|
[[FileTập tin:Lipase_PLRP2.png|liên_kết=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lipase_PLRP2.png|thế=|nhỏ|411x411px|Một hình ảnh được dựng bằng máy tính của một loại lipase tuyến tụy (PLRP2) từ [[Chuột thí nghiệm|chuột bạch]]. PDB: 1GPL.]]
'''Lipase''' (phiên âm kiểu cũ: '''Lipaza''') là một loại enzyme xúc tác cho quá trình [[thủy phân]] [[chất béo]] ([[lipid]]).<ref>{{citechú journalthích tạp chí|author=Svendsen A|title=Lipase protein engineering|journal=Biochim Biophys Acta|volume=1543|issue=2|pages=223–228|year=2000|pmid=11150608|doi=10.1016/S0167-4838(00)00239-9}}</ref> Lipases là một phân hộ của các enzyme thủy phân este.
Lipase đóng vai trò thiết yếu trong quá trình tiêu hóa, vận chuyển và xử lý các chất béo trong chế độ ăn uống (ví dụ: [[triglyceride]], [[Mỡ trắng|mỡ]], [[dầu]]) trong hầu hết, nếu không phải là tất cả, các sinh vật sống. Gen mã hóa cho lipase thậm chí còn hiện diện trong một số loại [[virus]].<ref>{{citechú journalthích tạp chí|vauthors=Afonso C, Tulman E, Lu Z, Oma E, Kutish G, Rock D|title=The Genome of Melanoplus sanguinipes Entomologists|journal=J Virol|volume=73|issue=1|pages=533–52|year=1999|pmid=9847359|pmc=103860}}</ref><ref>{{citechú journalthích tạp chí|vauthors=Girod A, Wobus C, Zádori Z, Ried M, Leike K, Tijssen P, Kleinschmidt J, Hallek M|title=The VP1 capsid protein of adeno-associated virus type 2 is carrying a phospholipase A2 domain required for virus infectivity|journal=J Gen Virol|volume=83|issue=Pt 5|pages=973–8|year=2002|pmid=11961250|doi=10.1099/0022-1317-83-5-973}}</ref>
Hầu hết lipase hoạt động ở một vị trí cụ thể trên "mạch xương sống" [[Glyxerol|glycerol]] của [[cơ chất]] lipid (A1, A2 hoặc A3) (trong ruột non). Ví dụ, [[lipase tuyến tụy của con người]] (HPL),<ref>{{citechú journalthích tạp chí|author1=Winkler FK|author2=D'Arcy A|author3=W Hunziker|title=Structure of human pancreatic lipase|journal=Nature|volume=343|issue=6260|pages=771–774|year=1990|pmid=2106079|doi=10.1038/343771a0}}</ref> là enzyme chính phân hủy chất béo trong [[hệ tiêu hóa]] của con người, chuyển hóa [[triglyceride]] được tìm thấy trong dầu ăn thành [[monoglyceride]] và hai axit béo.
Một số loại hoạt động '''lipase''' khác tồn tại trong tự nhiên, chẳng hạn như [[Phospholipases|phospholipase]] <ref>{{citechú journalthích tạp chí|author1=Diaz, B.L.|author2=J. P. Arm.|title=Phospholipase A(2)|journal=Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids|volume=69|pages=87–97|year=2003|pmid=12895591|doi=10.1016/S0952-3278(03)00069-3|issue=2–3}}</ref> và [[Sphingomyelinases|sphingomyelinase]],<ref>{{citechú journalthích tạp chí|vauthors=Goñi F, Alonso A|title=Sphingomyelinases: enzymology and membrane activity|journal=FEBS Lett|volume=531|issue=1|pages=38–46|year=2002|pmid=12401200|doi=10.1016/S0014-5793(02)03482-8}}</ref> tuy nhiên chúng thường được tách riêng biệt so với lipase "thông thường" mà ta đang xét.
Một số lipase được biểu hiện và tiết ra bởi các sinh vật gây bệnh trong khi bị nhiễm trùng. Đặc biệt, loại nấm gây bệnh ''[[Candida albicans]]'' có nhiều loại lipase khác nhau, có thể phản ánh phổ hoạt động phân giải chất béo rộng, có thể góp phần vào tính bền vững và độc lực của ''C. albicans'' trong mô người.<ref>{{citechú journalthích tạp chí|vauthors=Hube B, Stehr F, Bossenz M, Mazur A, Kretschmar M, Schafer W|title=Secreted lipases of Candida albicans: cloning, characterisation and expression analysis of a new gene family with at least ten members|journal=Arch. Microbiol.|volume=174|issue=5|pages=362–374|year=2000|pmid=11131027|doi=10.1007/s002030000218}}</ref>
== Chú thích ==
{{tham khảo}}
[[Thể loại:Sinh học tế bào]]
|
