Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Esther”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
n clean up, replaced: → (21) using AWB
Dòng 10:
 
===Hoàng hậu Vashti bị phế truất===
Vua Ahasuerus tổ chức lễ hội kéo dài 180 ngày tại kinh đô Susha. Khi đang say men rượu nhà vua ra lệnh gọi hoàng hậu Vashti đến trước mặt triều thần và quan khách nhằm phô bày sắc đẹp của bà. Song, hoàng hậu không chịu tuân lệnh vua. Trong cơn thịnh nộ, nhà vua triệu tập các mưu sĩ. Một mưu sĩ bàn rằng phụ nữ trong toàn đế quốc sẽ khinh dễ chồng mình nếu biết rằng "Vua Ahasuerus đã lệnh truyền hoàng hậu Vashti đến chầu trước mặt vua mà bà không chịu đến." Vì vậy, cần phải phế truất bà.
 
===Esther được chọn làm hoàng hậu===
Dòng 16:
Nhà vua ra chiếu chỉ truyền tập trung những trinh nữ trẻ đẹp về cung điện nhà vua ở kinh đô. Mỗi cô gái phải trải qua mười hai tháng trong hậu cung để được chăm sóc sắc đẹp, rồi sẽ ra mắt nhà vua. Khi đến lượt mình, mỗi cô gái được chọn đem theo bất kỳ vật dụng nào ở hậu cung. Buổi tối cô đến chầu vua, rồi trở lại hậu cung vào sáng hôm sau. Cô gái ấy sẽ không được trở vào cung vua trừ khi nhà vua thích cô và cho gọi đích danh.
 
Cuối cùng, người được vua chọn thế chỗ Hoàng hậu Vashti là Esther (tiếng Hebrew: Hadassah), một cô gái mồ côi được anh họ, Mordecai (Mạc-đô-chê), nhận làm con nuôi. Sách Esther chương 2 câu 7 chép: "Ông nuôi dưỡng con gái của cậu mình, cô gái ấy tên là Hadassah tức Esther vì cô không còn cha mẹ. Cô có dung nhan đẹp đẽ. Khi cha mẹ cô qua đời, Mordecai nhận cô làm con gái mình".
Trong thời gian đó, lúc đang ngồi trước cổng hoàng cung, Mordecai biết chuyện hai hoạn quan mưu sát nhà vua, ông báo cho Esther và bà tỏ cho vua biết. Hai kẻ mưu phản bị treo cổ, còn sự việc được chép vào sử biên niên của nhà vua.
 
===Haman mưu tuyệt diệt dân Do Thái===
Sau đó, Haman người Agagite được Vua Ahasuerus trọng đãi,<ref name="agagite">A descendant of the [[Amalekite]] people, of King [[Agag]], whom [[King Saul]] of Israel was commanded by the prophet [[Samuel the Prophet|Samuel]] to utterly destroy because of their wickedness; but Saul chose to spare their king instead.({{bibleverse||1Samuel|15:1-33|HE|}}) Haman's hatred of the Jews may have had its root in this event.</ref> ban cho địa vị cao trọng hơn hết thảy triều thần. Theo lệnh vua, mọi người đều phải cúi lạy Haman. Nhưng Mordecai, một người Do Thái chỉ quỳ lạy trước Chúa, khước từ tuân theo mệnh lệnh này. Thái độ của Mordecai khiến Haman giận dữ, khi biết Mordecai là người Do Thái, ông mưu tính giết tất cả người Do Thái trong vương quốc bởi vì ông nghĩ rằng "ra tay trị một mình Mordecai là việc tầm thường".
 
Haman cáo buộc người Do Thái phản loạn cùng hứa hẹn nộp vào ngân khố 350 tấn bạc<ref>Ê-xơ-tê 3: 9 (Bản Hiệu đính)</ref> (10 000 ta-lâng bạc). Lúc ấy có thể do ngân khố cạn kiệt vì tiêu hao cho cuộc chiến chống người Hi Lạp,<ref>[http://biblehub.com/commentaries/pulpit/esther/3.htm Pulpit Commentary]</ref> nhà vua ủy nhiệm Haman ra chiếu chỉ tuyệt diệt dân Do Thái trên toàn cõi đế quốc.
 
===Mordecai yêu cầu Esther giúp đỡ===
Nghe tin dữ, Mordecai - theo tập tục của người Do Thái khi biểu lộ sự than khóc hoặc đau buồn - bèn xé áo, mặc trang phục vải sô, và phủ tro lên đầu. Khắp mọi nơi, khi chiếu chỉ truyền đến, "dân Do Thái kêu la thảm thiết, khóc lóc, than vãn, nhiều người mặc quần áo vải sô và nằm trên tro."<ref>Ê-xơ-tê 3: 3</ref>
 
Khi biết tin, Mordecai đến đứng trước cung vua, Esther sai người đem cho ông áo mới bởi vì "không ai mặc quần áo vải sô mà được phép vào đó", nhưng ông từ chối. Esther sai hoạn quan Hatach đến gặp Mordecai, ông thuật lại mọi điều, gởi cho bà một bản sao chiếu chỉ, và yêu cầu bà vào chầu vua để "khẩn xin vua thương xót dân tộc mình." Esther nhắn lại rằng bất cứ ai vào nội cung mà không có lệnh vua thì sẽ bị xử tử trừ khi nhà vua đưa trượng vàng ra thì mới được miễn tội chết, "nhưng đã ba mươi ngày nay con không được vời vào hoàng cung."<ref>Ê-xơ-tê 4: 11</ref>
Dòng 32:
Esther kinh hãi vì biết rằng bà chắc sẽ mất mạng nếu làm theo lời khuyên của Mordecai.
 
Sau khi nghe thuật lại lời của Esther, Mordecai bảo họ nói với Esther rằng đừng tưởng đang ở trong cung vua Esther sẽ thoát khỏi họa diệt chủng đang đe dọa dân tộc bà, và "nếu con nín lặng trong lúc này thì dân Do Thái hẳn sẽ được trợ giúp và giải cứu bằng cách khác, song con và nhà cha của con sẽ bị diệt vong."<ref>Ê-xơ-tê 4: 14a</ref>
 
Cuối cùng, Mordecai kết thúc thông điệp của ông bằng những lời khích lệ đầy hiệu quả: "Nào ai biết rằng vì cớ thời điểm như thế này mà con được ngôi hoàng hậu sao?"<ref>Ê-xơ-tê 4:14b</ref>
Dòng 38:
Sau khi nghe lời khuyên của Mordecai, Esther bày tỏ ước nguyện tìm kiếm sức mạnh tâm linh bằng sự hiệp ý cầu nguyện trước khi gánh vác trách nhiệm nặng nề, "Xin hãy đi triệu tập tất cả người Do Thái ở Shusan, rồi hãy vì con mà kiêng ăn trong ba ngày đêm, đừng ăn hay uống gì hết. Con và các nữ tỳ của con cũng sẽ kiêng ăn nữa." Lời nhắn cuối của bà thể hiện tính cách của một bậc anh thư, "Sau đó, con sẽ vào chầu vua là việc trái luật pháp; nhưng nếu phải chết thì con sẽ chết."<ref>Ê-xơ-tê 4: 16</ref>
 
Mordecai đi ra và thực hiện yêu cầu của Esther. Cùng toàn thể dân Do Thái ở kinh đô Shushan, Esther và các nữ tỳ kiêng ăn trong ba ngày để khẩn cầu Chúa giải cứu dân tộc bà.<ref>{{chú thích web | url = http://en.wikipedia.org/wiki/Fasting_in_Judaism | tiêu đề = Ta'anit | author = | ngày = | ngày truy cập = 7 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
 
===Esther dọn tiệc dâng cho vua===
Dòng 45:
Esther khiêm nhu xin vua và Haman đến dự yến tiệc bà dọn cho vua. Haman hãnh diện bởi vì không ai khác ngoài vua và ông được mời đến dự tiệc của hoàng hậu. Trong khi dự tiệc rượu, Hoàng hậu mời nhà vua và Haman đến dự một yến tiệc khác bà sẽ dọn vào ngày mai, khi ấy bà sẽ tâu với vua điều bà muốn cầu xin.
 
Sau khi rời yến tiệc do hoàng hậu khoãn đãi, Haman lại bắt gặp Mordecai đang ngồi trước cổng hoàng cung. Giận dữ vì Mordecai vẫn không chịu cúi lạy, Haman ra lệnh chuẩn bị một giá treo cổ cao 25 m để ngày hôm sau ông xin lệnh nhà vua hành hình Mordecai. Song trong đêm đó, nhà vua không ngủ được, truyền đem sách sử biên niên đọc cho ông nghe. Dù đã có công cứu nhà vua khỏi vụ mưu sát, Mordecai vẫn không được ban thưởng gì.
 
Sáng sớm hôm ấy, Haman đến xin vua treo cổ Mordecai, nhưng khi Haman vừa vào triều kiến, vua liền hỏi: "Phải làm gì cho người vua muốn tôn trọng?" Haman nghĩ trong lòng ngoài ông chẳng có ai xứng hiệp với vinh dự này, nên tâu rằng nên mặc cho người ấy áo triều vua thường mặc, một triều thần tối cao của vua phải dẫn người ấy cưỡi ngựa của vua dạo quanh quảng trường thành phố và công bố rằng, "Người mà vua muốn tôn trọng được hậu đãi như vậy." Song Haman thất kinh khi nghe vua bảo ông hãy làm đúng "như lời khanh nói cho Mordecai người Do Thái đang ngồi tại cổng hoàng cung, đừng bỏ qua bất cứ điều gì khanh đã đề nghị"<ref>Ê-xơ-tê 6: 1 - 11</ref> để tôn vinh Mordecai vì đã có công phá vỡ âm mưu chống nhà vua. Haman tuân lệnh vua.
 
Xong việc, ông vội vã về nhà, buồn bã thuật cho vợ và các cố vấn mọi việc đã xảy đến cho ông. Họ bảo Haman, "Ông bắt đầu sa bại trước Mordecai rồi!"<ref>Ê-xơ-tê 6: 13</ref>
Dòng 53:
===Haman bị treo cổ===
[[Tập tin:Bonvoisin Aman confondu par Esther.JPG|nhỏ|280px|Vua Ahasuerus truyền treo cổ Haman]]
Chiều hôm ấy, đang lúc dự tiệc, Vua Ahasuerus yêu cầu Esther tỏ cho ông biết điều bà muốn cầu xin. Lúc bấy giờ Esther mới lên tiếng xin vua cứu mạng bà và dân tộc bà, là những người "đã bị bán để bị hủy diệt, giết chết, và thủ tiêu." Nhà vua tức giận khi biết âm mưu của Haman, bèn bỏ ra ngoài.
 
Nhận biết số phận thảm khốc của mình, Haman quỳ xin Esther cứu mạng, nhưng ngay lúc ấy vua quay lại và càng giận dữ hơn, một hoạn quan tâu, "Kìa giá treo cổ cao hai mươi lăm mét Haman dựng sẵn trước nhà để treo Mordecai là người đã trình báo để cứu mạng bệ hạ." Vua ra lệnh, "Hãy treo nó lên đó!"<ref>Ê-xơ-tê 7: 9</ref>
Dòng 62:
Cuộc chiến xảy ra trong ngày 13 tháng Adar (tháng thứ sáu theo lịch Do Thái) là ngày Haman dự định tuyệt diệt dân Do Thái. Tại kinh đô Susha có 8 000 người bị giết, và 75 000 người thiệt mạng trên phần còn lại của đế quốc. Người Do Thái không cướp đoạt tài sản của những người bị giết.
 
Hằng năm dân Do Thái kỷ niệm Lễ [[:en:Purim|Purim]] để ghi nhớ ngày họ được giải cứu.
 
==Trong văn hóa Ba Tư==
[[Tập tin:Tomb of Ester and Mordechai interior.jpg|thumb|260px|Phần mộ của Esther và Mordecai tại Hamedan, [[Iran]]]]
Trong mối quan hệ lịch sử giữa Ba Tư với Do Thái, những người Do Thái Ba Tư ngày nay được gọi là "Dòng dõi của Esther". Tại Hamadan, [[Iran]], có một kiến trúc mang tên Phần mộ của Esther và Mordecai<ref>{{chú thích web |url=http://www.payvand.com/news/10/may/1135.html |title=Sad Fate of Iran's Jews |author=Parvaneh Vahidmanesh |date=ngày 5 tháng 5 năm 2010}}</ref> mặc dù làng Kfar Bar’am ở phía bắc Israel cũng nhận mình là nơi an táng Hoàng hậu Esther.<ref>{{chú thích web |url=http://www.jewishmag.com/44mag/synagogues/synagogues.htm |title=Ancient synagogues in Bar'am and Capernaum |author=Jacqueline Schaalje |date=June 2001 |publisher=Jewish Magazine}}</ref>
 
==Trong văn học nghệ thuật==
Dòng 80:
*Đạo diễn người [[Israel]], Amos, thực hiện phim ''Esther'' trong năm 1986.
*Phim truyền hình ''Esther'' với Louise Lombard trong vai Esther và F. Murray Abraham vai Mordecai lên sóng trong năm 1999.
*Năm 2000, Hãng Veggie Tales trình chiếu phim hoạt hình ''Esther... The Girl Who Became Queen.''
*Vở nhạc kịch ''Luv Esther'' của Ray Goudie ra mắt trong tháng 5 năm 2005.
*Esther là nhân vật chính trong cuốn tiểu thuyết của Ginger Garrett Chosen: The Lost Diaries of Queen Esther.
Dòng 86:
*Cuốn tiểu thuyết ''Good for the Jews'' của Debra Spark xuất bản năm 2009 thuật lại truyện tích Kinh Thánh Esther được đặt trong bối cảnh hiện đại ở Madison, Wisconsin.
*Tháng 8 năm 2011, nhóm nhạc ''a cappella'' Maccabeats phát hành video ''Purim Song''.<ref>{{chú thích web|url=http://www.youtube.com/watch?v=kgJInVvJSZg&feature=player_embedded |title=The Maccabeats - Purim Song‏ |publisher=YouTube |date= |accessdate = ngày 9 tháng 8 năm 2011}}</ref>
*Phim ''The Book of Esther'' trình chiếu năm 2013 với Jen Lilley trong vai Hoàng hậu Esther và Joel Smallbone vai Vua Xerxes.<ref>{{chú thích web | url = http://www.imdb.com/title/tt2521404/?ref_=fn_al_tt_5 | tiêu đề = The Book of Esther (2013) | author = | ngày = 31 tháng 7 năm 2013 | ngày truy cập = 7 tháng 2 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref>
 
==Chú thích==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Esther”