Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận Sedan (1870)”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n dọn dẹp, replaced: và và → và (2)
Dòng 31:
Sau hàng loạt thắng lợi của quân đội Đức, [[quân đội Pháp]] bị cắt làm đôi giữa [[tháng 8]] năm 1870. Để lại Tập đoàn quân số 1 và 4 [[quân đoàn]] thuộc Tập đoàn quân số 2 vây hãm Tập đoàn quân Rhine dưới quyền Thống chế [[François Achille Bazaine|Bazaine]] ở [[Cuộc vây hãm Metz|Metz]], tướng Moltke biến phần còn lại của Tập đoàn quân số 2 thành Tập đoàn quân Maas dưới quyền Thái tử Albert xứ [[Vương quốc Sachsen|Sachsen]] để cùng với Tập đoàn quân số 3 do Thái tử [[Vương quốc Phổ|Phổ]] Friedrich Wilhelm chỉ huy tiến về hướng tây để đánh dứt điểm cánh quân của Thống chế [[Patrice de MacMahon|MacMahon]]. Trong khi đó, sau khi thành lập Tập đoàn quân Châlons, MacMahon và Napoléon III quyết định hành quân giải vây cho Metz từ hướng tây bắc. Tuy nhiên, Moltke đã phát giác được cuộc hành quân này và ông nhanh chóng ra lệnh cho các đạo binh của hai Thái tử Đức rẽ sang hướng tây bắc để truy lùng MacMahon. Quân Đức bắt kịp và đánh bại một quân đoàn của MacMahon ở [[trận Beaumont|Beaumont]] ngày [[30 tháng 8]], buộc viên [[nguyên soái|Thống chế]] rút quân vào Sedan gần biên giới Pháp-[[Bỉ]]. Tại đây, Moltke huy động 20 vạn quân hình thành thế gọng kìm bao vây tiêu diệt Tập đoàn quân Châlons.<ref name="richardholmes"/><ref name="philippwright">Philipp Elliot-Wright, [books.google.com.vn/books?id=H0WkcZbeqc4C&pg=PT37&dq="sedan" ''Gravelotte-St-Privat 1870: End of the Second Empire''], Osprey Publishing, 18-06-[[2013]]. ISBN 1472804430.</ref><ref name="ReferenceA">Carl Cavanagh Hodge (biên tập), ''Encyclopedia of the Age of Imperialism, 1800-1914'', trang 644</ref>
 
Trận chiến mở đầu vào rạng sáng ngày 1 [[tháng 9]] năm 1870, và diễn tiến với những đợt [[bắn cấp tập]] của [[pháo|đại bác]] Đức. Các khẩu pháo rãnh xoắn nạp hậu tối tân của Đức nhanh chóng chiếm ưu thế tuyệt đối trước đại bác Pháp và xé xác hàng nghìn binh sĩ, [[ngựa trong chiến tranh|ngựa chiến]] của Pháp. Bên cạnh đó, lính [[thủy quân lục chiến]] Pháp đã anh dũng cầm cự tại [[Trận Bazeilles|Bazeilles]] trước khi bị quân Nam Đức đánh đuổi khỏi đây. Buổi đầu trận đánh, MacMahon bị thương do trúng một quả [[đạn pháo]] của Đức. Người kế nhiệm ông là tướng [[Auguste-Alexandre Ducrot|Auguste Ducrot]] lập tức phát lệnh triệt binh, nhưng viên tướng vừa được [[chính quyền]] [[Paris]] phái đến là [[Emmanuel Félix de Wimpffen|De Wimpffen]] đã tới trận địa và hủy bỏ mệnh lệnh của Ducrot. Giữa ngày, quân đội Đức đã khép kín vòng vây của mình. Buổi chiều, họ đập tan các cuộc phản công trong tuyệt vọng của [[quân đoàn]] [[kỵ binh]] nhẹ ''[[Chasseurs d'Afrique]]'' tại Floing, cách Sedan không xa về phía bắc. Chênh lệch không nhỏ giữa con số thiệt hại của quân đội hai bên trong trận chiến đã nói lên sự ưu việt của đại bác Đức. Chỉ có một ít đơn vị quân Pháp là thoát được sang [[Bỉ]], nơi họ bị giải giáp. Cuối cùng, đứng trước tình hình vô vọng, Napoléon quyết định đầu hàng.<ref name="tucker369"/><ref name="wawrotr224"/><ref name="ReferenceA"/> Ông ta sai quân cắm cờ trắng trên nóc thành lũy Sedan, bất chấp sự phản kháng của tướng De Wimpffen. Hai bên tiến hành ngừng bắn vào tối hôm đó.<ref name="alistairhorne">Alistair Horne, [http://books.google.com.vn/books?id=vAnRWFfiUuIC&pg=PT13&dq=%22sedan%22#v=onepage&q=%22sedan%22&f=false ''The Fall of Paris: The Siege and the Commune 1870-71'']</ref>
 
Các cuộc đàm phán về điều kiện đầu hàng của quân đội Pháp kéo dài tới ngày [[2 tháng 9|hôm sau]], khi văn kiện đầu hàng được Wimpffen ký kết. Hoàng đế nước Pháp cùng 83.000 của mình bị bắt làm [[tù binh]]. [[Thắng lợi quyết định]] ở Sedan đã dọn đường cho quân đội Đức tiến đánh và [[Cuộc vây hãm Paris (1870&ndash;1871)|bao vây]] [[Paris]], nơi một [[chính phủ]] [[Đệ tam Cộng hòa Pháp|Cộng hòa]] vừa lên nắm quyền, vào ngày [[19 tháng 9]] năm 1870.<ref name="tucker369"/>