Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận Berezina”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Tập tin Battle_of_Berezina_map.jpg đã bị bỏ ra khỏi bài viết vì nó đã bị xóa ở Commons bởi Christian Ferrer vì lý do: per c:Commons:Deletion requests/File:Battle of Dresden map.jpg. |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 10:
|combatant1=[[Hình:Flag of France.svg|22px]] [[Đế chế thứ nhất|Đế chế Pháp]] <br>{{flagicon image|Flag_of_the_Duchy_of_Warsaw.svg|size=22px}} [[Công quốc Warszawa|Công quốc Warsaw]]
|combatant2=[[Hình:Flag of Russia.svg|22px]] [[Đế quốc Nga]]
|commander1=[[Hình:Flag of France.svg|22px]] [[Napoléon
|commander2=[[Hình:Flag of Russia.svg|22px]] [[
[[Hình:Flag of Russia.svg|22px]] [[
[[Hình:Flag of Russia.svg|22px]] [[Wittgenstein|P. K. Wittgenstein]]
|strength1='''49.000''' quân tham chiến,<br>40.000 quân theo sau<ref name=Tulard/>
|strength2='''64 nghìn''' quân tham chiến<br>Chicagov: 34 |casualties1=13
|casualties2=8
}}
{{Campaignbox Napoleon's invasion of Russia}}
'''Trận Berezina''' (hay '''trận Beresina''') là một trận chiến trong cuộc [[chiến tranh Pháp-Nga (1812)]] diễn ra từ ngày [[26 tháng 11|26]] đến ngày [[29 tháng 11]] năm [[1812]] tại thị trấn Borisov (nay thuộc [[Belarus]]) bên bờ [[sông Berezina]], giữa quân đội [[Đệ Nhất Đế chế Pháp|Đệ nhất đế chế Pháp]] ([[Grande Armée]], có nghĩa là <nowiki>''Đội quân vĩ đại''</nowiki>) và quân đội [[Nga]]. Sau trận đánh này, quân đội Pháp do [[hoàng đế]] [[Đế chế thứ nhất|Pháp]] là [[Napoléon Bonaparte|Napoléon I]] chỉ huy vượt sông đã thành công trong việc rút khỏi lãnh thổ Nga, nhưng chịu thiệt hại nặng nề.<ref name="stanleystander101">Stanley Sandler, ''Ground warfare: an international encyclopedia'', Tập 1, trang 101</ref>
== Bối cảnh lịch sử ==▼
Cuối tháng 6/1812, hoàng đế nước Pháp là [[Napoléon Bonaparte|Napoléon I]] phát động chiến tranh với [[đế quốc Nga]],<ref>David Nicholls, ''Napoleon: a biographical companion'', trang XIX</ref> một phần do Nga hoàng [[Aleksandr I của Nga|Aleksandr I]] trước đó đã liên tục có những động thái chống lại liên minh với Pháp<ref>{{Chú thích web|url=https://www.warhistoryonline.com/napoleon/6-reasons-napoleon-invaded-russia.html|tựa đề=|tác giả=|họ=|tên=|ngày=|website=|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>. Trong vòng 3 tháng đầu của cuộc chiến, đội quân [[Grande Armée]] đã liên tiếp giành nhiều thắng lợi trước quân đội Nga lúc đó do nguyên soái [[Mikhail Bogdanovich Barklay-de-Tolli|Barclay de Tolly]] chỉ huy, buộc Nga hoàng Aleksandr I phải bổ nhiệm nguyên soái [[Mikhail Illarionovich Kutuzov|Mikhail I. Kutuzov]] làm tổng tư lệnh mới của quân đội.
Trong [[Trận Borodino|trận chiến tại làng Borodino]], quân Pháp giành [[Chiến thắng kiểu Pyrros|thắng lợi kiểu Pyrros]] về mặt chiến thuật. Họ chịu thiệt hại nặng nề<ref>David Nicholls, ''Napoleon: a biographical companion'', trang 39</ref> mà không thể hủy diệt hoàn toàn quân Nga để giành [[Thắng lợi quyết định|chiến thắng quyết định]]. Sau đó, do bị áp đảo quân số và hỏa lực trước đối phương, nguyên soái M.I.Kutuzov buộc phải ra quyết định bỏ ngỏ con đường dẫn đến Moskva rồi đến đóng quân tại làng [[Taroutino]] để xây dựng căn cứ đầu não của quân kháng chiến Nga.
Mặc dù Napoléon I chiếm được Moskva nhưng thành phố đã cháy rụi, khiến quân đội viễn chinh Pháp mất đi nơi trú ẩn an toàn trước khi bước vào mùa đông khắc nghiệt ở nước Nga. Cuối cùng, vào cuối tháng 10 năm đó, quân Pháp đành phải rút quân. Kể từ đó, sự tấn công dồn dập của quân du kích Nga và sự thiếu thốn tiếp tế giữa mùa đông lạnh giá (luôn dưới -20 độ C) đã gây thiệt hại nặng nề cho quân Pháp.
▲== Bối cảnh lịch sử ==
== Diễn biến ==
Ngay từ đầu tháng 11/1812, Nga hoàng [[Aleksandr I của Nga|Aleksandr I]] lệnh cho nguyên soái [[Mikhail Illarionovich Kutuzov]] ngăn chặn quân viễn chinh Pháp vượt qua sông Berezina.<ref name="stanleystander101" /> Vị tổng tư lệnh 66 tuổi của quân đội Nga phân công đô đốc [[Pavel Vasilievich Chichagov]] và đại tướng [[Pyotr Khristianovich Wittgenstein]] bố trí mai phục bên bờ sông Berezina.<ref>David G. Chandler, ''Atlas of military strategy'', trang 121</ref>
Đến ngày 23/11/1812, [[Napoléon Bonaparte|Napoléon I]] dẫn quân đến thị trấn Borisov bên bờ đông sông Berezina (nay thuộc lãnh thổ Belarus). [[Nguyên soái|Thống chế]] [[Nicolas Oudinot]] được lệnh bọc hậu cho quân Pháp, cầm chân quân Nga lâu nhất có thể để phần lớn lực lượng có thể vượt sông an toàn. Còn thống chế [[Claude Victor-Perrin, Duc de Belluno]] lĩnh nhiệm vụ đối đầu với đội quân của Wittgenstein.
Ngày 26/11 năm ấy, Napoléon I cùng đoàn quân của ông bắt đầu vượt sông Berezina trên những chiếc [[cầu phao]] do các kỹ sư Pháp dựng lên trên dòng sông này. Ngay lúc đó, quân đội Nga đã tiếp cận và bắt đầu tấn công gọng kìm quân Pháp. Cho đến đêm ngày 28/11, giao chiến vẫn tiếp diễn ở bờ Tây giữa Chichagov và Oudinot được Binh đoàn của thống chế [[Michel Ney]] hỗ trợ, và ở bờ Đông giữa đại tướng Wittgenstein với lực lượng dự bị của Victor-Perrin.<ref name="mclodfelter183">Micheal Clodfelter, ''Warfare and armed conflicts: a statistical reference to casualty and other figures, 1500-2000'', trang 183</ref> Cuối cùng, khoảng 50-75% lực lượng viễn chinh Pháp vượt sông an toàn và vào ngày 29/11/1812. Chiếc cầu phao bắc qua sông Berezina bị phá hủy ngay sau đó, bỏ lại phía sau cả một đạo quân "thứ hai", bao gồm các binh sĩ theo sau và dân thường.<ref name="stanleystander101" /> Cả dòng sông Berezina chứa đầy thi thể bị đóng băng của các chiến sĩ tử trận của cả hai bên.<ref name="mclodfelter183" />
== Kết quả ==
Sau cuộc vượt sông Berezina, Napoléon I đã cứu quân đội của ông thoát khỏi nguy cơ bị bao vây và bị tiêu diệt hoàn toàn, được ví như một ''Phép lạ'' cho nước Pháp.<ref name="franceschi166">Michel Franceschi, Ben Weider, ''The Wars Against Napoleon: Debunking the Myth of the Napoleonic Wars'', trang 166</ref> Chưa kể toàn thể những người Pháp bị bỏ lại đều có kết cục bi thảm. Kể từ đó, từ ''Bérézina'' trong [[tiếng Pháp]] cũng có nghĩa là <nowiki>''thảm họa''</nowiki>, hay thường được dùng để chỉ một sự thiệt hại to lớn đối với một đội quân.<ref name="mclodfelter183" /> Sau đó, các binh sĩ Pháp dần mất kỷ luật.<ref name="franceschi166" />. Một năm sau (1813), cuộc Chiến tranh Vệ quốc của người Nga đã toàn thắng.<ref name="franceschi166" />
== Chú thích ==
| |||
