngăn cản từ "ba ngày hãm hiếp và cướp bóc". Liên Xô sau đó đã rút quân và phe Quốc dân đảng trở lại, những người đã bay trên các máy bay vận tải của Hoa Kỳ. Trong cuộc [[nội chiến Trung Quốc]], Thẩm Dương vẫn là một thành trì của [[Quốc dân đảng]] từ năm 1946 đến năm 1948, mặc dù [[Đảng Cộng sản Trung Quốc]] kiểm soát các vùng nông thôn xung quanh. Thành phố đã bị chiếm bởi những người [[cộng sản]] vào ngày 30 tháng 10 năm 1948, sau một loạt các hành vi vi phạm Hiệp ước được gọi là [[Chiến dịch Liêu Thẩm]].
Trong hơn 200 năm qua, Thẩm Dương đã cố gắng phát triển và gia tăng sức mạnh công nghiệp trong các cuộc chiến liên tiếp với Nga và Nhật Bản vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, [[Chiến tranh thế giới thứ hai]] và Nội chiến Trung Quốc (Thẩm Dương trở thành chiến trường chính giữa Cộng sản và Quốc dân đảng).
== Phân chia hành chính ==
| |||