Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nam Tư tan rã”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Tuanminh01 đã đổi Sự tan rã của Nam Tư thành Giải tán Nam Tư qua đổi hướng
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 26:
 
Sau chiến thắng của phe cộng sản trong [[chiến tranh thế giới II]], Nam Tư được thiết lập thành một liên minh gồm sáu nước cộng hòa, với đường biên giới được vẽ dọc theo đường dân tộc và lịch sử: [[Slovenia]], [[Croatia]], [[Bosna và Hercegovina]], [[Serbia]], [[Montenegro]] và [[Macedonia]]. Ngoài ra, hai tỉnh tự trị cũng đã được thành lập bên trong [[Serbia]]: [[Vojvodina]] và [[Kosovo]]. Mỗi nước cộng hòa đã có chi nhánh riêng của mình ở [[đảng Liên đoàn Cộng sản Nam Tư]] cũng như ở tầng lớp cầm quyền, và bất kỳ căng thẳng đã được giải quyết ở cấp Liên bang. Mô hình tổ chức nhà nước Nam Tư, như một "trung đạo" giữa kinh tế kế hoạch và tự do, đã đạt được một thành công tương đối, và đất nước đã trải qua một thời kỳ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và ổn định tương đối về chính trị cho đến thập niên 1980, dưới sự cai trị cứng rắn của tổng thống suốt đời [[Josip Broz Tito]]. Sau khi ông qua đời vào năm 1980, hệ thống suy yếu của chính phủ liên bang còn lại không thể đối phó với những thách thức kinh tế và chính trị gia tăng.
 
Vào những năm 1980, [[ Người Albania ở Kosovo|người Albani ở Kosovo]] bắt đầu yêu cầu tỉnh tự trị của họ được cấp tư cách của một nước cộng hòa cấu thành, bắt đầu từ các [[ Cuộc biểu tình năm 1981 tại Kosovo|cuộc biểu tình năm 1981]] . Căng thẳng sắc tộc giữa người Albani và [[ Serb Kosovo|Kosovo Serbs]] vẫn ở mức cao trong cả thập kỷ, dẫn đến sự tăng trưởng trên khắp Nam Tư của người Serb đối với sự tự trị cao của các tỉnh và hệ thống đồng thuận không hiệu quả ở cấp liên bang, được coi là một trở ngại cho lợi ích của người Serb. Năm 1987, [[Slobodan Milošević]] lên nắm quyền ở Serbia, và thông qua một loạt các động thái dân túy giành được ''quyền'' kiểm soát ''trên thực tế'' đối với Kosovo, Vojvodina và Montenegro, thu hút được sự ủng hộ cao của người Serb đối với các chính sách [[Tập trung hóa|tập trung]] của ông. Milošević đã gặp phải sự phản đối của các nhà lãnh đạo đảng của các nước cộng hòa phía tây của Slovenia và Croatia, những người cũng ủng hộ dân chủ hóa đất nước lớn hơn theo các [[Sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu|cuộc cách mạng năm 1989]] ở [[Đông Âu]] . Liên đoàn những người cộng sản Nam Tư đã giải thể vào tháng 1 năm 1990 dọc theo các đường liên bang. Các tổ chức cộng sản Cộng hòa trở thành các đảng xã hội riêng biệt.
 
Trong năm 1990, những người xã hội chủ nghĩa (cựu cộng sản) đã mất quyền lực đối với các đảng [[Chủ nghĩa ly khai|ly khai dân tộc]] trong [[ Bầu cử ở Nam Tư|cuộc bầu cử đa đảng đầu tiên]] được tổ chức trên khắp đất nước, ngoại trừ ở [[Serbia và Montenegro]], nơi Milošević và các đồng minh của ông giành chiến thắng. Hùng biện dân tộc trên tất cả các mặt trở nên ngày càng nóng. Trong khoảng thời gian từ tháng 6 năm 1991 đến tháng 4 năm 1992, bốn nước cộng hòa tuyên bố độc lập (chỉ có Serbia và Montenegro vẫn được liên minh), nhưng tình trạng của người Serb bên ngoài Serbia và Montenegro, và của người dân tộc Croatia bên ngoài Croatia, vẫn chưa được giải quyết. Sau một loạt các sự cố liên sắc tộc, [[Chiến tranh Nam Tư]] xảy ra sau đó, đầu tiên là [[Chiến tranh giành độc lập Croatia|ở Croatia]] và sau đó, nghiêm trọng nhất là ở đa sắc tộc [[Chiến tranh Bosnia|Bosnia và Herzegovina]] . Các cuộc chiến đã để lại thiệt hại kinh tế và chính trị lâu dài trong khu vực, vẫn cảm thấy ở đó hàng thập kỷ sau đó. <ref>{{Chú thích web|url=https://www.pbs.org/newshour/show/years-later-bosnia-still-struggling-with-the-aftermath-of-war|tựa đề=Decades later, Bosnia still struggling with the aftermath of war|ngày=19 November 2017|website=PBS NewsHour}}</ref>
 
==Xem thêm==