Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Phật giáo”

'''Phật giáo''' ([[chữ Nho]]: 佛教) hay '''Đạo Phật''', '''Đạo Bụt''' là một [[tôn giáo]] bao gồm một loạt các giáo lý, tư tưởng triết học về nhân sinh quan, vũ trụ quan và các phương pháp thực hành, tu tập dựa trên giáo pháp (lời dạy) của một nhân vật lịch sử là [[Tất-đạt-đa Cồ-đàm|Siddhārtha Gautama]] (悉達多瞿曇, ''Tất-đạt-đa Cồ-đàm'') và các truyền thống, tín ngưỡng đươcđược hình thành trong quá trình truyền bá, phát triển Phât Giáo sau thời của Siddhārtha Gautama . Siddhārtha Gautama thường được gọi là [[Bụt]] hay [[Phật]] hoặc người giác ngộ, người tỉnh thức. Theo kinh điển của Phật giáo, cũng như các tài liệu khảo cổ đã chứng minh, Siddhārtha Gautama đã sống và giảng đạo ở vùng đông bắc Ấn Độ xưa (nay thuộc [[Ấn Độ]], [[Nepal]], [[Bhutan]]) từ khoảng [[Thế kỷ 6 TCN|thế kỉ thứ 6 TCN]] đến [[Thế kỷ 4 TCN|thế kỉ thứ 4 TCN]].

Phật giáo Nguyên thủy thì phát triển mạnh ở [[Sri Lanka]] và [[Đông Nam Á]] ([[Thái Lan]], [[Lào]], [[Campuchia]], [[Myanmar]]). Phật giáo Phát triển thì phát triển mạnh ở [[Đông Bắc Á]] ([[Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa|Trung Quốc]], [[Triều Tiên]], [[Nhật Bản]], [[Đài Loan]]) và bao gồm nhiều phân nhánh nhỏ hơn như [[Tịnh độ tông]], [[Thiền tông]],... Còn Phật giáo Chân ngôn thì phát triển ở [[Tây Tạng]], [[Mông Cổ]], [[Nepal]] và [[Bhutan]]. Mặc dù phát triển chủ yếu ở châu Á, nhưng hiện nay Phật giáo được tìm thấy ở khắp thế giới. Ước tính số người chính thức theo Phật giáo (đã làm lễ [[Quy y|Quy y tam bảo]]) vào khoảng 350 triệu đến 750 triệu người, số người chưa chính thức theo Phật giáo (chưa làm lễ Quy y tam bảo) nhưng có niềm tin vào Phật giáo thì còn đông hơn con số đó rất nhiều .

Văn hoá Vệ Đà nghiêng về thờ phụng nhiều thần thánh cũng như có các quan điểm thần bí về [[vũ trụ]]. Những sự phát triển về sau đã biến Vệ Đà thành một tôn giáo ([[Ấn Độ giáo|đạo Bà La Môn]]) và phân hoá xã hội thành bốn giai cấp chính trong đó [[bà-la-môn|đẳng cấp Bà La Môn]] (tầng lớp tăng lữ) là giai cấp thống trị. Tư tưởng [[luân hồi]] cho rằng sinh vật có các vòng sinh tử thoát thai từ đạo Bà La Môn (hay sớm hơn từ tư tưởng Vệ Đà). Đạo Bà La Môn còn cho rằng tồn tại một bản chất của vạn vật, đó là [[Brahman]] (hay Phạm Thiên).

[[Đại hội kết tập kinh điển Phật giáo lần thứ hai]] diễn ra sau khi Phật tổ [[Thích-ca Mâu-ni]] nhập diệt khoảng hơn 100 năm do có sự mâu thuẫn về giới luật và tranh cãi về tính không hoàn hảo của một vị [[A-la-hán]]. Sự kiện diễn ra như sau, Trưởng lão Da-sá trong lần tuần du đến thành Vaishali (Tỳ-xá-ly) đã nhận thấy các [[tỳ-kheo]] ở đây thực hiện nhiều hành vi vi phạm giới luật. <ref>{{Chú thích web|url=https://giacngo.vn/nguyetsan/vanhoa/2013/04/27/13D44A/|title=Vesali - Nơi kiết tập kinh điển lần thứ hai|tác giả=Nguyễn Đăng|họ=|tên=|ngày=2013-04-27|website=Nguyệt san Giác Ngộ|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref> Trong đó nghiêm trọng nhất là việc nhận vàng bạc của thí chủ cúng dường. Ông nói như thế này với người dân và tỳ-kheo ở Vaishali: "''các ngươi không nên cúng thí [[tiền]], ta từng đích thân theo Phật nghe [[Pháp (Phật giáo)|pháp]], nếu ai cầu thí không đúng với giáo pháp, cũng như những ai cúng thí không đúng với giáo pháp, cả hai đều đắc tội''"<ref name="thanhnghiem"/>. Các vị tỷ-kheo ở đây thì từ chối cho rằng mình có tội, họ nói rằng đó là những điều chỉnh thích hợp đối với văn hóa và phong tục nơi đây, mâu thuẫn không thể giải quyết và do vậy họ quyết định trục xuất Da-sá. Da-sá sau đó đi đến nhiều vùng đất khác nhau tập hợp các Trưởng lão và những người am hiểu phật pháp nhằm mục đích xem xét các hành vi trái với giới luật là có thể chấp nhận được hay không. Kỳ đại hội này đánh dấu sự phân phái chính thức đầu tiên của Phật giáo thành [[Thượng tọa bộ]] và [[Đại chúng bộ]]<ref name="thanhnghiem">[http://www.thuvienhoasen.org/lichsuphatgiaoando-03.htm Lịch sử Phật giáo Ấn Độ] Chương 3, tác giả:[[Pháp sư Thánh Nghiêm]], việt dịch:[[Thích Tâm Trí]]</ref><ref name="dutt">[http://www.quangduc.com/lichsu/72bophai02.html Các Bộ phái Phật giáo ở Ấn Độ - [[Buddhist]] Sects In India] Chương 2, tác giả:Tiến sĩ [[Nalinaksha Dutt]], việt dịch: [[Thích Nguyên Tạng]]</ref>. Đại hội còn có 2 tên khác là ''Thất bách kết tập'' và ''Tỳ-xá-ly kết tập'' vì cuộc kết tập diễn ra tại thành phố [[Vaishali (thành phố cổ)|Vaishali]] thuộc miền bắc [[Ấn Độ]] cổ với sự tham giá của 700 vị A la hán. Khi đại hội kết thúc, trưởng lão Ly Bà Ða kết luận: "''Những gì không do Phật chế thì không được tùy tiện chế định, những gì do Phật đã chế thì không được vi phạm. Tăng chúng phải chăm chỉ học tập những gì Phật đã truyền dạy''<ref name="daophatngaynay"/>".

Trong đạo Phật những vấn đề siêu hình không là vấn đề hệ trọng đối với những ai đang cố thực hiện cuộc thực nghiệm tâm linh. Đối với các vị tỳ kheo hay đặt những thắc mắc siêu hình, đức Phật thường quở phạt là vì lẽ đó. Ông dạy rằng điều hệ trọng nhất là phải tự tinh tiến lên để được giải thoát giác ngộ, đừng phí thì giờ và tâm lực vào những vấn đề siêu hình "''Này các tỳ kheo, các thầy đừng thắc mắc về vấn đề thế giới nầy là hữu hạn hay vô hạn, hữu cùng hay vô cùng. Dù thế giới nầy là hữu hạn hay vô hạn, là hữu cùng hay vô cùng, thì điều mà chúng ta phải nhận là thực có ở giữa đời nầy, vẫn là những khổ đau sinh lão bệnh tử''". Đức Phật lựa chọn một ít những chân lý căn bản có lợi cho sự giải thoát diệt khổ để dạy cho tứ chúng đệ tử. Trong Kinh có chép câu chuyện của một người bị trúng tên độc không chịu cho người ta nhổ tên để rịt thuốc "''Khoan, khoan nhổ mũi tên đã. Để tôi còn phải tìm hiểu kẻ nào đã bắn tôi, mặt mũi ra sao, tên gì, làng nào, có thù hằn gì với tôi không, rồi sau hãy nhổ.''" Nếu mà tìm hiểu được từng ấy thứ thì thuốc độc đã ngấm vào thân thể rồi, còn cứu làm sao được. Đức Phật cho rằng các đệ tử phải thực hành phương pháp giải thoát diệt khổ, đừng mất thì giờ đi tìm hiểu những chuyện vu vơ.<ref name="abc">{{Chú thích web|url=https://thuvienhoasen.org/a12240/06-van-de-sieu-hinh|title=VẤN ĐỀ SIÊU HÌNH, Thư viện Hoa Sen|tác giả=|họ=|tên=|ngày=07/07/2011|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>

Là một tông phái lấy pháp môn niệm danh hiệu A Di Đà, để cầu được vãng sanh về Tây Phương Cực Lạc do Đức Phật A Di Đà là Giáo Chủchủ, tông này lấy Kinh Vô Lượng Thọ, Quán Vô Lượng Thọ, và Tiểu Bản A Di Đà làm căn bản.

Tổ Bồ Đề Đạt Ma là vị Tổ thứ 28 truyền thừa từ đệ nhất Tổ Ca Diếp, từ Ấn Độ sang Trung Hoa hoằng dương chánh pháp, ông trở thành đệ nhất Tổ Thiền Tông Trung Hoa.