Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận Salamis”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n clean up, replaced: → (5) using AWB
Dòng 15:
|map_marksize = 7
|map_caption = Vị trí của trận Salamis
|map_label =
|result= Chiến thắng của người Hy Lạp
|combatant1=Các thành bang [[Hy Lạp cổ đại|Hy Lạp]]
Dòng 70:
=== Hạm đội Hy Lạp ===
[[Tập tin:Trireme.jpg|thumb|Tàu Trireme]]
Herodotus nói rằng hạm đội Đồng Minh có 378 tầu chiến kiểu Trireme, vốn được hợp lại từ nhiều thành bang khác nhau(xem chi tiết ở bảng phía dưới).<ref>Herodotus, [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=8.42.1 VIII, 44–48]</ref> Tuy nhiên, trong con số ông ta nêu ra theo sự đóng góp của từng thành bang lại chỉ là 366. Mặc dù vậy Herodotus không nói rõ ràng rằng tất cả 378 chiến hạm đều tham chiến tại Salamis ("''Tất cả các thành bang đều có tàu Trireme...Tổng số tàu chiến đã có...là 378 chiếc"'')<ref name = VIII48/> và ông cũng nói rằng người Aegineta ''"có những đội tàu khác, nhưng họ bảo vệ đất riêng của họ với những đội tầu này và chỉ mang đến chiến đấu tại Salamis với ba mươi đội tầu chiến giỏi nhất"''.<ref name = VIII46/> Như vậy có một sự khác biệt trong số lượng tầu chiến của Đồng minh đồn trú tại Salamis, khoảng 12 chiếc tàu có thể đã được để lại để phòng thủ xứ Aegina.<ref>e.g., Macaulay, in a note accompanying his translation of Herodotus VIII, 85</ref> Cũng theo Herodotus, có hai tàu rời bỏ đội ngũ của người Ba Tư để đến với người Hy Lạp, một chiếc trước khi xảy ra [[trận Artemisium]] và một còn lại trước trận Salamis, do đó, tổng số tầu chiến của hạm đội Đồng Minh Salamis là khoảng 368 (hoặc 380).<ref>Herodotus [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231391;layout=;loc=8.81.1 VIII, 82]</ref>
 
Theo nhà viết kịch người Athena [[Aeschylus]], một trong những người thực sự tham chiến tại Salamis, hạm đội Hy Lạp chỉ có 310 tàu Trireme (sự khác biệt từ số lượng tàu Athen) Ctesias tuyên bố rằng hạm đội Athena chỉ có 110 chiếc Trireme, con số này phù hợp với con số của Aeschylus đã đưa ra. Theo Hyperides thì hạm đội Hy Lạp có 220 tàu chiến.<ref name = Lee>Lee, [http://www.nytimes.com/2006/11/27/arts/27greek.html?_r=2&pagewanted=all A Layered Look Reveals Ancient Greek Texts]</ref> Hạm đội đã hoạt động một cách có hiệu quả dưới sự chỉ huy của Themistocles, nhưng trên danh nghĩa do nhà quý tộc Eurybiades người Sparta chỉ huy, như đã được thoả thuận tại Đại hội năm 481 TCN.<ref name = h226>Holland, các trang 226–227</ref> Mặc dầu Themistocles cố gắng yêu cầu quyền lãnh đạo của mình với hạm đội, nhưng các thành bang khác đã phản đối và như là một sự thỏa hiệp, thành bang Sparta (mặc dù không có truyền thống về hải quân) đã được đề cử ra để chỉ huy hạm đội.<ref name = h226/>
Dòng 102:
 
== Cân nhắc chiến lược và chiến thuật ==
Chiến lược tổng thể của người Ba Tư trong cuộc xâm lược năm 480 TCN là áp đảo người Hy Lạp bằng một đội quân xâm lược lớn, và hoàn tất cuộc chinh phục Hy Lạp trong một chiến dịch duy nhất.<ref name = h209>Holland, các trang 209–212</ref> Ngược lại, những người Hy Lạp lại tìm cách sử dụng tốt nhất quân số của họ bằng cách bảo vệ các địa điểm có giới hạn để giữ cho người Ba Tư ở ngoài các cánh đồng càng lâu càng tốt. Xerxes rõ ràng không đoán trước được sự kháng cự quyết liệt này, hoặc ông đã có thể đến sớm hơn trong phần đầu chiến dịch (nếu không phải chờ đến 4 ngày tại Thermopylae, làm cho người Hy Lạp hoàn tất được cuộc sơ tán).<ref name = h327>Holland, các trang 327–329</ref> Thời gian bây giờ là cực kỳ quan trọng đối với người Ba Tư – đội quân xâm lược vĩ đại này không thể được cung cấp về hậu cần hợp lý một cách vô thời hạn và cũng có lẽ Xerxes chẳng muốn phải ở bên ngoài của đế chế của mình trong một thời gian quá dài.<ref name = h308>Holland, các trang 308–309</ref> [[Trận Thermopylae]] đã chỉ ra rằng một cuộc tấn công chống lại một cuộc tấn công chính diện vào một vị trí được bảo vệ tốt của Hy Lạp là vô ích, và có rất ít cơ hội chinh phục phần còn lại của Hy Lạp trên bộ.<ref name="Lazenby, p.197">Lazenby, tr. 197</ref> Tuy nhiên trận Thermopylae cũng chỉ ra rằng, nếu người Hy Lạp bị tấn công từ bên sườn, thì quân đội nhỏ bé của họ có thể bị tiêu diệt.<ref name = L248/> Như vậy cuộc tấn công thọc sườn từ eo đất Isthmus đồi hỏi phải sử dụng của hải quân Ba Tư, và phải tiêu diệt được hải quân của Đồng minh. Nói tóm lại, nếu Xerxes có thể tiêu diệt hải quân Đồng minh, ông sẽ ở một vị trí vững mạnh để buộc Hy Lạp đầu hàng, đây dường như hy vọng duy nhất để kết thúc chiến dịch ngay lập tức. Ngược lại bằng cách tránh cuộc tấn công hủy diệt của người Ba Tư, hoặc như Themistocles hy vọng, bằng cách làm tê liệt hạm đội Ba Tư, Hy Lạp có thể ngăn chặn cuộc chinh phục của họ.<ref name = h303>Holland, tr. 303</ref>
 
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho là giao tranh tại Salamis thực sự không cần thiết đối với người Ba Tư. Theo Herodotus, Nữ hoàng Artemisia của Caria đã hiến kế cho Xerxes trong cuộc hành quân tới Salamis. Artemisia gợi ý rằng đánh nhau trên biển là một rủi ro không cần thiết và đề xuất:
Dòng 108:
<blockquote>Bệ hạ không nên vội vã để tiếp chiến trên biển, hãy giữ tàu của bệ hạ ở đây và ở gần phía đất liền, hoặc thậm chí phía trước tiến vào vùng Peloponnesus, sau đó, thưa chúa tể của tôi, ngài sẽ dễ dàng thực hiện những gì ngài muốn có khi đến đây. Người Hy Lạp không thể chống chọi lại với ngài trong một thời gian dài, nhưng ngài sẽ đánh tan họ, và họ sẽ bỏ chạy tan tác, người nào về thành phố của người nấy.<ref>Herodotus [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126;query=chapter%3D%231376;layout=;loc=8.68A%201 VIII, 68]</ref></blockquote>
 
Hạm đội tàu Ba Tư vẫn đủ mạnh để đánh ngược từ dưới lên vào hải quân Đồng minh ở Eo biển Salamis, và đồng thời gửi tầu chiến đến hỗ trợ bộ binh đang đóng ở Peloponnesus.<ref name = L248/> Tuy nhiên, trong các toan tính cuối cùng, cả hai bên đều chuẩn bị cho một trận hải chiến, với hy vọng nó sẽ thay đổi một cách quyết định cuộc chiến.<ref name = h303>Holland, tr. 303</ref>
 
Người Ba Tư có lợi những thế chiến thuật đáng kể, như là số lượng vượt trội so với Đồng Minh, và có cả các "tàu buồm tốt hơn".<ref name = L138>Lazenby, tr. 138</ref> Các "tàu buồm tốt hơn" mà Herodotus đã đề cập rất có thể do sự cực kỳ thạo nghề biển của các đội thủy thủ.<ref name = L138/> Hầu hết các tàu của Athena đều được (và đó cũng là phần lớn của hạm đội Đồng minh) đóng mới theo yêu cầu của Themistocles là xây dựng một hạm đội gồm 200 tàu trong năm 483 TCN, nên các đội thủy thủ thiếu kinh nghiệm. Điều quan trọng đáng phải lưu ý rằng la mặc dù một phần thủy thủ của Athena có ít kinh nghiệm, nhưng các Trireme mới được đóng đã chứng tỏ được vai trò quan trọng của mình trong các cuộc xung đột sắp tới với quân Ba Tư.<ref>Holland, các trang 222–224</ref> Các chiến thuật phổ biến nhất của hải chiến tại vùng Địa Trung Hải vào thời điểm đó là đòn đâm, húc (các tàu Trireme được trang bị với một mũi nhọn ở phần đầu tàu), hoặc cho lên boong thật nhiều lính thủy đánh bộ (đây là điều quan trọng để chuyển một trận hải chiến thành một trận đánh trên đất liền).<ref name = L34>Lazenby, các trang 34–37</ref> Những người Ba Tư và người Hy Lạp tại châu Á thời gian này đã bắt đầu sử dụng một kế sách được biết đến như ''diekplous''. Bây giờ thì không ai biết được kỹ thuật đó là gì, nhưng có thể đó là cách chèo thuyền vào khoảng cách giữa các tàu địch và sau đó đâm, húc chúng các bên mạn tầu.<ref name = L34/> Cách cơ động này yêu cầu có các tay chèo có kinh nghiệm và do đó người Ba Tư sẽ có nhiều khả năng sử dụng nó,và tất nhiên quân Đồng Minh cũng phát triển các chiến thuật đặc biệt để để đánh trả.<ref name = L34/>
Dòng 176:
=== Nguồn cổ đại ===
* Herodotus, ''The Histories'' [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Hdt.+toc Perseus online version]
* [[Aeschylus]], extract from [http://www.poetry-archive.com/a/the_battle_of_salamis.html ''The Persians'']
* Ctesias, ''Persica'' (excerpt in Photius's epitome)
* Diodorus Siculus, [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0084&layout=&loc=11.28 ''Bibliotheca Historica'']