Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mông Cổ xâm lược Nhật Bản”

Cuộc xâm lược của Mông Cổ vào Nhật Bản là một trong những trường hợp sớm nhất của chiến tranh thuốc súng bên ngoài [[Trung Quốc]] và được coi là tiền thân của chiến tranh thời kỳ đầu hiện đại. Một trong những phát minh công nghệ đáng chú ý nhất trong cuộc chiến này là sử dụng [[bom]] nổ ném bằng tay.<ref name="Turnbull2013">{{chú thích sách|author=Stephen Turnbull|title=The Mongol Invasions of Japan 1274 and 1281|url=https://books.google.com/books?id=Qo4amAg_ygIC&pg=PT41|accessdate=ngày 16 tháng 4 năm 2013|date=ngày 19 tháng 2 năm 2013|publisher=Osprey Publishing|isbn=978-1-4728-0045-9|pages=41–42}}</ref>

== HoànBối cảnh ==

Hốt Tất Liệt đã rất muốn đưa quân sang Nhật Bản để bắt đảo quốc này phải quỳ xuống trước vó ngựa Mông Cổ, nhưng vì cuộc xâm lược Nam Tống đang trong giai đoạn ác liệt, cho nên nhà Nguyên chưa thể tiến hành một cuộc xâm lược quy mô lớn với Nhật Bản. Đến năm 1273, sau khi thành Tương Dương bị hạ, nhận thấy lúc này đã thích hợp để tiến hành chiến tranh với Nhật Bản, Hốt Tất Liệt cử một hạm đội lớn gồm khoảng 600-800 tàu chiến cùng 23 ngàn quân ra khơi tại cảng [[Tuyền Châu]]. Hạm đội xâm lược dự kiến ​​khởi hành vào tháng 7 năm 1274 nhưng bị trì hoãn trong ba tháng. Hốt Tất Liệt lên kế hoạch cho hạm đội tấn công [[Tsushima (đảo)|đảo Tsushima]] và [[Iki, Nagasaki|đảo Iki]] trước khi đổ bộ lên [[Hakata, Fukuoka|vịnhVịnh Hakata]]. Kế hoạch phòng thủ của người Nhật chỉ đơn giản là dùng lực lượng [[gokenin]] chiến đấu với quân Nguyên vào bất cứ thời điểm nào. Trên thực tế, không có hồ sơ đáng tin cậy nào về quy mô của lực lượng Nhật Bản lúc bấy giờ nhưng các ước tính cho thấy tổng quân số của họ vào khoảng 4.000 đến -6.000 quân. Lực lượng nhà Nguyên tiến hành chiến dịch xâm lược Nhật Bản với một đội quân gồm 15.000 binh sĩ [[người Mông Cổ]], [[người Hán]] và [[người Nữ Chân]] dưới sự chỉ huy của tướng Hốt Đôn cùng khoảng 1.500-8.000 binh sĩ [[Người Triều Tiên|người Cao Ly]] dưới sự chỉ huy của tướng Kim Bang-gyeong và một hạm đội gồm khoảng 300 con tàu cỡ lớn cùng 400-500 con tàu cỡ nhỏ.{{sfn|Twitchett|1994|p=437-442}}{{sfn|Turnbull|2010|p=32}}

Tại Sasuura, sau khi phát hiện hạm đội xâm lược ngoài khơi, phó thống đốc kiêm lãnh chúa ([[jitōJitō]]) của Tsushima - Sō Sukekuni (1207–1274), do đã được Mạc phủ cảnh báo từ trước, đã dẫn đội kỵ binh của mình đối đầu với đại quân Nguyên. Tương truyền vào ngày hôm đó, tại ngôi đền thờ chiến thần Hachiman đã xuất hiện một đàn bồ câu trắng tượng trưng cho vị thần. Sau khi đàn chim bay đi thì ngôi đền đột nhiên bốc cháy, đó có thể là một điềm báo của sự xui xẻo, nhưng Sukekuni đã giải thích đó là một sự cảnh báo.{{sfn|Turnbull|2010|p=33}}

Với đội kỵ binh gồm 80 [[samurai]] trung thành cùng tùy tùng của họ, Sukekuni đã đối đầu với một lực lượng xâm lược mà Sō Shi Kafu mô tả là 8.000 chiến binh trên 900 con tàu.{{sfn|Turnbull|2010|p=34}} Quân Mông Cổ đổ bộ lúc 02:00 sáng ngày 5 tháng 11, phớt lờ các nỗ lực đàm phán của Nhật Bản và khai chiến bằng lực lượng cung thủ của họ. Cuộc chiến chính thức bắt đầu lúc 04:00.{{sfn|Turnbull|2010|p=34}} Các cung thủ Nhật Bản đã tiêu diệt nhiều binh sĩ Mông Cổ, và một samurai tên Sukesada được cho là đã hạ gục 25 binh sĩ đối phương trong các trận giao tranh riêng lẻ.{{sfn|Delgado|2010|p=92}} Lực lượng phòng thủ của quân Nhật đã cầm chân quân Mông Cổ trên bãi biển cho đến khi màn đêm buông xuống, những kẻ xâm lược đánh bại mũi tấn công cuối cùng của kỵ binh Nhật Bản, áp đảo và giết chết tất cả quân phòng thủ.{{sfn|Turnbull|2010|p=34}}{{sfn|Delgado|2010|p=92}}

Hạm đội quân Nguyên rời Tsushima vào ngày 13 tháng 11 và sau đó tấn công đảo Iki. Giống như Sukekuni, thống đốc của Iki là Taira Kagetaka đã dẫn quân của mình đối đầu với đại quân Nguyên trong khi đội kỵ binh của ông chỉ có khoảng 100 samurai và hơn 1000 bộ binh trước khi trở về lâu đài của mình lúc màn đêm buông xuống. Sáng hôm sau, quân Nguyên đã bao vây lâu đài. Kagetaka đã lén đưa con gái của mình thoát ra ngoài cùng với Sozaburo, một samurai đáng tin cậy, bằng một con đường bí mật dẫn đến bờ biển, nơi họ lên một con tàu và chạy trốn vào đất liền. Một hạm đội Mông Cổ đi qua đã bắn tên vào họ và giết chết cô con gái nhưng Sozaburo đã đến được vịnhVịnh Hakata và báo cáo về thất bại của Iki.{{sfn|Delgado|2010|p=93}}

=== Cuộc chiến ở vịnhVịnh Hakata ===

Vào ngày 19 tháng 11, quân Nguyên vượt biển và đổ bộ vào vịnhVịnh Hakata, cách [[Dazaifu, Fukuoka|Dazaifu]], thủ đô hành chính cổ của Kyūshū một khoảng cách ngắn. Ngày hôm sau đã diễn ra Trận chiến Bun'ei (文永の役) hay còn được gọi là "Trận chiến Vịnh Hakata lần thứ nhất"- trận đánh quy mô lớn đầu tiên giữa hai bên.

{{quotationcquote|''Vị tướng chỉ huy giữ nguyên vị trí của mình trên cao và chỉ đạo các phân đội khác nhau khi cần thiết bằng các tín hiệu từ trống tay. Nhưng bất cứ khi nào binh lính (Mông Cổ) phất cờ hiệu, họ lại ném bom vỏ sắt (tetsuho) bay về phía chúng tôi, khiến cho phía chúng tôi choáng váng và bối rối. Những người lính của chúng tôi đã hoảng sợ vì những tiếng nổ kinh thiên động địa; mắt họ bị mù, tai họ điếc, đến nỗi họ khó có thể phân biệt đông tây. Theo cách chiến đấu của chúng ta, trước tiên chúng ta phải gọi tên một ai đó trong hàng ngũ của kẻ thù, sau đó tấn công đơn lẻ. Nhưng họ (người Mông Cổ) không hề để ý đến những quy tắc như vậy; chúng cùng nhau lao về phía trước thành một khối, vật lộn với bất kỳ cá thể nào chúng có thể bắt và giết họ.{{sfn|Needham|1986|p=178}}|''|||Hachiman Gudoukun''}}

Trận chiến chỉ kéo dài trong một ngày và cuộc giao tranh mặc dù diễn ra ác liệt nhưng không hiệp đồng.{{sfn|Turnbull|2010|p=40}} Một samurai cấp thấp tên là [[Takezaki Suenaga]] nhận được tin từ Shoni Kagesuke, chỉ huy của mình, rằng anh phải đợi cho đến khi quân Mông Cổ tiến lên do địa hình khó khăn, nhưng Takezaki vẫn lao đến tấn công quân Mông Cổ. Trên đường đến bãi biển, anh gặp được [[Kikuchi Takefusa]], người đã chạm trán với một biệt đội quân Nguyên, đẩy lùi họ và giết hai người. Kikuchi nói rằng 'những tên cướp biển' đã bỏ trốn. Takezaki và năm người bạn đồng hành của anh ta tấn công biệt đội quân Nguyên nhỏ mà Kikuchi đã chạm trán trước đó, nhưng ngựa của họ bị mắc kẹt trong bùn và họ bị thương bởi một loạt mũi tên bắn ra. Takezaki và ba thuộc hạ còn sống sót đã tìm cách rút lui với sự hỗ trợ của Shiroishi[[Shiraishi Michiyasu]], người đã tấn công một biệt đội quân Nguyên và đánh đuổi họ.{{sfn|Delgado|2010|p=95}}{{sfn|Turnbull|2010|p=47-48}} Vào ban đêm, lực lượng quân Nguyên đã buộc quân Nhật phải rời khỏi bãi biển với 1/3 lực lượng phòng thủ thiệt mạng, đẩy họ lui vào đất liền vài km và đốt cháy vịnhVịnh Hakata. Dù vậy, quân Nhật vẫn cố gắng cầm cự để chờ quân cứu viện tới nơi, trong khi quân Nguyên cũng chờ lực lượng còn lại với hơn 2 vạn quân đang dong buồm trên biển có thể cập bến.{{sfn|Delgado|2010|p=95-96}}

Trong cuộc chiến, một trong ba vị tướng chỉ huy của nhà Nguyên là Liu Fuxiang đã bị bắn vào mặt bởi Shoni Kagesuke, một samurai đang rút lui, và bị thương nặng. Liu triệu tập các tướng Hốt Đôn và Hong Dagu trở lại tàu của mình. Hốt Đôn muốn tiếp tục tiến công qua đêm trước khi có thêm quân tiếp viện của Nhật đến nhưng Hong lo rằng quân của họ đã kiệt sức và cần nghỉ ngơi. Lo sợ bị phục kích trong đêm, Liu đồng ý với Hong và triệu tập lực lượng quân Nguyên trở lại bãi biển. Nếu như các cánh quân nhà Nguyên có thể hợp nhất, thì quân Nhật sẽ dễ dàng bị áp đảo và tàn sát, Kyūshū sẽ nhanh chóng bị thất thủ. Tuy nhiên vào đêm hôm đó, [[bão]] nổi lên ngoài khơi vịnhVịnh Hakata, hạm đội quân Nguyên ngoài khơi đã yêu cầu lực lượng trên bộ rút về tàu do lo sợ nếu bão to hơn, thời tiết gió mạnh và sóng lớn sẽ khiến cho hạm đội của họ bị mắc cạn, hai bên sẽ bị chia cắt hoàn toàn. Nhưng hóa ra đó lại là một hành động tự tay bóp chết quân mình, bão đêm đó to đến mức đánh đắm rất nhiều tàu chiến của quân Nguyên. Đến sáng hôm sau, hạm đội quân Nguyên tan tác hết cả, hơn 200 tàu chiến bị đánh đắm, số còn lại không hư hại nặng thì cũng hư hại nhẹ và toán quân Mông Cổ trên bộ đang bị say sóng hết cả một lượt với nhau. Lực lượng quân Nguyên bị thiệt hại quá nửa, cuộc xâm lược này có nguy cơ thất bại. Tuy nhiên, quân Nguyên vẫn cố gắng thực hiện hai cuộc tấn công nữa vào Akasaka và Torikai-Gata. Tại Akasaka thì tướng Kikuchi Takefusa đã đánh úp quân Nguyên và khiến họ phải rút lui dù tổn thất không nhiều lắm. Nhưng đến trận Torikai-Gata thì quân Nguyên bị hai cánh quân Nhật do Takezaki Suenaga và Shiraishi Michiyasu tấn công, quân Nguyên thảm bại khi hơn 3000 quân bị giết.

Lực lượng quân Nguyên bị thiệt hại quá nửa, cuộc xâm lược này có nguy cơ thất bại. Tuy nhiên, quân Nguyên vẫn cố gắng thực hiện hai cuộc tấn công nữa vào Akasaka và Torikai-Gata. Tại Akasaka thì tướng Kikuchi Takefusa đã đánh úp quân Nguyên và khiến họ phải rút lui dù tổn thất không nhiều lắm. Nhưng đến trận Torikai-Gata thì quân Nguyên bị hai cánh quân Nhật do Takezaki Suenaga và Shiraishi Michiyasu dẫn đầu tấn công, quân Nguyên thảm bại khi hơn 3000 quân bị giết. Đại quân Mông Cổ ra khơi từ Tuyền Châu với 23 ngàn quân, thế nhưng sau hai cuộc chiến tại Akasaka và Torikai-Gata thì lực lượng chỉ còn lại khoảng 1/3 so với ban đầu. Nghĩ kiểu gì cũng không thể đánh tiếp, vì thế nên quân Nguyên buộc phải rút lui. Cuộc xâm lược lần thứ nhất kết thúc chỉ sau 1 tháng với phần thắng thuộc về Nhật Bản.

[[FileTập tin:Genko Borui Nishijin Fukuoka 02.jpg|thumbnhỏ|lefttrái|200px|Một bức tường phòng thủ bằng đá ([[Genkō Bōrui]]) tại Nishijin, gần Đại học Seinan. Hiện tại, chỉ còn lại phần đỉnh của một vài bức tường đá lộ ra trên mặt đất, còn phần lớn đã được khai hoang]]

Mặc dù thất bại trong cuộc xâm lược thứ nhất, nhưng Hốt Tất Liệt vẫn không từ bỏ tham vọng nuốt chửng Nhật Bản. Phía [[Mạc phủ Kamakura]] cũng thừa biết nhà Nguyên không dễ gì bỏ cuộc, vì thế họ gấp rút chuẩn bị để đối phó với một cuộc xâm lược nữa có thể xảy ra. Nhằm một lần nữa thăm dò Nhật Bản, tháng 9 năm 1275, Hốt Tất Liệt cử một đoàn sứ thần gồm năm ngườisứ đếnthần Kyushunhà nămNguyên 1275đến Kyūshū, yêu cầu Thiên Hoàng phải thân hành đến Đại Đô để thần phục trước Hoàng đế nhà Nguyên và từ chối rời đi mà không được hồi âm. Đáp lại yêu sách này, Nhiếp chính Hōjō Tokimune đã ra lệnh áp giải đoàn sứ thần nhà Nguyên về [[Kamakura]] và sau đó chém đầu hếttất cả. Đến năm 1279<ref>Reed, mộtEdward đoànJ. sứ(1881). thần{{Google nữabooks|sYsIAAAAIAAJ|''Japan: tiếpits tụcHistory, đượcTraditions, cửand đếnReligions'', vớip. mục đích tương tự và cũng bị chém đầu hết291.|page=291}}</ref> MạcMộ phủcủa Kamakuranăm đãsứ quyết tâm chống lạigiả nhà Nguyên, Nhiếpbị chínhhành Hōjōquyết Tokimunecòn cũngtồn đã lệnhtại cho cácđến lãnhngày chúanay sửatại sang,Jōryū-ji củngở cố[[Fujisawa, cácKanagawa|Fujisawa]], thành[[Kanagawa]], trìgần venvới biểnđịa đểđiểm chuẩnhành bịquyết choTatsunokuchi mộtở cuộcKamakura.<ref>{{cite xâmweb|url=http://www.kamakura-burabura.com/meisyoenosimajyourituji.htm|title=常立寺|website=www.kamakura-burabura.com|accessdate=30 lượcApril chắc chắn sẽ mạnh mẽ và lớn hơn rất nhiều2018|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170812201903/http://www.kamakura-burabura.com/meisyoenosimajyourituji.htm|archivedate=12 NhậtAugust Bản2017}}</ref> cũngĐến đãngày xây29 dựngtháng một7 phòngnăm tuyến1279, bằngnăm đásứ khổnggiả lồkhác dọccủa theonhà bờNguyên biểntiếp tạitục Vịnhđược Hakatacử -đến nơivới diễnmục rađích trậntương chiếntự ácvà liệtcũng nămbị 1274.chém Tuyếnđầu phònghết, thủlần này caolà từở 1.5-4.5[[Hakata, mét (5-15 ft) và dài đến 25 dặmFukuoka|Hakata]].

Về phần hạm đội chính của quân Nguyên thì họ không đến thẳng Vịnh Hakata mà đi lòng vòng hơn nhiều. Đầu tiên đội quân tiên phong tiếp tục đổ bộ xuống đảo Tsushima, nhưng lần này chịu sự chống cự ác liệt của quân Nhật nên buộc phải rút lui. Đến ngày 8 tháng 6, quân Nhật chia ra làm hai đạo và tấn công quân Nguyên tại eo biển có tên Umi no Nakamichi, đây lại là một thắng lợi nữa của quân Nhật khi họ đánh bại quân của hai tướng nhà Nguyên là Hong Dagu - tướng người Cao Ly và Trương Thành - tướng người Hán. Ngày hôm sau Trương Thành cố gắng tập hợp lại quân để đáp trả quân Nhật nhưng thất bại do gặp phải sự kháng cự quá lớn. Sau thất bại này, Trương Thành dẫn số quân còn lại rút về đảo Iki để họp với lực lượng ở đây.

Đến ngày 29 tháng 6, quân của ba gia tộc Matsura, Ryuzoji và Takagi hợp lại với hơn 1 vạn quân và mở cuộc tổng tấn công đạo quân Nguyên ở đảo Iki. Lần này thì chính quân Nguyên lại bị thua kém về số lượng khi đại quân của họ đang ở [[Hirado, Nagasaki|đảo Hirado]]. Trận chiến trên đảo Iki kéo dài vài ngày và kết cục là quân Nguyên bị đánh bại và tàn quân của họ rút về đảo Hirado, họp với đại quân ở đây.

Không còn chỉ huy, 10 vạn quân Nguyên lâm vào thế bị động, không biết nên làm gì. Cuối cùng, đại quân quyết định dong buồm đến Hakata nơi đạo quân còn lại đang sa lầy. Cuộc chiến ở Vịnh Hakata lâm vào thế bế tắc trong suốt 50 ngày liên tục, cho đến ngày 12 tháng 8, hai đạo quân của nhà Nguyên cuối cùng cũng hợp lại được với nhau và tổng số là hơn 11 vạn quân. Với lượng quân khổng lồ như vậy, quân Nguyên hy vọng cuối cùng họ cũng có thể xuyên phá được lớp phòng ngự Hakata. Phải đối mặt với một lực lượng đông hơn gấp ba lần, thế nhưng các [[samurai]] vẫn chiến đấu rất dũng cảm dù tình thế đã dần trở nên tuyệt vọng. Tưởng như quân Nhật sẽ phải chịu thất bại, thì phép màu đã đến với họ: vào ngày 15 tháng 8 năm 1281, một cơn [[bão]] rất lớn đã đổ bộ vào bờ biển [[Kyūshū]], cơn bão này lớn hơn cơn bão 7 năm trước gấp bội phần và đã đánh đắm hầu như toàn bộ hạm đội 4400 tàu chiến của quân Nguyên. Rất nhiều binh lính Mông Cổ đã chết đuối, số còn lại chạy kịp lên bờ thì cũng bị các samurai tàn sát. Cuối cùng thì lúc đi 13 vạn quân, đến khi cơn bão tan đi và tàn quân Nguyên chạy về được Cao Ly thì chỉ còn lại khoảng gần 3 vạn người.