Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sao xung”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
[[Tập tin:Chandra-crab.jpg|nhỏ|250px|Ảnh [[quang học]]/[[tia X]] tổng hợp của [[tinh vân Con Cua]], với chất khí ở gần bị xoắn lên do [[trường điện từ]] và [[bức xạ điện từ|bức xạ]] của pulsar gây nên]]
[[Tập tin:Diagram explaining the geometry of a pulsar.jpg|nhỏ|250px]]
'''Sao xung''' (hay '''pulsar''') là các [[sao neutron]] xoay rất nhanh, nó biểu hiện như một nguồn [[sóng vô tuyến|sóng radio]], được phát ra đều đặn ở các [[chu kỳ|chu kì]] ngắn. [[Cường độ]] [[bức xạ điện từ|bức xạ]] thay đổi theo một [[chu kỳ|chu kì]] đều, điều này chỉ ra chuyển động xoay của [[sao|ngôi sao]]. Sao Neutron xoay nhanh đến mức [[lực ly tâm|lực li tâm]] làm biến dạng bức xạ của sao thành [[mặt nón#Hình nón|hình nón]] đôi, với đỉnh chung ở [[tâm sao]]. Bức xạ hình nón này xoay tròn và chỉ quét qua một phần [[không gian vũ trụ]], bởi thế không phải sao pulsarxung nào cũng thấy được, kể cả khi nó ở rất gần [[Trái Đất]].
 
== Lịch sử nghiên cứu ==
[[Tập tin:Chandra-crab.jpg|nhỏ|250px|Sao xung Con Cua]]
Sao xung lần đầu tiên được [[Jocelyn Bell Burnell]] và [[Antony Hewish]] của [[Đại học Cambridge]] phát hiện năm [[1967]] qua bức xạ [[radiosóng vô tuyến]],<ref>[http://www.bigear.org/vol1no1/burnell.htm Little Green Men, White Dwarfs or Pulsars?] Cosmic Search Vol. 1, No. 1 [[Jocelyn Bell Burnell]]</ref> về sau còn có các [[Tia X|sao xung phát ra tia X]] và [[tia gamma]] được khám phá. Nhờ thành công này Antony Hewish được tặng [[giải Nobel]] vào năm [[1974]]. Họ thu được những sóng radio đặc biệt, bao gồm những dao động đồng dạng có chu kỳ đều từ vài phần nghìn đến vài giây. Giả thiết đầu tiên họ đặt ra là những sóng này đến từ những nền [[văn minh ngoài Trái Đất]]. Ngày nay giới khoa học thiên về công nhận giả thiết giải thích sự đều đặn của sóng radio là do được phát ra từ một [[sao từ|ngôi sao nhiễm từ]] rất bé và quay rất nhanh. Để một ngôi sao có thể quay nhanh đến như thế mà không bị lực ly tâm làm tan rã, nó phải rất đặc mà đó là tính chất đặc trưng của [[sao neutron]].▼
 
Sự phát sóng radiovô tuyến cực mạnh làm suy yếu năng lượng của sao xung làm cho tốc độ quay của nó chậm lại. Trong số này có [[sao xung Con Cua]] trong [[tinh vân Con Cua]], tốc độ quay giảm một phần mười triệu mỗi năm. Trong các hệ [[sao đôi]], sao xung hút dần vật chất từ sao đồng hành để duy trì năng lượng này.▼
▲Sao xung lần đầu tiên được [[Jocelyn Bell Burnell]] và [[Antony Hewish]] của [[Đại học Cambridge]] phát hiện năm [[1967]] qua bức xạ [[radio]],<ref>[http://www.bigear.org/vol1no1/burnell.htm Little Green Men, White Dwarfs or Pulsars?] Cosmic Search Vol. 1, No. 1 [[Jocelyn Bell Burnell]]</ref> về sau còn có các [[Tia X|sao xung phát ra tia X]] và [[tia gamma]] được khám phá. Nhờ thành công này Antony Hewish được tặng [[giải Nobel]] vào năm [[1974]]. Họ thu được những sóng radio đặc biệt, bao gồm những dao động đồng dạng có chu kỳ đều từ vài phần nghìn đến vài giây. Giả thiết đầu tiên họ đặt ra là những sóng này đến từ những nền [[văn minh ngoài Trái Đất]]. Ngày nay giới khoa học thiên về công nhận giả thiết giải thích sự đều đặn của sóng radio là do được phát ra từ một [[sao từ|ngôi sao nhiễm từ]] rất bé và quay rất nhanh. Để một ngôi sao có thể quay nhanh đến như thế mà không bị lực ly tâm làm tan rã, nó phải rất đặc mà đó là tính chất đặc trưng của [[sao neutron]].
 
▲Sự phát sóng radio cực mạnh làm suy yếu năng lượng của sao xung làm cho tốc độ quay của nó chậm lại. Trong số này có [[sao xung Con Cua]] trong [[tinh vân Con Cua]], tốc độ quay giảm một phần mười triệu mỗi năm. Trong các hệ [[sao đôi]], sao xung hút dần vật chất từ sao đồng hành để duy trì năng lượng này.
 
== Các loại sao xung ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_xung”