Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hệ tiêu hóa người”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎top: dọn dẹp, replaced: {{chú thích trong bài}} → {{chú thích trong bài}}
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 11:
}}
 
'''Hệ tiêu hóa ởcủa con người''' bao gồm đường [[TiêuỐng tiêu hóa|đường ống tiêu hóa]] cộng với '''các cơ quan phụ trợcủa tiêu hóa''' ( [[lưỡi]], [[tuyến nước bọt]], [[Tụy|tuyến tụy]], [[gan]] và [[túi mật]] ). Trong hệ thống này, quá trình [[tiêuTiêu hóa]]|Việc có nhiều giai đoạn, là hệ đầu tiêntiêu bắt đầu ở [[miệng người|miệnghóa]] (khoang miệng). Tiêu hóa liên quan đến sựviệc phân hủy thức ăn thành các thành phần nhỏ hơn màvà nhỏ hơn, cho đến khi chúng có thể được hấp thụ và đồng hóa vào cơ thể. TiếtQuá trình tiêu hóa có ba giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên là [[nướcGiai bọtđoạn cephalic|giai đoạn]] giúptiêu hóa bắt đầu bằng việc tiết dịch vị để đáp ứng với thị giác và khứu giác của thức ăn. cóGiai thểđoạn nuốtnày đượcbao đểgồm vượtsự quaphân hủy cơ học của thức ăn bằng cách [[thực quảnnhai]], và tiếnsự vàophân hủy hóa học bởi các enzym tiêu hóa, diễn ra trong [[dạMiệng dàyngười|miệng]] .
 
[[Nước bọt]] chứa [[Enzyme tiêu hóa|các enzym tiêu hóa]] gọi là [[Alpha-amylase|amylase]] và lipase trên lưỡi, được tiết ra bởi các [[tuyến nước bọt]] và [[tuyến huyết thanh]] trên lưỡi. Các enzym bắt đầu phân hủy thức ăn trong miệng. Việc nhai, trong đó thức ăn được trộn với nước bọt, khởi đầu quá trình tiêu hóa cơ học. Điều này tạo ra một bolus có thể được nuốt xuống [[thực quản]] để vào [[dạ dày]] . Trong dạ dày diễn ra [[Quy định chức năng dạ dày|giai đoạn tiêu hóa thức ăn]] . Thức ăn tiếp tục được phân hủy bằng cách trộn với [[Dịch vị|axit dạ dày]] cho đến khi đi vào [[tá tràng]], trong [[Quy định chức năng dạ dày|giai đoạn tiêu hóa]] thứ ba của [[Quy định chức năng dạ dày|ruột]], nơi nó được trộn với một số [[enzym]] do [[Tụy|tuyến tụy]] sản xuất. Việc tiêu hóa được hỗ trợ bởi quá trình nhai thức ăn được thực hiện bởi các [[Cơ bắp của sự nhai lại|cơ nhai]], lưỡi và [[Răng người|răng]], và cũng nhờ các [[Co cơ|cơn co thắt]] của [[Sự nhu động|nhu động]] và [[Các cơn co thắt phân đoạn|phân đoạn]] . [[Dịch vị|Axit dạ dày]], và việc sản xuất [[Dịch nhầy|chất nhầy]] trong dạ dày, rất cần thiết cho quá trình tiêu hóa..
Thức ăn được vào đường tiêu hóa và trải qua sự tiêu hoá, là quá trình phân hủy những phân tử lớn thức ăn thành những phân tử nhỏ hơn. Tuy nhiên những phân tử dinh dưỡng nhỏ phải rời khỏi hệ tiêu hóa và đi vào cơ thể ngay trước khi chúng có thể được sử dụng. Điều này được hoàn thành bằng quá trình thứ hai được gọi là sự hấp thu, khi các phân tử thức ăn đi qua các màng huyết tương của [[ruột non]] vào [[máu]].
 
Nhu động ruột là sự co bóp nhịp nhàng của các [[Cơ (sinh học)|cơ]] bắt đầu từ thực quản và tiếp tục dọc theo thành dạ dày và phần còn lại của [[Ống tiêu hóa|đường tiêu hóa]] . Điều này ban đầu dẫn đến việc sản xuất [[Dưỡng chấp|chyme]] mà khi được phân hủy hoàn toàn trong [[ruột non]] sẽ được hấp thụ dưới dạng [[nhũ chấp]] đi vào [[Hệ bạch huyết|hệ thống bạch huyết]] . Hầu hết quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra ở ruột non. Nước và một số [[Khoáng vật|khoáng chất]] được tái hấp thu trở lại vào máu ở đại tràng của [[ruột già]] . Các chất thải của quá trình tiêu hóa ( [[Phân người|phân]] ) được [[Đại tiện|đào thải]] ra khỏi [[hậu môn]] qua [[trực tràng]] .
Quá trình tiêu hóa xảy ra trong đường tiêu hóa hoặc ống tiêu hoá, trải dài từ [[miệng]] đến [[hậu môn]].
 
== Các thành phần ==
Hệ tiêu hóa được chia thành từng phần, với mỗi phần thích nghi với từng chức năng riêng. Ống tiêu hóa: miệng, [[hầu]], [[thực quản]], [[dạ dày]], [[ruột non]], [[ruột già]], [[trực tràng]], ống hậu môn và [[hậu môn]]. Những cấu trúc phối hợp: [[răng]], [[môi]], [[má]], [[lưỡi]], [[tuyến nước bọt]], [[tụy|tuỵ]], [[gan]] và [[túi mật]].
Có một số cơ quan và các thành phần khác tham gia vào quá trình tiêu hóa thức ăn. Các cơ quan được gọi là '''cơ quan tiêu hóa phụ''' là [[gan]], [[túi mật]] và [[Tụy|tuyến tụy]] . Các thành phần khác bao gồm [[Miệng người|miệng]], [[tuyến nước bọt]], [[lưỡi]], [[Răng người|răng]] và [[Epiglottis|nắp thanh quản]] .
 
Cấu trúc lớn nhất của [[Hệ sinh học|hệ thống]] tiêu hóa là [[ống tiêu hóa]]. Ống này bắt đầu ở miệng và kết thúc ở [[hậu môn]], với độ dài khoảng chín (9) mét. <ref name="KongSingh2008">{{Chú thích tạp chí|vauthors=Kong F, Singh RP|date=June 2008|title=Disintegration of solid foods in human stomach|url=|journal=J. Food Sci.|volume=73|issue=5|pages=R67–80|doi=10.1111/j.1750-3841.2008.00766.x|pmid=18577009}}</ref>
Những phần của đường tiêu hóa có các chức năng chuyên biệt, nhưng tất cả đều được tạo bằng cùng những lớp mô cơ bản giống nhau. Thành của ống từ trong ra ngoài: niêm mạc, dưới niêm mạc, lớp cơ và lớp thanh mạc.
 
Phần lớn nhất của ống tiêu hóa là ruột kết hoặc [[ruột già]] . Nước được hấp thụ ở đây và các chất thải còn lại được lưu trữ trước khi thải ra bằng việc [[Đại tiện|đi vệ sinh]] . <ref name="eb">{{Chú thích web|url=https://www.britannica.com/science/large-intestine|tựa đề=Large intestine|ngày=2016|nhà xuất bản=Encyclopedia Britannica|ngày truy cập=1 October 2016}}</ref>
 
Hầu hết quá trình tiêu hóa thức ăn diễn ra trong [[ruột non]], phần dài nhất của đường tiêu hóa.
 
Một cơ quan tiêu hóa chính là [[dạ dày]] . Trong [[Niêm mạc dạ dày|niêm mạc]] của nó là hàng triệu [[Gastric glands|tuyến dạ dày]] được nhúng. Chất tiết ra của chúng rất quan trọng đối với hoạt động của cơ quan này.
 
Có nhiều [[tế bào]] chuyên biệt của đường tiêu hóa. Chúng bao gồm các tế bào khác nhau của tuyến dạ dày, [[Cơ quan cảm nhận vị giác|tế bào vị giác]], [[tế bào ống tụy]], [[tế bào ruột]] và [[Ô gấp nhỏ|tế bào vi nếp]] .
 
Một số bộ phận của hệ tiêu hóa cũng là một phần của [[hệ bài tiết]], bao gồm cả ruột già. <ref name="eb2">{{Chú thích web|url=https://www.britannica.com/science/large-intestine|tựa đề=Large intestine|ngày=2016|nhà xuất bản=Encyclopedia Britannica|ngày truy cập=1 October 2016}}</ref>
 
[[Tập tin:GI_normal.jpg|liên_kết=https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BA%ADp%20tin:GI_normal.jpg|nhỏ|Hệ tiêu hóa của người lớn]]
 
==Tham khảo==
Hàng 25 ⟶ 38:
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons-inline|Digestive system}}
* [http://www.yhoc-net.com/y-hoc-co-so/37-giai-phau-sinh-ly/434-he-tieu-hoa.html Hệ tiêu hóa]
{{sơ khai cơ bản}}
{{Các hệ thống trong cơ thể}}
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Hệ_tiêu_hóa_người”