Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Dịch thuật”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, General fixes, replaced: . < → .< (8), → (8) |
|||
Dòng 2:
{{1000 bài cơ bản}}
{{Loạt bài Dịch thuật}}
[[Tập tin:Charles_V_ordonnant_la_traduction_d'Aristote_copy.jpg|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp
'''Dịch thuật''' hoặc '''phiên dịch''' là một hoạt động bao gồm việc luận giải ý nghĩa của một đoạn văn trong một [[ngôn ngữ]] nào đó - văn nguồn - và chuyển sang một ngôn ngữ khác thành một đoạn văn mới và tương đương - bản dịch<ref>''The Oxford Companion to the English Language'', Namit Bhatia, ed., 1992, pp. 1,051–54.</ref>. Trong khi phiên dịch - dịch miệng - đã tạo thuận lợi cho giao tiếp bằng miệng hoặc ngôn ngữ ký hiệu giữa người sử dụng các ngôn ngữ khác nhau, ra đời trước khi có [[chữ viết]], biên dịch chỉ bắt đầu sau khi nền [[văn học]] được ghi lại bằng chữ viết đã phát triển. Bản dịch của cuốn ''[[Sử thi Gilgamesh]]'' của [[người Sumer]] sang các ngôn ngữ [[Tây Nam Á]] đã tồn tại vào thiên niên kỷ hai TCN.<ref>J.M. Cohen, "Translation", ''[[Encyclopedia Americana]]'', 1986, vol. 27, p. 12.</ref>
Dòng 16:
== Lý thuyết ==
===Lý thuyết phương Tây===
[[Tập tin:John_Dryden_by_Sir_Godfrey_Kneller,_Bt.jpg|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp
[[Tập tin:Cicero_-_Musei_Capitolini.JPG|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp
Các cuộc thảo luận về lý thuyết và thực hành dịch thuật đã có từ [[Thời kỳ cổ đại|thời cổ đại]] và cho thấy sự liên tục đáng chú ý. Người [[Hy Lạp cổ đại]] phân biệt giữa ''metaphrase'' (
Tuy nhiên, Dryden cảnh báo chống lại việc "bắt chước", tức là bản dịch có sửa đổi phù hợp: "Khi một họa sĩ sao chép từ cuộc sống
Mặc dù có sự đa dạng lý thuyết, việc ''thực hành'' thực tế của dịch hầu như không thay đổi kể từ [[Thời kỳ cổ đại|thời cổ đại]]
[[Tập tin:Samuel_Johnson_by_Joshua_Reynolds_2.png|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp
Nói chung, các dịch giả đã tìm cách bảo tồn [[
[[Tập tin:Martin_Luther,_1529.jpg|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp
Khi một ngôn ngữ đích thiếu [[
Nói chung, càng tiếp xúc và trao đổi đã tồn tại giữa hai ngôn ngữ, hoặc giữa những ngôn ngữ và một phần ba, tỷ lệ [[
Vai trò của dịch giả là cầu nối cho các giá trị "mang lại" giữa các nền văn hóa đã được thảo luận ít nhất kể từ [[
[[Tập tin:Herder_by_Kügelgen.jpg|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp
Nếu dịch thuật là một nghệ thuật, nó không phải là một môn học dễ dàng. Vào thế kỷ 13, [[Roger Bacon]] đã viết rằng nếu một bản dịch là đúng, người dịch phải biết cả hai [[ngôn ngữ]], cũng như [[khoa học]] mà anh ta sẽ dịch; và nhận thấy rằng rất ít dịch giả đã làm, ông muốn bỏ hoàn toàn việc dịch thuật.
[[Tập tin:Ignacy_Krasicki_111.PNG|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp
Người dịch Kinh thánh sang tiếng Đức, [[Martin Luther]] (1483-1546), được ghi nhận là người châu Âu đầu tiên cho rằng người ta chỉ dịch một cách thỏa đáng sang ngôn ngữ mẹ đẻ của mình. LG Kelly tuyên bố rằng kể từ khi [[Johann Gottfried von Herder|Johann Gottfried Herder]] vào thế kỷ 18, việc người ta chỉ nên dịch ra tiếng mẹ đẻ của mình đã trở thành tiên đề.
Tổng hợp các yêu cầu đối với người dịch là thực tế rằng không có [[từ điển]] hay [[Ý điển|từ điển đồng nghĩa nào]] có thể là một hướng dẫn đầy đủ trong việc dịch. Nhà sử học người Scotland [[
Vai trò đặc biệt của dịch giả trong xã hội được mô tả trong một bài tiểu luận năm 1803 của "Ba Lan [[Jean de La Fontaine|La Fontaine]] ", [[
{{blockquote|[T]ranslation... is in fact an art both estimable and very difficult, and therefore is not the labor and portion of common minds; [it] should be [practiced] by those who are themselves capable of being actors, when they see greater use in translating the works of others than in their own works, and hold higher than their own glory the service that they render their country.<ref>Cited by Kasparek, "The Translator's Endless Toil", p. 87, from [[Ignacy Krasicki]], {{lang|pl|"O tłumaczeniu ksiąg"}} ("On Translating Books"), in {{lang|pl|Dzieła wierszem i prozą}} (Works in Verse and Prose), 1803, reprinted in [[Edward Balcerzan]], ed., {{lang|pl|Pisarze polscy o sztuce przekładu, 1440–1974: Antologia}} (Polish Writers on the Art of Translation, 1440–1974: an Anthology), p. 79.</ref>}}
== Tham khảo ==
|