Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ô nhiễm phóng xạ”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Tạo với bản dịch của trang “Radioactive contamination”
Thẻ: Biên dịch nội dung ContentTranslation2 Bỏ danh sách nguồn tham khảo
Dòng 1:
=== Ô nhiễm phóng xạ ===
{{ bài chính thể loại ǀ Ô nhiễm phóng xạ }}
 
[[Tập tin:Hanford_N_Reactor_adjusted.jpg|nhỏ| Trang web Hanford cho thấy hai phần ba lượng chất thải phóng xạ ở mức độ cao của Hoa Kỳ theo khối lượng. [[Lò phản ứng hạt nhân|Các lò phản ứng hạt nhân]] nằm dọc bờ sông tại Khu Hanford dọc theo [[Sông Columbia]] vào tháng 1 năm 1960. ]]
'''Ô nhiễm phóng xạ''' là việc [[chất phóng xạ]] nằm trên các bề mặt, hoặc trong chất rắn, chất lỏng hoặc chất khí (kể cả cơ thể con người), nơi mà sự hiện diện của chúng là ngoài ý muốn hoặc không mong muốn, hoặc quá trình gia tăng sự hiện diện của các chất phóng xạ ở những nơi như vậy. Sự ô nhiễm phóng xạ cũng được sử dụng ít chính thức để chỉ một số lượng, cụ thể là các hoạt động phóng xạ trên một bề mặt (hoặc trên một đơn vị diện tích bề mặt).
[[Tập tin:Fukushima_I_by_Digital_Globe.jpg|nhỏ| Kể từ năm 2013, khu vực xảy ra [[Sự cố nhà máy điện Fukushima I|thảm họa hạt nhân Fukushima]] vẫn có tính phóng xạ cao, với khoảng 160.000 người di tản vẫn sống trong nhà ở tạm thời, và một số vùng đất sẽ không thể hoạt động trong nhiều thế kỷ. Công việc dọn dẹp khó khăn sẽ mất 40 năm hoặc hơn, và tiêu tốn hàng chục tỷ đô la. ]]
'''Ô nhiễm phóng xạ''' là sự lắng đọng của các [[Phóng xạ|chất phóng xạ]] trên bề mặt hoặc trong chất rắn, chất lỏng hoặc chất khí (bao gồm cả cơ thể con người), nơi hiện diện của chúng là ngoài ý muốn hoặc không mong muốn.
 
Sự ô nhiễm này như một mối nguy hiểm do sự [[Phóng xạ|phân rã phóng xạ]] của các chất gây ô nhiễm, các chất gây ra tác hại như [[bức xạ ion hóa]] (cụ thể là [[Hạt alpha|α]], [[Hạt beta|β]], và [[Tia gamma|γ]] tia) và [[Neutron|neutron tự do]] . Mức độ nguy hiểm được xác định bởi nồng độ của các chất gây ô nhiễm, năng lượng của bức xạ được phát ra, loại bức xạ và khoảng cách của các chất ô nhiễm với các cơ quan của cơ thể. Điều quan trọng rằng sự ô nhiễm làm phát sinh nguy cơ bức xạ và các thuật ngữ "bức xạ" và "ô nhiễm" không thể thay thế cho nhau.
Ô nhiễm phóng xạ chỉ đề cập đến sự hiện diện của phóng xạ không mong muốn hoặc mong muốn, và không đưa ra dấu hiệu cho thấy mức độ nguy hiểm có liên quan.
 
Các nguồn gây ô nhiễm phóng xạ có thể được phân thành hai nhóm: tự nhiên và do con người taọ ra. Sau khi xả vũ khí hạt nhân trong khí quyển hoặc vi phạm ngăn chặn lò phản ứng hạt nhân, không khí, đất, con người, thực vật và động vật trong vùng lân cận sẽ bị ô nhiễm bởi [[nhiên liệu hạt nhân]] và các sản phẩm phân hạch . Một lọ [[Hạt nhân phóng xạ|chất phóng xạ bị]] đổ như uranyl nitrate có thể làm nhiễm bẩn sàn nhà và bất kỳ giẻ lau nào được sử dụng để lau vết tràn. Các trường hợp ô nhiễm phóng xạ trên diện rộng bao gồm [[Đảo san hô vòng Bikini|Đảo san hô Bikini]], Nhà máy Rocky Flats ở Colorado, [[Sự cố nhà máy điện Fukushima I|thảm họa hạt nhân Fukushima Daiichi]], [[thảm họa Chernobyl]] và khu vực xung quanh cơ sở Mayak ở Nga.
== Thực trạng ô nhiễm phóng xạ Urani ==
 
== Nguồn Gây Ra Ô Nhiễm ==
Theo uỷ ban năng lượng Hoa Kỳ, phóng xạ [[urani]] ở các [[nhà máy điện hạt nhân]], kho [[vũ khí hạt nhân|vũ khí]], trung tâm nghiên cứu và các khu vực trước kia có xảy ra nổ [[bom nguyên tử|hạt nhân]] như [[Hiroshima]], [[Nagasaki]], [[Chernobyl]] v.v hằng năm làm nhiễm độc 2.500 tỉ lít [[nước ngầm]] của thế giới. Nguồn nước nhiễm [[phóng xạ]] này sau đó sẽ ngấm vào cây cối, động vật uống phải, hoặc hoà tan vào nguồn nước sinh hoạt của con người và cuối cùng tích luỹ vào cơ thể.
[[Tập tin:Radiocarbon_bomb_spike.svg|nhỏ| '''Ô nhiễm không khí toàn cầu''' Thử nghiệm vũ khí hạt nhân trong khí quyển gần như tăng gấp đôi sự tâp trung <sup>14</sup> C ở Bắc bán cầu. Âm mưu của khí quyển <sup>14</sup> C, [[New Zealand]] <ref>{{Chú thích tạp chí|year=1994|title=Atmospheric δ<sup>14</sup>C record from Wellington|url=http://cdiac.esd.ornl.gov/trends/co2/welling.html|journal=Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center|publisher=Oak Ridge National Laboratory|archive-url=https://web.archive.org/web/20140201222225/http://cdiac.esd.ornl.gov/trends/co2/welling.html|archive-date=2014-02-01|access-date=2007-06-11}}</ref> và [[Áo]] . <ref>{{Chú thích tạp chí|last=Levin, I.|displayauthors=etal|year=1994|title=δ<sup>14</sup>C record from Vermunt|url=http://cdiac.esd.ornl.gov/trends/co2/cent-verm.html|journal=Trends: A Compendium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center}}</ref> Đường cong New Zealand là đại diện cho Nam bán cầu, đường cong Áo là đại diện cho Bắc bán cầu. . <ref>{{Chú thích web|url=http://www1.phys.uu.nl/ams/Radiocarbon.htm|tựa đề=Radiocarbon dating|nhà xuất bản=University of Utrecht|ngày truy cập=2008-02-19}}</ref> ]]
Các nguồn gây ô nhiễm phóng xạ có thể là tự nhiên hoặc do con người tạo ra.
 
Ô nhiễm phóng xạ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau . Nó có thể do giải phóng khí phóng xạ, chất lỏng hoặc hạt. Ví dụ, nếu một hạt nhân phóng xạ được sử dụng trong [[y học hạt nhân]] bị đổ (vô tình hoặc, như trong trường hợp tai nạn Goiânia, do sự thiếu hiểu biết), vật liệu có thể được lan truyền bởi mọi người khi họ đi bộ xung quanh.
Đây chính là nguyên nhân gây nên những [[Đột biến sinh học#đột biến gen|đột biến]] dị dạng, bệnh tật,… cho các cơ thể sống tự nhiên. Cũng theo điều tra của uỷ ban này, thực chất, lượng phóng xạ rò rỉ trong không khí, không gây nguy hiểm nhiều cho con người bằng lượng phóng xạ vào nguồn nước. Bởi vì, trong không khí – các [[tia phóng xạ]] chỉ có một không gian tác động rất hạn chế và giảm dần theo thời gian; còn trong nước, nó có thể đi xa hơn và gây độc cho những vùng lân cận. Không những thế ảnh hưởng của chúng ngày càng tăng theo thời gian do sự [[tích tụ phóng xạ]] trong nước ngày càng lớn hơn. Vì vậy, khi [[Vụ ném bom nguyên tử xuống Hiroshima và Nagasaki|Hiroshima]] và [[thảm họa Chernobyl|Chernobyl]] bị ảnh hưởng trực tiếp của phóng xạ hạt nhân nhưng những vùng rất xa ở xung quanh cũng bị tác động theo, do nguồn nước ngầm liên thông giữa các vùng. Người ta đã phát hiện những triệu chứng nhiễm độc phóng xạ trên cơ thể con người sống ở những vùng rất xa hai trung tâm phóng xạ này, dù theo lý thuyết thì những vùng đó không thể bị ảnh hưởng vì nằm quá tầm hoạt động của các [[tia phóng xạ]] sau các vụ nổ. Tuy nhiên, kết quả thực tế cho thấy chúng vẫn bị ảnh hưởng….
 
Ô nhiễm phóng xạ cũng có thể là kết quả của một số quá trình nhất định, chẳng hạn như giải phóng [[xenon]] phóng xạ trong việc tái xử lý nhiên liệu hạt nhân . Trong trường hợp chất phóng xạ không được chứa , nó có thể được pha loãng đến nồng độ an toàn.
== Xử lý ô nhiễm phóng xạ [[urani]] bằng vi khuẩn ==
 
Bụi phóng xạ hạt nhân là sự phân bố ô nhiễm phóng xạ bởi vụ nổ hạt nhân trong khí quyển 520 diễn ra từ những năm 1950 đến 1980.
Trong hơn một thập niên qua, các nhà khoa học thuộc trường [[Đại học Columbia]] (Hoa Kỳ) nghiên cứu đã tìm ra loại [[vi khuẩn]] có khả năng giúp con người ''thu gom'' được các nguyên tử [[urani]]. Tên khoa học của loài vi khuẩn đó là [[Tshewanella oneidensis]] thuộc chi [[Tshewanella]]. Trong đời sống [[tự nhiên]] , chúng liên kết thành các [[tập đoàn]] không bền vững có cấu trúc giống như những chuỗi hạt ngọc trai mà mỗi hạt ngọc trai là một vi khuẩn. Mỗi chuỗi như vậy dài 5&nbsp;mm, các chuỗi được liên kết lại với nhau tạo nên một mạng lưới chằng chịt.
 
Trong các vụ tai nạn hạt nhân, một biện pháp về loại và lượng phóng xạ được giải phóng, chẳng hạn như từ sự cố ngăn chặn lò phản ứng, được gọi là thuật ngữ nguồn. Ủy ban điều tiết hạt nhân Hoa Kỳ định nghĩa đây là "Các loại và lượng chất phóng xạ hoặc chất độc hại thải ra môi trường sau một vụ tai nạn".
[[Tshewanella oneidensis]] là các [[Sinh vật yếm khí|''vi khuẩn kỵ khí'']] không bắt buộc, không dùng đến Oxy. Chúng hô hấp theo dạng "[[khử urani]] ", nên chúng thu gom nguyên tử urani làm [[xúc tác hô hấp]] . Khi hoạt động chúng sẽ tập trung [[urani]] lại, và nó sẽ tạo thành một lớp vỏ ngăn cản sự rò rỉ của [[urani]] hoà tan ở bên trong ra bên ngoài. Điều này cũng giống như [[Tshewanella oneidensis]] tạo ra một nhà tù để nhốt [[urani lại]] vậy. Khi vi khuẩn chết đi, [[urani]] được tập trung và bọc trong vỏ của vi khuẩn. Vì vậy, người ta có thể thu hồi chúng bằng các phương pháp lọc truyền thống hay bằng các cột [[trao đổi ion]].
 
Ô nhiễm không bao gồm [[Hạt nhân phóng xạ|chất phóng xạ]] còn sót lại tại một địa điểm sau khi hoàn thành ngừng hoạt động . Do đó, chất phóng xạ bị niêm phong và chỉ định không được gọi là sự nhiễm bẩn, mặc dù các đơn vị đo lường có thể giống nhau.
== Làm giàu, tái chế ==
 
=== Ngăn chặn ===
Do trữ lượng urani là có hạn và nhu cầu sử dụng nó ngày càng nhiều nên việc tận dụng và tìm nguồn thay thế là một vấn đề đang được quan tâm. Các lò phản ứng [[tái sinh]] hoặc [[tái sinh nhanh]] tạo ra ít [[chất thải]] hơn các lò bình thường khác trong khi sản xuất ra cùng một năng lượng.<ref>[http://www.oecd.org/LongAbstract/0,3425,en_2649_34667_36910363_1_1_1_1,00.html OECD: "Uranium 2005: Resources, Production and Demand"]</ref> Hàm lượng [[thori]] gấp 5 lần urani trong [[vỏ Trái Đất]] và đây được xem là một nguồn có thể được sử dụng thay cho urani chỉ với những cải tiến nhỏ trong các lò phản ứng hiện đại, đặc biệt là ở [[Ấn Độ]] .<ref>{{chú thích web| url= http://www.npcil.nic.in/nupower_vol11_1-3/chidambaram.htm |title= Towards an Energy Independent India |year= 1997 | author= Dr. Chidambaram R. |work= Nu-Power |publisher= Nuclear Power Corporation of India Limited |accessdate = ngày 15 tháng 1 năm 2008 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20071217050844/http://www.npcil.nic.in/nupower_vol11_1-3/chidambaram.htm|archivedate = ngày 17 tháng 12 năm 2007}}</ref><ref>[http://www.india-defence.com/reports/2854 Home | India Defence]</ref>
[[Tập tin:NNSA-NSO-58.jpg|nhỏ| Găng tay công nghiệp lớn trong ngành công nghiệp hạt nhân ]]
Ngăn chặn là cách chủ yếu để ngăn chặn ô nhiễm được thải ra môi trường hoặc tiếp xúc hoặc bị con người nuốt phải.
 
Việc nằm trong dự đinh phân biệt ''chất'' phóng xạ với ''ô nhiễm'' phóng xạ. Khi các vật liệu phóng xạ tập trung ở mức có thể phát hiện bên ngoài thùng chứa, khu vực bị ảnh hưởng thường được gọi là "bị ô nhiễm".
==Chú thích==
{{Tham khảo}}
 
Có một số lượng lớn các kỹ thuật để chứa các chất phóng xạ để nó không lan rộng ra ngoài vùng chứa và trở thành ô nhiễm . Trong trường hợp chất lỏng, điều này là bằng cách sử dụng các thùng hoặc thùng chứa có độ toàn vẹn cao, thường là với hệ thống bể lắng để có thể phát hiện rò rỉ bằng phương pháp đo phóng xạ hoặc thông thường.
{{An toàn bức xạ}}
 
Khi vật liệu có khả năng trở thành không khí, thì việc sử dụng rộng rãi được làm từ hộp đựng găng tay, đây là một kỹ thuật phổ biến trong phòng thí nghiệm nguy hiểm và các hoạt động xử lý trong nhiều ngành công nghiệp. Các hộp đựng găng tay được giữ dưới một áp suất âm nhẹ và khí thông hơi được lọc trong các bộ lọc hiệu suất cao, được theo dõi bằng thiết bị X quang để đảm bảo chúng hoạt động chính xác.
[[Thể loại:Phóng xạ]]▼
 
[[Thể loại:Ô nhiễm môi trường]]
== Kiểm soát và giám sát ô nhiễm ==
[[Thể loại:Chất thải phóng xạ]]▼
[[Tập tin:Cosmos_954_-_Recovery_001.jpg|nhỏ| Bộ đếm Geiger-Muller đang được sử dụng làm màn hình khảo sát gamma, tìm kiếm mảnh vỡ vệ tinh phóng xạ ]]
[[Thể loại:Nguy hiểm]]▼
Ô nhiễm phóng xạ có thể tồn tại trên bề mặt hoặc trong khối lượng vật liệu hoặc không khí, và các kỹ thuật chuyên môn được sử dụng để đo mức độ ô nhiễm bằng cách phát hiện bức xạ phát ra.
[[Thể loại:Tai nạn hạt nhân]]▼
 
[[Thể loại:Ô nhiễm]]
== Ảnh Hưởng Tới Sức Khỏe Của ô Nhiễm ==
 
=== ảnh hưởng sinh học ===
Ô nhiễm phóng xạ theo định nghĩa phát ra bức xạ ion hóa, có thể chiếu xạ cơ thể con người từ nguồn gốc bên ngoài hoặc bên trong.
 
==== Chiếu xạ bên ngoài ====
Điều này là do bức xạ từ ô nhiễm nằm bên ngoài cơ thể con người. Nó có thể ở vùng lân cận của cơ thể hoặc có thể ở trên bề mặt da. Mức độ rủi ro sức khỏe phụ thuộc vào thời gian và loại và cường độ chiếu xạ. Các bức xạ thâm nhập như tia gamma, tia X, neutron hoặc hạt beta có nguy cơ lớn nhất từ nguồn bên ngoài. Bức xạ xuyên thấu thấp như các hạt alpha có rủi ro bên ngoài thấp do tác dụng che chắn của các lớp trên cùng của da. Xem bài viết về [[Sievert (đơn vị)|sievert]] để biết thêm thông tin về cách tính toán này.
 
==== Chiếu xạ nội bộ ====
Ô nhiễm phóng xạ có thể ăn sâu vào cơ thể con người nếu nó ở trong không khí hoặc bị nhiễm bẩn trong thực phẩm hoặc đồ uống, và sẽ chiếu xạ vào bên trong cơ thể. Nghệ thuật và khoa học của việc đánh giá liều bức xạ được tạo ra bên trong là phép đo liều bên trong .
 
Các tác động sinh học của các [[hạt nhân phóng xạ]] ăn vào phụ thuộc rất lớn vào hoạt động, sự phân phối sinh học và tốc độ loại bỏ của hạt nhân phóng xạ, do đó phụ thuộc vào dạng hóa học, kích thước hạt và lộ trình xâm nhập của nó. Hiệu ứng cũng có thể phụ thuộc vào [[độc tính]] hóa học của vật liệu lắng, không phụ thuộc vào độ phóng xạ của nó. Một số hạt nhân phóng xạ nói chung có thể được phân phối khắp cơ thể và nhanh chóng bị loại bỏ, như trường hợp với [[Nước siêu nặng|nước triti]] .
 
Một số cơ quan tập trung các yếu tố nhất định và do đó các biến thể hạt nhân phóng xạ của các yếu tố đó. Hành động này có thể dẫn đến tỷ lệ loại bỏ thấp hơn nhiều. Ví dụ, [[Tuyến giáp|tuyến]] giáp chiếm một tỷ lệ lớn của bất kỳ [[iốt]] nào đi vào cơ thể. Một lượng lớn iốt phóng xạ hít vào hoặc ăn vào có thể làm suy yếu hoặc phá hủy tuyến giáp, trong khi các mô khác bị ảnh hưởng ở mức độ thấp hơn. Iốt phóng xạ-131 là một [[Phản ứng phân hạch|sản phẩm phân hạch]] phổ biến; nó là một thành phần chính của phóng xạ được giải phóng từ [[thảm họa Chernobyl]], dẫn đến chín trường hợp tử vong [[Ung thư tuyến giáp|do ung thư tuyến giáp ở]] trẻ em và [[suy giáp]] . Mặt khác, iốt phóng xạ được sử dụng trong chẩn đoán và điều trị nhiều bệnh về tuyến giáp chính xác do sự hấp thu iốt chọn lọc của tuyến giáp.
 
Nguy cơ phóng xạ được đề xuất bởi [[Ủy ban Quốc tế về Bảo vệ Phóng xạ|Ủy ban Bảo vệ Bức xạ Quốc tế]] (ICRP) dự đoán rằng một liều hiệu quả của một [[Sievert (đơn vị)|sievert]] (100 rem) có khả năng phát triển ung thư 5,5%. Nguy cơ như vậy là tổng của cả liều bức xạ bên trong và bên ngoài. <ref>ICRP publication 103 – Paragraph 83.</ref>
 
ICRP tuyên bố "Các hạt nhân phóng xạ được tích hợp trong cơ thể con người sẽ chiếu xạ các mô theo các khoảng thời gian được xác định bởi thời gian bán hủy vật lý và khả năng lưu giữ sinh học của chúng trong cơ thể. Do đó, họ có thể tăng liều cho các mô cơ thể trong nhiều tháng hoặc nhiều năm sau khi uống. Sự cần thiết phải điều chỉnh phơi nhiễm với các hạt nhân phóng xạ và sự tích lũy liều phóng xạ trong thời gian dài đã dẫn đến định nghĩa về lượng liều đã cam kết ". <ref>ICRP Publication 103 paragraph 140</ref> ICRP tuyên bố thêm "Đối với phơi nhiễm bên trong, các liều hiệu quả đã cam kết thường được xác định từ đánh giá lượng chất phóng xạ từ các phép đo sinh học hoặc các đại lượng khác (ví dụ, hoạt động được giữ lại trong cơ thể hoặc trong bài tiết hàng ngày). Liều bức xạ được xác định từ lượng sử dụng sử dụng các hệ số liều khuyến cáo ". <ref>ICRP publication 103 – Paragraph 144.</ref>
 
ICRP định nghĩa hai lượng liều cho liều cam kết cá nhân:
 
'''Liều lượng tương đương được cam kết''', H <sub>T</sub> ( ''t'' ) là tích phân thời gian của tỷ lệ liều lượng tương đương trong một mô hoặc cơ quan cụ thể mà một cá nhân sẽ nhận được sau khi đưa chất phóng xạ vào cơ thể bởi Người tham chiếu, trong đó ''t'' là thời gian tích hợp trong những năm. <ref name="ICRP publication 103 - Glossary">ICRP publication 103 – Glossary.</ref> Điều này đặc biệt liên quan đến liều trong một mô hoặc cơ quan cụ thể, theo cách tương tự như liều lượng tương đương bên ngoài.
 
'''Liều lượng được cam kết hiệu quả ,''' E ( ''t'' ) là tổng của các sản phẩm của liều tương đương với cơ quan hoặc mô đã cam kết và các yếu tố trọng lượng mô thích hợp ''W'' <sub>T</sub>, trong đó ''t'' là thời gian tích hợp trong nhiều năm sau khi uống. Thời hạn cam kết được thực hiện là 50 năm đối với người lớn và 70 năm đối với trẻ em. <ref name="ICRP publication 103 - Glossary">ICRP publication 103 – Glossary.</ref> Điều này đặc biệt liên quan đến liều lượng cho toàn bộ cơ thể, theo cách tương tự như liều hiệu quả bên ngoài.
 
 
[[Thể loại:Thể loại:Bảo vệ bức xạ]]
▲[[Thể loại:PhóngThể xạloại:Ô nhiễm]]
▲[[Thể loại:Thể loại:Nguy hiểm]]
[[Thể loại:Thể loại:An toàn và an ninh hạt nhân]]
▲[[Thể loại:Thể loại:Tai nạn hạt nhân]]
▲[[Thể loại:Thể loại:Chất thải phóng xạ]]
[[Thể loại:Thể loại:Trang sử dụng div col có tham số small]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Ô_nhiễm_phóng_xạ”