Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận lụt đồng bằng sông Hồng 1971”

|fatalities=500<ref name="henry.baw.de">https://henry.baw.de/bitstream/handle/20.500.11970/100082/2006_icse-3_Verheij_Rohde_675-683.pdf?sequence=1&isAllowed=y</ref> - 594 người chết<br>Khoảng 100.000 người bị ảnh hưởng nặng (sống ở những xã bị ngập hoàn toàn){{Refn|100 nghìn người là dân số của 20 xã hoặc 1 huyện, đã bị ngậpxóa lụt hoàn toànsổ, nhưng chưa rõ tên xã huyện nào.<br>Một báo cáo khác cho thấy trận lụt này chỉ làm 594 người thiệt mạng.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/Chuong%209.pdf |title=Chương 9: Nghiên cứu điển hình |newspaper=Báo cáo của Việt Nam về biến đổi khí hậu |accessdate=11 tháng 10 năm 2015}}</ref>|group="nb"|name="nb5"}}

'''Trận lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971''' (hay còn được biết đến với tên gọi '''Đại hồng thủy 1971''') là một đợt [[lũ lụt]] rất lớn xảy ra ở các tỉnh thuộc [[đồng bằng sông Hồng]], [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] vào giữa [[Tháng tám|tháng 8]] năm [[1971]]. Do chịu tác động của 1 tổ hợp [[thời tiết]] nguy hiểm nên ở khu vực trên đã xuất hiện các trận mưa lớn, gây vỡ đê và khiến lũ trên các sông lên nhanh, nhiều khu vực đạt tới mức báo động 3.<ref group="nb" name="nb1">Theo thang cảnh báo lũ Việt Nam</ref> Theo số liệu thống kê thì đã có khoảng 500<ref name="henry.baw.de">https://henry.baw.de/bitstream/handle/20.500.11970/100082/2006_icse-3_Verheij_Rohde_675-683.pdf?sequence=1&isAllowed=y</ref> - 594<ref>http://www.vn.undp.org/content/dam/vietnam/docs/Publications/Chuong%209.pdf</ref> người thiệt mạng, ngoài ra đã có 20 xã, hay 1 huyện bị ngập hoàn toàn (nhưng chưa rõ tên xã huyện nào) làmvới ảnhtổng hưởngdân nặngsố tớitrong những xã đó vào khoảng 100.000 người sống tại những xã đó. Về tài sản, trận lụt làm ngập 2.500 km2 đất đai, gây thiệt hại về tài sản khoảng 70 triệu đồng theo thời giá bấy giờ.<ref group="nb" name="nb2">Giá trị này là vào thời điểm năm 1971. Nếu tính đến thời điểm 2015 thì con số này vào khoảng đến 10 nghìn tỷ đồng (tương đương khoảng 455 triệu USD).</ref>

Đây được xem là trận lũ lụt lớn bậc nhất trong vòng 250 năm qua ở [[Miền Bắc (Việt Nam)|miền Bắc Việt Nam]], trong 100 năm qua ở vùng đồng bằng sông Hồng và nó đã đi vào [[ký ức]] không thể xóa nhòa của rất nhiều người dân sinh sống ở khu vực này.<ref name=cand/> Trận lũ lụt được một cơ quan thời tiết của [[Hoa Kỳ]] xếp là một trong những thiên tai lớn nhất của [[Thế kỷ 20|thế kỷ XX]], và mức độ thảm khốc do nó gây ra chỉ đứng sau trận lụt trên [[sông Dương Tử]] ở [[Trung Quốc]] làm hàng triệu người chết xảy ra năm 1931. Một số nguồn thông tin khác, đi xa hơn, còn xếp trận lũ lụt lịch sử tại đồng bằng sông Hồng này vào danh sách 10 trận lũ lụt tồi tệ nhất trong lịch sử lũ lụt thế giới.<ref name=tt1>{{chú thích báo|url=http://listdose.com/top-10-worst-floods-all-time/ |title=Top 10 worst floods all time|newspaper=listdobe.com|accessdate=5 tháng 10 năm 2015}}</ref><ref name=tt2>{{chú thích báo|url=http://kienthuc.net.vn/ho-so/ha-noi-lot-top-10-tran-lu-lut-toi-te-nhat-the-gioi-252500.html |title=Hà Nội lọt top 10 trận lũ lụt tồi tệ nhất thế giới |newspaper=Báo điện tử Kiến Thức |accessdate=5 tháng 10 năm 2015 |date=10 tháng 8 năm 2013}}</ref>

Trong thời gian từ năm [[1970]] đến năm [[1972]], hiện tượng [[La Niña]] chi phối [[khí hậu toàn cầu]], trong khoảng thời gian từ năm [[1970]] đến [[1971]] là cường độ trung bình và sau đó từ nửa cuối năm [[1971]] đến năm [[1972]] là ở mức yếu.<ref>{{chú thích báo|url=http://ggweather.com/enso/oni.htm|title=El Niño and La Niña Years and Intensities|newspaper=Trung tâm Khí tượng Hoa Kỳ|archiveurl=http://web.archive.org/web/20150913140149/http://ggweather.com/enso/oni.htm|archivedate=3 tháng 9 năm 2015|accessdate=13 tháng 9 năm 2015}}</ref> [[La Niña]] tác động đến Việt Nam, và là một nguyên nhân dẫn đến trận lụt này.<ref name=thethaovanhoa>{{chú thích báo|author=Thế Vinh|date=9 tháng 11 năm 2008|url=https://thethaovanhoa.vn/xa-hoi/lu-lut-va-an-uc-vo-de-n20081109114153467.htm |title=Lũ lụt và ẩn ức "vỡ đê" |newspaper=Báo Thể thao Văn hóa |accessdate=29 tháng 9 năm 2015}}</ref>

Trong khi [[kế hoạch kinh tế]] năm [[1971]] của [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] đang bắt đầu thực hiện dưới điều kiện tương đối thuận lợi, do Mỹ đã tạm ngừng cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc, thì trận lụt lớn xảy ra đã gây hậu quả nặng nề.<ref>{{harvnb|Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Văn phòng Quốc hội|2003|p=171}}</ref> Tác động của trận lũ khiến 13 tỉnh thành phía Bắc vỡ đê lớn.<ref name=vnexpress/> Ngày [[19 tháng 8]], nước lũ tràn vỡ các đê ở hạ lưu [[sông Lô]], [[sông Đà]] và tả ngạn sông Hồng thuộc [[Vĩnh Tường|huyện Vĩnh Tường]], đê bối [[Thanh Trì]] phía hữu ngạn sông Hồng. Đến ngày [[20 tháng 8|20]], vỡ đê Lâm Thao; sang ngày hôm sau thì vỡ đê Vĩnh Lại và đê Cao Xá. Nhiều đoạn đê khác cũng đã bị vỡ với chiều dài đoạn bị hỏng là tương đối lớn. Vỡ đê đã gây ngập lụt diện rộng trên khu vực đồng bằng Bắc Bộ.<ref name=nchmf/> Chỉ tính riêng 4 tỉnh [[Hải Hưng (tỉnh)|Hải Hưng]], [[Hà Bắc (tỉnh cũ)|Hà Bắc]], [[Vĩnh Phú (tỉnh)|Vĩnh Phú]], [[Hà Tây (tỉnh)|Hà Tây]], trận lụt đã làm 1062 xã của 94 huyện với 2,9 triệu ngườihộ gia đình bị ngập lụt nặng, tương đương với trên 40% tổng số hộ gia đình.<ref>{{harvnb|Nguyễn Sinh Cúc, Nguyễn Văn Tiêm|1996|p=19}}</ref>

Trận lụt đã khiến khoảng 500 - 594 người thiệt mạng, ngoài ra còncộng cóthêm 100.000 người bị ảnh hưởng nặng (nhàdo cửasống ở những xã bị ngập hoàn toàn),<ref doname=dantri>{{chú sốngthích ởbáo|url=http://dantri.com.vn/xa-hoi/tran-lut-lich-su-thang-8-nam-1971-1405170101.htm những|title=Trận xãlũ bịlịch ngậpsử hoàntháng toàn8 năm 1971 |newspaper=Dân Trí |accessdate=29 tháng 9 năm 2015}}</ref><ref group="nb" name="nb5"/>, làm ảnh hưởng tới khoảng 2,7 triệu người khác ở đồng bằng sông Hồng,<ref>{{Chú thích web|url=http://www.adrc.asia/countryreport/VNM/VNMeng99/Vietnam99.htm|tiêu đề=Viet Nam Country Report 1999|ngày truy cập=4 tháng 10 năm 2015}}</ref> và thiệt hại tài sản lên đến con số 70 triệu đồng theo thời giá lúc bấy giờ (năm [[1971]]) tương đương với 10.000 tỉ đồng theo thời giá hiện tại.<ref name=dantri/><ref group="nb" name="nb2"></ref> Trong đó, phần tài sản do Nhà nước quản lý vào khoảng 44.225.000 đồng. Tổng số trên 120.000 công trình liên quan đến [[Nhà|nhà cửa]], kho tàng bị ngập và trôi. Thiệt hại về [[công nghiệp]] ước tính khoảng 3.670.000 đồng, về [[nông nghiệp]] ước tính lên đến 1.140.100 đồng. Về [[công trình thuỷ lợi]] thì thiệt hại do lũ gây ra được ước tính vào khoảng 8.884.200 đồng. Về [[giao thông]] và [[bưu điện]] thì con số là vào khoảng 10.025.000 đồng. Ngoài ra, thiệt hại của nhân dân và các địa phương bị ảnh hưởng từ lũ lụt, [[dịch bệnh]], ngừng trệ sản xuất sau mưa lũ là rất lớn.<ref name=nchmf/>

2 giờ đêm 21/8, lưu lượng nước sông Hồng tại Sơn Tây là 34.250 m3/giây làm cho nước các triền sông lên cao. Mặc dù dùng cả [[xe tăng]] chặn lũ ở cống [[Khê Thượng]] nhưng lũ cuốn phăng cả xe tăng xuống phía hạ lưu hàng trăm mét. Do lo sợ cây [[cầu Long Biên]] huyết mạch bị nước lũ cuốn trôi, ngành giao thông của [[Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 1971-1975|chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] đã phải đưa một đoàn tàu chất nặng [[đá]] hộc lên nằm yên trấn giữ mặt cầu.<ref name=tuoitre>{{chú thích báo|author=Thu Hà - Đức Bình|date=27 tháng 9 năm 2010|url=https://tuoitre.vn/ky-tich-de-song-hong---ky-2-nhung-tran-vo-de-lich-su-402503.htm |title=Kỳ tích đê sông Hồng - Kỳ 2: Những trận vỡ đê lịch sử |newspaper=Báo Tuổi trẻ |accessdate=30 tháng 9 năm 2015}}</ref> Đồng thời thì các tỉnh có đê bị vỡ trong trận lũ đã huy động tối đa nguồn lực để tổ chức hàn khẩu lại hệ thống.<ref name=nchmf/> Việc hàn khẩu các chỗ vỡ được thực hiện ngay nhưng do mưa to tiếp tục kéo dài, lũ lớn nên công việc chỉ kết thúc sau khi lũ rút, mặc dù đã sử dụng đến 10.000 m3 đá hộc, 1,4 triệu bao tải đay, 34.000 rọ thép và đặc biệt đã phải đánh đắm 19 sà lan (riêng cho đê Nhất Trai).

Trận lũ lịch sử năm 1971 diễn ra đúng vào thời điểm tại [[miền Nam Việt Nam]] (lúc đó dưới quyền kiểm soát của [[Việt Nam Cộng hòa]]), cuộc [[chiến tranh Việt Nam]] đang bước vào giai đoạn ác liệt nhất.<ref>{{chú thích báo|url=https://web.archive.org/web/20151001082858/http://baotintuc.vn/phong-su/cuoc-dam-phan-dai-nhat-lich-suky-4-cang-thang-20130118235800240.htm |title=“Cuộc đàm phán dài nhất lịch sử”- Kỳ 4: Căng thẳng |newspaper=Báo Tin tức |accessdate=30 tháng 9 năm 2015}}</ref><ref>[http://www.history.com/this-day-in-history/mysterious-flood-strikes-north-vietnam "Mysterious flood strikes North Vietnam"] ''history.com''. Truy cập 11 tháng 10 năm 2015.</ref> Theo đánh giá của [[Cơ quan Quản trị Hải dương và Khí tượng Hoa Kỳ]] ([[:en:National Oceanic and Atmospheric Administration|NOAA]]) thì đây là 1 trong những trận lũ lụt lớn nhất của [[Thế kỷ 20|thế kỷ XX]] trên thế giới.<ref>{{chú thích báo|url=http://www.noaanews.noaa.gov/stories/images/global.pdf |title=NOAA’s Top Global Weather, Water and Climate Events of the 20th Century |newspaper=Cơ quan Quản trị Hải dương và Khí tượng Hoa Kỳ - NOAA |accessdate=5 tháng 10 năm 2015}}</ref> Mức độ thảm khốc của nó được xếp thứ 2 sau [[Lũ lụt Trung Quốc năm 1931|trận lụt xảy ra năm 1931]], làm chết hàng triệu người ở [[sông Dương Tử]], [[Trung Quốc]].<ref name=cand>{{chú thích báo|author=Lê Hiền |date=27 tháng 10 năm 2007 |url=http://antg.cand.com.vn/Kinh-te-Van-hoa-The-Thao/Nhin-tu-con-dai-hong-thuy-nam-1971-289808/ |title=Nhìn từ cơn đại hồng thủy năm 1971 |newspaper=Báo Công an nhân dân |accessdate=30 tháng 9 năm 2015}}</ref><ref>[http://www.vnbaolut.com/lulutSH_uni.htm "Nguyên nhân lũ lụt đồng bằng sông Hồng"] ''vnbaolut.com''. Truy cập 11 tháng 10 năm 2015.</ref> Đây được xem là trận lũ lớn bậc nhất trong vòng 250 năm qua ở [[Miền Bắc Việt Nam|miền Bắc]],<ref name=thethaovanhoa/><ref name=dantri/> và 100 năm qua ở khu vực sông Hồng.<ref>{{harvnb|Trần Thanh Xuân|2000|p=8}}</ref> Con số người chết hoặcgấp bịhàng ảnhtrăm hưởng nặng còn lớn hơnlần so với mức độkhoảng 1.000 người của [[Lũ lụt miền Trung Việt Nam tháng 11 năm 1999|trận lũ tại miền Trung năm 1999]] và [[Trận lũ tại miền Nam năm 2000|trận lũ năm 2000 tại miền Nam]].<ref>{{chú thích báo|author=Diện Hứa|date=8 tháng 8 năm 2012 |url=http://giaoduc.net.vn/Kinh-te/5-tham-hoa-thien-nhien-gay-thiet-hai-lon-nhat-Viet-Nam-post99281.gd |title=5 thảm họa thiên nhiên gây thiệt hại lớn nhất Việt Nam |newspaper=Báo Giáo dục Việt Nam |accessdate=30 tháng 9 năm 2015}}</ref> Năm [[2007]], [[Chính phủ Việt Nam]] đã ban hành "Quy hoạch phòng, chống lũ hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình" nhằm có những giải pháp đối phó với những trận lũ lớn tương tự như năm [[1971]].<ref>{{chú thích báo | url = http://www.chinhphu.vn/portal/page/portal/chinhphu/hethongvanban?class_id=1&mode=detail&document_id=30255 | title = Quyết định số 92/2007/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Quy hoạch phòng, chống lũ hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình | newspaper = Chính phủ Việt Nam |date=21 tháng 6 năm 2007 |accessdate=11 tháng 10 năm 2015}}</ref>