Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tiểu nhi kinh”

'''Tiểu nhi kinh''' hoặc ở dạng rút gọn của nó, '''Tiểu kinh''', nghĩa là "hệ chữ thiếu nhi" hoặc "hệ chữ nhỏ" ("hệ chữ nguyên bản" đề cập đến chữ Ba Tư-Ả Rập; [[Chữ Hán giản thể|giản thể]]: 本经; [[Chữ Hán phồn thể|phồn thể]]: 本經; [[Bính âm Hán ngữ|bính âm]]: ''Běnjīng,'' Xiao'erjing: {{Lang|zh-Arab|بٌکٍْ}}; Dungan: Бынҗин, {{Lang|dng-Latn|Вьnⱬin}}), là hệ chữ viết các phương ngôn Hán ngữ như [[Quan thoại|tiếng Quan thoại]] (đặc biệt là phương ngữ Lan Ngân, Trung Nguyên và Đông Bắc ) hoặc tiếng Dungan bằng chữ Ba Tư-Ả Rập. <ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=BwuSpFiOFfYC&pg=PA154|title=China's Muslim Hui community: migration, settlement and sects|last=Michael Dillon|publisher=Curzon Press|year=1999|isbn=0-7007-1026-4|location=Richmond|page=155|access-date=2010-06-28}}</ref><ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=nk5R1KarC0oC&pg=PA92|title=Remapping the past: fictions of history in Deng's China, 1979–1997|last=Howard Yuen Fung Choy|publisher=Brill|year=2008|isbn=90-04-16704-8|page=92|access-date=2010-11-30}}</ref><ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=DzwuAQAAIAAJ|title=The Iranian journal of international affairs, Volume 12|last=Daftar-i Muṭālaʻāt-i Siyāsī va Bayn al-Milalī (Iran)|publisher=Institute for Political and International Studies|year=2000|page=52|access-date=2010-11-30}}</ref><ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=UUsKAQAAMAAJ|title=Religion in communist lands, Volume 31|last=Centre for the Study of Religion and Communism|publisher=Centre for the Study of Religion and Communism|year=2003|page=13|access-date=2010-11-30}}</ref> Nó được sử dụng theo nhiều mục đích bởi nhiều người dân tộc thiểu số theo đức tin Hồi giáo ở Trung Quốc (chủ yếu là người [[Người Hồi|Hồi]], nhưng cũng có người [[Người Đông Hương|Đông Hương]] và người [[Người Salar|Salar]] ), và trước đây là hậu duệ người Dungan ở [[Trung Á]]. Cải cách chính tả đã giới thiệu [[Bảng chữ cái Latinh|chữ Latinh]] và sau đó là [[Bảng chữ cái Kirin|chữ Cyrillic]] cho tiếng Dungan, thứ tiếp tục được sử dụng cho đến ngày nay.

Tiểu nhi kinh được viết từ phải sang trái, như các hệ thống chữ viết khác sử dụng chữ Ba Tư-Ả Rập. Hệ thống chữ viết Tiểu nhi kinh không giống so với các hệ thống chữ viết dựa trên chữ Ả Rập khác ở chỗ tất cả các nguyên âm, dài và ngắn, được đánh dấu rõ ràng mọi lúc với các dấu phụ tiếng Ả Rập, không giống như một số hệ chữ viết khác dựa trên chữ Ả Rập như Uyghur Ereb Yéziqi sử dụng đầy đủ chữ cái và không có dấu phụ để đánh dấu các nguyên âm ngắn. Điều này làm cho nó trở thành một [[abugida]] thực sự. Cả hai thực tiễn này trái ngược với thực tiễn bỏ qua các nguyên âm ngắn trong phần lớn các ngôn ngữ sử dụng chữ Ả Rập (như [[tiếng Ả Rập]], [[tiếng Ba Tư]] và [[tiếng Urdu]] ). Điều này có thể là do tầm quan trọng của nguyên âm trong một âm tiết tiếng Trung.

Tiểu nhi kinh không có một tên tiêu chuẩn duy nhất. Ở [[Sơn Tây]], [[Hà Bắc]], [[Hà Nam (Trung Quốc)|Hà Nam]], [[Sơn Đông]], phía đông [[Thiểm Tây]] và cả [[Bắc Kinh]], [[Thiên Tân]] và các [[Đông Bắc Trung Quốc|tỉnh Đông Bắc]], hệ chữ này được gọi là "Xiǎo'érjīng", khi rút ngắn thành "Xiǎojīng" hoặc "Xiāojīng" (sau này là "Xiāojīng" "Có nghĩa là" xem xét "trong các khu vực nói trên). Ở [[Ninh Hạ]], [[Cam Túc]], [[Nội Mông]], [[Thanh Hải]], phía tây [[Thiểm Tây]] và các [[Tây Bắc Trung Quốc|tỉnh Tây Bắc]], hệ chữ được gọi là "Xiǎo'érjǐn". Người Đông Hương gọi nó là "chữ Đông Hương" hay "chữ Hồi Hồi"; người Salar gọi nó là "chữ Salar"; người Dungan của Trung Á đã sử dụng một biến thể của Tiểu nhi kinh được gọi là "chữ Hồi", trước khi được tạo ra để từ bỏ chữ viết Ả Rập cho chữ [[Bảng chữ cái Latinh|Latin]] và [[Bảng chữ cái Kirin|Cyrillic]] . Theo A. Kalimov, một nhà ngôn ngữ học Dungan nổi tiếng, Dungan của Liên Xô cũ đã gọi hệ chự này là щёҗин (şjoⱬin; 經).

Kể từ khi [[Hồi giáo|đạo Hồi]] xuất hiện vào thời [[nhà Đường]] (bắt đầu từ giữa thế kỷ thứ 7), nhiều người nói tiếng Ả Rập hoặc [[Tiếng Ba Tư|tiếng Ba Tư đã]] di cư vào Trung Quốc. Hàng thế kỷ sau, những dân tộc này đã đồng hóa với người [[Người Hán|Hán]] bản địa, tạo thành dân tộc Hồi ngày nay. Nhiều sinh viên Hồi giáo Trung Quốc đã tham dự [[Madrasa|madrasasmadrasa]]s để học tiếng Ả Rập cổ điển và Qur'an. Bởi vì những sinh viên này có hiểu biết rất cơ bản về các [[Chữ Hán|ký tự Trung Quốc]] nhưng sẽ có khả năng sử dụng ngôn ngữ nói tốt hơn một khi đã bị đồng hóa, họ bắt đầu sử dụng chữ Ả Rập cho tiếng Trung Quốc. Điều này thường được thực hiện bằng cách viết ghi chú bằng tiếng Trung để hỗ trợ việc ghi nhớ [[Surah|surahssurah]]s. Phương pháp này cũng được sử dụng để viết các bản dịch tiếng Trung trong từ vựng tiếng Ả Rập đã học trong madrasas. Do đó, một hệ thống chữ viết tiếng Trung Quốc với chữ Ả Rập dần dần được phát triển và chuẩn hóa ở một mức độ nào đó. Hiện tại, cổ vật được biết đến lâu đời nhất có dấu hiệu của Tiểu nhi kinh là một tấm bia đá trong sân của [[:de:Daxue-Xixiang-Moschee|Nhà thờ Hồi giáo Đại học tập hạng]] ở [[Tây An]] thuộc tỉnh Thiểm Tây. Tấm bia cho thấy những câu kinh Qur'an được khắc bằng tiếng Ả Rập cũng như một ghi chú ngắn về tên của những người khắc ghi trong Tiểu nhi kinh..Tấm bia được thực hiện vào năm 740 AH trong [[lịch Hồi giáo]] (từ ngày 9 tháng 7 năm 1339 đến ngày 26 tháng 6 năm 1340). Một số bản thảo cũ của Tiểu nhi kinh (cùng với các văn bản hiếm khác bao gồm cả những bản từ [[Đôn Hoàng]] ) được lưu giữ trong Viện Bản thảo phương Đông của Viện Hàn lâm Khoa học Nga ở [[Sankt-Peterburg|St. Petersburg]], Nga.

Tiểu nhi kinh có thể được chia thành hai bộ, "hệ thống nhà thờ Hồi giáo" và "hệ thống nhật dụng". "Hệ thống nhà thờ Hồi giáo" là hệ thống được sử dụng bởi các học sinh và [[imam]] trong các [[Thánh đường Hồi giáo|nhà thờ Hồi giáo]] và [[Madrasa|madrasahmadrasa]]h. Nó chứa nhiều từ vựng tôn giáo Ả Rập và Ba Tư, và không sử dụng các chữ Hán. Hệ thống này tương đối chuẩn, và có thể được coi là một [[Hệ chữ viết|hệ thống chữ viết]] thực sự. "Hệ thống nhật dụng" là hệ thống được sử dụng bởi những người ít được giáo dục về các chữ cái và thư từ ở cấp độ cá nhân. Thông thường các chữ Hán đơn giản được xen lẫn với chữ Ả Rập, chủ yếu viết về các vấn đề phi tôn giáo và tương đối ít các từ mượn tiếng Ả Rập và tiếng Ba Tư. Việc này có thể khác nhau nhiều từ người này sang người khác. Hệ thống sẽ được phát minh bởi chính người viết, với sự hiểu biết của riêng mình về bảng chữ cái tiếng Ả Rập và tiếng Ba Tư, được ánh xạ theo cách phát âm biện chứng của chính mình. Thông thường, chỉ người gửi thư và người nhận thư mới có thể hiểu hoàn toàn những gì được viết, trong khi rất khó để người khác đọc. Không giống như người Hồi giáo Hồi ở các khu vực khác của Trung Quốc, người Hồi giáo ở các tỉnh phía tây bắc Thiểm Tây và Cam Túc không biết gì về Han Kitab hay [[văn ngôn]], họ đã sử dụng Tiểu nhi kinh.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=7T8MAQAAMAAJ&q=In+Shaanxi+and+Gansu,+other+areas+where+the+educational+network+also+flourished,+Muslim+intellectuals+tended+to+avoid+learning+classical+Chinese+and+since+they+did+not+actively+write+Han+Kitab,+the+specific+notation+of+xiao-er-jing&dq=In+Shaanxi+and+Gansu,+other+areas+where+the+educational+network+also+flourished,+Muslim+intellectuals+tended+to+avoid+learning+classical+Chinese+and+since+they+did+not+actively+write+Han+Kitab,+the+specific+notation+of+xiao-er-jing&hl=en&ei=n_IrTbSFGYP58Abo7sXFCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCMQ6AEwAA|title=International journal of Asian studies, Volumes 3–5|last=Tōkyō Daigaku. Tōyō Bunka Kenkyūjo|publisher=Cambridge University Press|year=2006|isbn=|location=|page=141|pages=|access-date=2010-11-30}}</ref> Tiểu nhi kinh được sử dụng để chú thích bằng tiếng Trung, tài liệu Hồi giáo tiếng nước ngoài bằng các ngôn ngữ như tiếng Ba Tư. <ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=3CUsAQAAIAAJ&q=xiaoerjing&dq=xiaoerjing&hl=en&ei=q_wrTbaRGYK78gbiwsylCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDMQ6AEwAQ|title=World survey of Islamic manuscripts. 4. (Supplement ; including indexes of languages, names and titles of collections of volumes I-IV), Volumes 1–4|last=Geoffrey Roper|publisher=[[Al-Furqan Islamic Heritage Foundation]]|year=1994|isbn=1-873992-11-4|location=|page=96|pages=|access-date=2010-11-30}}</ref>

Tiểu nhi kinh được sử dụng chủ yếu bởi người Hồi giáo không thể đọc chữ Hán. Nó không hoàn hảo do các yếu tố khác nhau. Các phương ngữ tiếng Hán khác nhau sẽ đòi hỏi nhiều mô tả khác nhau với Tiểu nhi kinh. Tiểu nhi kinh không thể hiển thị các [[thanh điệu]] có trong tiếng Trung, các âm cuối không thể phân biệt được, tức là [[Tây An|xi'an]] và xian.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=90CN0vtxdY0C&pg=PA51&dq=chinese+arabic+alphabet+xiaoerjin&hl=en&ei=UcYPTcqLB4aBlAeL0pSADA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=3&ved=0CDgQ6AEwAg#v=onepage&q&f=false|title=Familiar strangers: a history of Muslims in Northwest China|last=Jonathan Neaman Lipman|publisher=University of Washington Press|year=2004|isbn=0-295-97644-6|location=Seattle|page=51|pages=|access-date=2010-11-28}}</ref> Tiểu nhi kinh đơn giản hơn nhiều so với các chữ Hán dùng cho cho tiếng Hán.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=3CUsAQAAIAAJ&q=17+Use+of+Xiaoerjing+script+Some+Islamic+manuscripts,+particularly+those+where+parts+of+the+original+text+and+interpretations++To+transliterate+Chinese+into+Arabic+script+was+easier+than+writing+characters+for+some+Chinese+Muslims&dq=17+Use+of+Xiaoerjing+script+Some+Islamic+manuscripts,+particularly+those+where+parts+of+the+original+text+and+interpretations++To+transliterate+Chinese+into+Arabic+script+was+easier+than+writing+characters+for+some+Chinese+Muslims&hl=en&ei=2MYPTbOBI4P7lwfgpqjeCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCUQ6AEwAA|title=World survey of Islamic manuscripts. 4. (Supplement ; including indexes of languages, names and titles of collections of volumes I-IV), Volumes 1–4|last=Geoffrey Roper|publisher=Al-Furqan Islamic Heritage Foundation|year=1994|isbn=1-873992-11-4|location=|page=71|pages=|access-date=2010-11-28}}</ref>

Trong những năm gần đây, việc sử dụng Tiểu nhi kinh sắp bị biến mất do nền kinh tế đang phát triển của [[Trung Quốc|Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa]] và sự cải thiện giáo dục chữ Hán ở các vùng nông thôn của Trung Quốc. Các chữ Hán cùng với [[bính âm]] Hán ngữ kể từ đó đã thay thế Tiểu nhi kinh. Từ giữa những năm 1980, đã có rất nhiều công việc mang tính học thuật được thực hiện trong và ngoài Trung Quốc liên quan đến Tiểu nhi kinh. Nghiên cứu tại chỗ đã được tiến hành và người dùng Tiểu nhi kinh đã được phỏng vấn. Các tài liệu viết và in của Tiểu nhi kinh cũng được thu thập bởi các nhà nghiên cứu, những tài liệu tại [[Đại học Nam Kinh]] là toàn diện nhất. Machida Kazuhiko đang dẫn đầu một dự án ở Nhật Bản liên quan đến Tiểu nhi kinh.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=IfFtAAAAMAAJ&q=(Xiaoerjin+is+an+Arabic-Persian+alphabetic+transcription+of+the+Chinese+language+,+created+and+used+by+Chinese+Muslims,+who+were+often+illiterate+in+Chinese+%E2%80%94+see+on+this+matter+the+project+led+by+Machida+Kazuhiko,+in+Japan&dq=(Xiaoerjin+is+an+Arabic-Persian+alphabetic+transcription+of+the+Chinese+language+,+created+and+used+by+Chinese+Muslims,+who+were+often+illiterate+in+Chinese+%E2%80%94+see+on+this+matter+the+project+led+by+Machida+Kazuhiko,+in+Japan&hl=en&ei=aMYPTe7sO8P_lgeo5_H9Bw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCcQ6AEwAA|title=Central Eurasian Reader: a biennial journal of critical bibliography and epistemology of Central Eurasian Studies, Volume 1|last=Stéphane A. Dudoignon|publisher=Schwarz|year=2008|isbn=3-87997-347-4|location=|page=12|pages=|access-date=2010-11-28}}</ref> Sách được in trong Tiểu nhi kinh.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=UUsKAQAAMAAJ&q=of+Chinese+in+its+various+regional+dialects.+Although+its+use+is+declining+in+today's+educational+environment,+books+in+xiaoerjin+continue+to+be+reprinted,+while+a+translation+of+the+Quran+into+Chinese+and&dq=of+Chinese+in+its+various+regional+dialects.+Although+its+use+is+declining+in+today's+educational+environment,+books+in+xiaoerjin+continue+to+be+reprinted,+while+a+translation+of+the+Quran+into+Chinese+and&hl=en&ei=uvIrTfiYHIL-8AaloPn7CA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCYQ6AEwAA|title=Religion in communist lands, Volume 31|last=Centre for the Study of Religion and Communism|publisher=Centre for the Study of Religion and Communism|year=2003|isbn=|location=|page=14|pages=|access-date=2010-11-30}}</ref> Trong tiếng Ả Rập Qur'ans, chú thích Tiểu nhi kinh được sử dụng để giúp phụ nữ đọc.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=rv0iAQAAIAAJ&q=Meanings+were+written+in+Xiaoerjin+under+every+line+in+the+women's+Qur'an).+With+the+passing+away+of+older+generations,+we+risk+losing+this+knowledge+forever.+A+number+of+women's+mosques+have+in+their+possession+prized+teaching&dq=Meanings+were+written+in+Xiaoerjin+under+every+line+in+the+women's+Qur'an).+With+the+passing+away+of+older+generations,+we+risk+losing+this+knowledge+forever.+A+number+of+women's+mosques+have+in+their+possession+prized+teaching&hl=en&ei=8_IrTfuzN8GC8gaghsWMCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCUQ6AEwAA|title=Encyclopedia of women & Islamic cultures, Volume 1|last=Suad Joseph, Afsaneh Najmabadi|publisher=Brill|year=2003|isbn=90-04-13247-3|location=|page=126|pages=|access-date=2010-11-30}}</ref> Tiểu nhi kinh được sử dụng để giải thích các thuật ngữ nhất định khi được sử dụng làm chú thích.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=DzwuAQAAIAAJ&q=xiaoerjing&dq=xiaoerjing&hl=en&ei=KvIrTe2GG8Wt8AaTtbWnCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=11&ved=0CFgQ6AEwCg|title=The Iranian journal of international affairs, Volume 12|last=Daftar-i Muṭālaʻāt-i Siyāsī va Bayn al-Milalī (Iran)|publisher=Institute for Political and International Studies|year=2000|isbn=|location=|page=42|pages=|access-date=2010-11-30}}</ref> Tiểu nhi kinh cũng được sử dụng để viết Qurans tiếng Hán.<ref>{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=zqslAQAAIAAJ&q=Elle+est+en+net+recul+aujourd'hui+du+fait+de+la+g%C3%A9n%C3%A9ralisation+de+l'enseignement,+des+ouvrages+dans+cette+transcription+sont+toutefois+r%C3%A9imprim%C3%A9s,+et+une+traduction+du+Coran+en+chinois+et+en+xiaoerjin+a+vu+le+jour+en+1995+(28&dq=Elle+est+en+net+recul+aujourd'hui+du+fait+de+la+g%C3%A9n%C3%A9ralisation+de+l'enseignement,+des+ouvrages+dans+cette+transcription+sont+toutefois+r%C3%A9imprim%C3%A9s,+et+une+traduction+du+Coran+en+chinois+et+en+xiaoerjin+a+vu+le+jour+en+1995+(28&hl=en&ei=YP0rTb-lCIL58Aab39mPCQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCUQ6AEwAA|title=Archives de sciences sociales des religions, Volume 46, Issues 113–116|last=|publisher=Centre national de la recherche scientifique.|year=2001|isbn=|location=|page=25|pages=|access-date=2010-11-30}}</ref><ref name="VersteeghEid2005">{{Chú thích sách|url=https://books.google.com/books?id=SuNiAAAAMAAJ&pg=PA381|title=Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics: A-Ed|last=Kees Versteegh|last2=Mushira Eid|publisher=Brill|year=2005|isbn=978-90-04-14473-6|pages=381–}}</ref>

Một [[Đại Xưởng]] Hồi Imam, Ma Zhenwu, đã viết một bản dịch Qur'an sang tiếng Hán bao gồm các chữ Hán và Tiểu Nhi Kinh.<ref>{{Chú thích tạp chí|last=Garnaut|first=Anthony|last2=|first2=|date=March 2006|title=The Islamic Heritage in China: A General Survey|url=http://www.muslimheritage.com/article/islamic-heritage-china|journal=China Heritage Newsletter|volume=|issue=5|pages=|doi=|access-date=}}</ref>

Điều 1 của [[Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền|Tuyên ngôn Quốc tế về nhân quyền]] ở Tiểu nhi kinh, chữ Hán giản thể và phồn thể, Bính âm hán ngữ và tiếng Việt:

* Tiểu nhi kinh ([[Unicode]] {{Rtl-lang|ar|﴿ژٍّ شٍ عَر ذِيِوْ، ذَىْ طٌيًا حْـ ٿ‬ُوًالِ شْا ءِلُوُ پٍْدْع。 تَمٍ فُيِوْ لِسٍْ حْـ لِيْاسٍ، بٍْ ىٍْ ءِ سِْودِ قُوًاسِ دْ كٍْشٍ خُسِيْا دُوِدَىْ。﴾}} فيو لس ح لياس {{Rtl-lang|ar|﴿ژٍّ شٍ عَر ذِيِوْ، ذَىْ طٌيًا حْـ ٿ‬ُوًالِ شْا ءِلُوُ پٍْدْع。 تَمٍ فُيِوْ لِسٍْ حْـ لِيْاسٍ، بٍْ ىٍْ ءِ سِْودِ قُوًاسِ دْ كٍْشٍ خُسِيْا دُوِدَىْ。﴾}} دودى.(

* [[Bính âm Hán ngữ|Bính âm]] : {{Lang|zh-Latn-pinyin|"Rénrén shēng ér zìyóu, zài zūnyán hé quánlì shàng yílǜ píngděng. Tāmen fùyǒu lǐxìng hé liángxīn, bìng yīng yǐ xiōngdi guānxì de jīngshén hùxiāng duìdài."}}

* [[Tiếng việt]]: "Tất cả mọi người sinh ra đều tự do và bình đẳng về phẩm cách và quyền lợi, có lý trí và lương tri và nên đối xử với nhau trong tình anh em."

* Bảng chữ cái Ả Rập Uyghur

[[Thể loại:ThểThuật loại:Bảngngữ chữtiếng cáiTrung Ả RậpQuốc]]

[[Thể loại:Bảng chữ cái Ả Rập]]
[[Thể loại:Bài viết có chữ Hán phồn thể]]

[[Thể loại:Thể loại:Bài viết có chữ Hán giản thể]]

[[Thể loại:Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Trung Quốc]]