Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Attila”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Cần phân biệt Hung với Hung Nô. |
||
Dòng 15:
|ghi chú hình=Tượng sáp mô phỏng Attila tại bảo tàng Hungary}}
'''Attila''' ([[chữ Hán]]:阿提拉, phiên âm Hán Việt: '''A Đề Lạp''';<ref>{{chú thích web| url = http://baike.baidu.com/view/19872.htm | tiêu đề = 阿提拉_百度百科 | author = | ngày = | ngày truy cập = 2 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref><ref name="danchua.eu">http://www.danchua.eu/373.0.html?&tx_ttnews[tt_news]=1895&cHash=164aad98f5</ref> [[395]]?, [[406]]? – [[453]]), người châu Âu gọi ông là '''Attila Rợ Hung''', và đặt biệt hiệu là "Ngọn roi của Thượng đế" hoặc "tai họa của trời" (''fléau de dieu''), là [[Thiền vu|Thiền Vu]] của [[Người Hung|Đế quốc Hung]] từ năm [[434]] đến khi [[chết|qua đời]] vào năm [[453]]<ref>{{chú thích web| url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/42236/Attila | tiêu đề = Attila (king of the Huns) | author = | ngày = | ngày truy cập = 2 tháng 6 năm 2014 | nơi xuất bản = Encyclopedia Britannica | ngôn ngữ = }}</ref> và là người anh hùng đã tạo dựng một đế chế của [[người Hung]] trải dài từ [[Đức]] đến [[sông Ural]], rồi từ [[sông Donau|sông Danube]] tới [[biển Baltic]]. Đối với nền [[Văn hóa phương Tây|văn minh phương Tây]], vị vua kiệt xuất của [[người Hung|đế
Trong thời kì đó, ông là một trong những mối hiểm họa đáng sợ của cả [[Đế quốc Đông La Mã]] và [[Đế quốc Tây La Mã|Tây La Mã]]. Ông đã chinh phạt bán đảo [[Balkan]] hai lần và tiến tới xứ [[Gallia|Gaule]] ([[Pháp]] ngày nay) và vươn xa tới [[Orléans|Orleans]] ([[Paris]] ngày này). Thậm chí có lần ông còn suýt nữa tiến chiếm kinh thành [[Constantinopolis]] của người Đông La Mã, nhưng một dịch bệnh khiến ông không thành công. Và sau đó, ông bị thất bại ê chề trước quân Tây La Mã trong trận đánh kịch liệt tại [[Trận Châlons|Chalons]] vào năm [[451]], do đó ông phải rút quân trở về. Năm sau tức là năm [[452]], ông lại thân hành ra quân, lần này thì họ đánh thẳng vào đất [[Ý]], chiếm lĩnh được vài thành phố, nhưng sau đó lại phải lui binh.<ref name="FranzBäuml1">Franz H. Bäuml, Marianna D. Birnbaum, ''Attila: the man and his image'', trang 11</ref><ref>Franz H. Bäuml, Marianna D. Birnbaum, ''Attila: the man and his image'', trang 1</ref>
|