Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tikal”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎top: clean up, replaced: → (18) using AWB
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 5:
| image_size = 250px
| alt =
| caption = [[đềnĐền thờ Tikal I]] cao {{convert|47|m|ft}}.<ref name=mg47>Martin & Grube 2000, p.47.</ref>
| map =
| map_type = Mesoamerica
Dòng 21:
| built =
| abandoned =
| epochs = đầu cổCổ điển sớm đến muộn cổ điển muộn
| cultures = [[vănVăn minh Maya]]
| event =
| excavations =
Dòng 41:
| designation1_partof =
| designation1_number = [http://whc.unesco.org/en/list/64 64]
| designation1_free1name = StateNước Party
| designation1_free1value = [[Guatemala]]
| designation1_free2name = RegionVùng
| designation1_free2value = [[Danh sách di sản thế giới tại châu Mỹ|Mỹ Latin và Caribe]]
| designation1_free3name =
Dòng 64:
}}
 
'''Tikal''' ({{IPA|/tiˈkäl/}}) (''Tik’al'' trong chính tả Maya hiện đại) là tàn tích của một thành phố cổ tìm được trong một khu [[rừng mưa]] ở [[Guatemala]].<ref>{{chú thích web|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080930055432/http://archive.cyark.org/tikal-info|url=http://archive.cyark.org/tikal-info|archivedate=30 September 2008|title=Tikal Information|publisher=[[CyArk]]|accessdate=19 December 2014}}</ref> Ambrosio Tut, một công binh cao su, tường thuật về tàn tích đến ''La Gaceta'', một tờ báo Guatemala, địa điểm này được đặt tên Tikal. Sau khi tạp chí học viện khoa học Berlin tái xuất bản báo cáo năm 1853, giới khảo cổ và thợ săn kho báu bắt đầu tham quan khu rừng. Ngày hôm nay, khách du lịch đến địa điểm này có thể giúp bảo vệ khu rừng mưa.<ref>http://tikalpark.com/explorers.htm</ref> Đây là một trong những địa điểm khảo cổ và trung tâm đô thị rộng lớn nhất của nền [[văn minh Maya]] thời kỳ [[tiền Columbus]]. Nó nằm trong khu vực khảo cổ học của [[bồnlưu địavực Petén]] mà hiện tại ở miền bắc [[Guatemala]]. Đặt ở vị trí thuộc tỉnh [[El Petén]], địa điểm này là một phần của '''công viên quốc gia Tikal''' ở Guatemala và năm 1979 được [[UNESCO]] công bố trở thành [[di sản thế giới]].<ref>UNESCO World Heritage Center.</ref>
 
Tikal là thủ đô của một nhà nước chinh phục đã trở thành một trong những vươngthành quốcbang hùng mạnh nhất của ngườithời Maya cổ đại. Mặc dù tượng đài kiến trúc tại khu vực có niên đại vào thế kỷ thứ 4IV trước Công nguyênTCN, Tikal mới đạt cực mức thịnh củaở nógiai trong thời kỳđoạn cổ điển, khoảng từ năm 200 đến năm 900. Trong thời gian này, thành phố đãbang thống trị phần lớn khu vực Maya về mặt chính trị, kinh tế và quân sự, trongnhờ khicó tươngliên táchệ vớimật cácthiết khuvới vựcthành trênbang khắpkhông Trungphải Mỹngười nhưMaya cáctại đôTrung thịMexico lớn củalà [[Teotihuacan trong thung lũng xa xôi của Mexico]]. Có bằng chứng cho thấy Tikal bị chinh phục bởi Teotihuacathành trongTeotihuacan vào thế kỷ thứ 4. Sau khi kết thúc của thời kỳ hậu cổ điển, không có đền đài lớn được xây dựng tại Tikal và có bằng chứng cho thấy cung điện vua đã bị đốtthiêu cháyrụi. Những sự kiện này đượckéo kếttheo hợpđó vớilà một sự suy giảm dân số dần dần, màcuối đỉnhcùng caokhiến vớidân việccư ngườidi ta từcử bỏkhỏi khu vực này vào cuối thế kỷ thứ 10.▼
Tikal tọa lạc trong khu vực khảo cổ của lưu vực Petén ở phía bắc Guatemala. Nằm trong tỉnh El Petén, địa điểm này là một phần của Vườn quốc gia Tikal của Guatemala.
▲Tikal là thủ đô của một nhà nước chinh phục đã trở thành một trong những vương quốc hùng mạnh nhất của người Maya cổ đại. Mặc dù tượng đài kiến trúc tại khu vực có niên đại thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên, Tikal đạt cực mức thịnh của nó trong thời kỳ cổ điển, khoảng từ năm 200 đến năm 900. Trong thời gian này, thành phố đã thống trị phần lớn khu vực Maya về mặt chính trị, kinh tế và quân sự, trong khi tương tác với các khu vực trên khắp Trung Mỹ như các đô thị lớn của Teotihuacan trong thung lũng xa xôi của Mexico. Có bằng chứng cho thấy Tikal bị chinh phục bởi Teotihuaca trong thế kỷ thứ 4. Sau khi kết thúc của thời kỳ hậu cổ điển, không có đền đài lớn được xây dựng tại Tikal và có bằng chứng cho thấy cung điện vua đã bị đốt cháy. Những sự kiện này được kết hợp với một sự suy giảm dân số dần dần, mà đỉnh cao với việc người ta từ bỏ khu vực này vào cuối thế kỷ thứ 10.
 
==Tham khảo==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Tikal”